Treinkaping Wijster 40 jaar geleden: 'De kogels vlogen mij om de oren'

WIJSTER - Zwaantje Etten moest op 2 december 1975 rennen voor haar leven. "Ik was halverwege het land toen de kogels mij om de oren vlogen. Ik dacht: ik moet gaan liggen."
Het is vandaag precies 40 jaar geleden dat de treinkaping bij Wijster begon. Bijna twee weken lang hielden Molukse treinkapers uit Bovensmilde tientallen passagiers gegijzeld, om de eisen van een Molukse republiek kracht bij te zetten. Bij de kaping werden de machinist en twee passagiers doodgeschoten.
'Dat is niet goed'
Etten woonde dicht bij het spoor en weet het nog als de dag van gisteren. "Ik zag daar een trein staan en dacht: dat is niet goed." Eenmaal thuis aangekomen, zei haar man dat ze toch maar even moest kijken. "Hij kon niet lopen, want hij had de enkelbanden in het gips zitten. Hij zei dat ik er maar heen moest, want er lopen schaapjes in het land die onder de trein kunnen komen. Dus ik dacht: nou ja, toe maar, dan ga ik wel."
Bij de trein zag Etten dat er iets niet in de haak was. "Het voorste stuk van de trein was beplakt met krantenpapier", vertelt ze. Het achterste gedeelte was volgens haar niet beplakt. "Daar was een mevrouw of meneer die zei dat ik moest maken dat ik wegkwam omdat het niet in orde was. Dus ik dacht: maar gauw op huis aan."
Kort daarna werd ze beschoten. "Ik ben in een greppel gaan liggen. Ik heb er vijf minuten gelegen en toen dacht ik: ik moet kijken of de kust veilig is en of de treindeuren dicht zijn." De deuren waren dicht en Etten ging zo snel als ze kon naar huis. "Ik geloofde de werkelijkheid niet. Ik heb ook verschrikkelijk getrild toen ik thuis was. Oh, oh, oh... wat heb ik het benauwd gehad."
'Ik was aan het melken'
Jan Beuving woonde een spoorwegovergang eerder. "Mijn vrouw Roelie zag die trein stilstaan. Ik was nog in de stal aan het melken." Zijn vrouw dacht dat een van hun schapen onder de trein was gekomen en dat de trein daarom stil was blijven staan. "Ik zei tegen haar dat ik eerst het melken wilde doen en daarna wel naar de schapen zou kijken."
"Ineens kwam een man langs het huis rennen. Hij kwam aan de deur en was helemaal overstuur en lijkbleek", beschrijft Beuving. De man bleek van de Spoorwegpolitie te zijn. "Hij zei: 'Er is een overval op een trein.' Ik dacht: hoezo? De man vertelde: 'Ik ging eens even kijken. Ik zag geen machinist, toen trok ik deur open en zag ik die machinist in het bloed liggen. Ik ging als de donder weg'", citeert Beuving de man.
Beuving werd door de man gevraagd of hij de politie wilde bellen. "Hij zat helemaal te schudden en was lijkbleek. Toen heb ik de politie gebeld. Die man aan de andere kant van de lijn dacht dat het een grapje was. Ik zei: nee, dit is geen grapje. Dit is de keiharde werkelijkheid."
Bijeenkomst in Wijster
Voor het eerst sinds de gebeurtenissen spreken inwoners van Wijster er vanavond met elkaar over, tijdens een bijeenkomst onder de titel 'Wiesterse herinneringen aan de treinkaping in 1975'.
"Het is soms toeval dat iets ontstaat", zegt Henk Weggemans, een van de organisatoren. "We dachten: goh, veertig jaar geleden. Kunnen we er wat mee? Gezamenlijk in Wijster is er nooit extra aandacht aan besteed."
"Iedereen heeft zijn herinneringen en geen één is ze vergeten. Die herinneringen hebben we altijd wel aan elkaar verteld, maar niet voor een hele zaal", vertelt Weggemans. "Heel veel is blijven hangen."

Ons radioprogramma Drenthe Toen besteedt komende zondag ook uitvoerig aandacht aan de gebeurtenissen van veertig jaar geleden.

Heb je een nieuwstip, nieuwe informatie óf heb je een foutje gespot? Stuur een bericht, foto of filmpje via WhatsApp of mail de redactie.