Herinneringscentrum wil verder onderzoek naar Joodse NSB-spionnen Kamp Westerbork

Kortholt wil verder onderzoek doen naar onder andere Heinz Todtmann, hoofd 'spionagedienst' (Rechten: bevrijdingsportretten.nl)
Kortholt wil verder onderzoek doen naar onder andere Heinz Todtmann, hoofd 'spionagedienst' (Rechten: bevrijdingsportretten.nl)
HOOGHALEN - Door vooronderzoek voor een project rond bevrijdingsportretten stuitte onderzoeker Bas Kortholt van het Herinneringscentrum Kamp Westerbork op opmerkelijke verhalen over een spionagedienst door Joodse NSB'ers. Hij gaat dat de komende jaren verder onderzoeken.
Vanuit verschillende bronnen kwamen verhalen naar voren over Heinz Todtmann, een Duits-Joodse vluchteling die in Kamp Westerbork gevangen zat. Hij zou in opdracht van de Sicherheitsdienst andere gevangenen in de gaten hebben gehouden.
Lees meer: Groep Joodse gevangen mogelijk spion voor nazi's in Kamp Westerbork
"Dit werd mij onder meer duidelijk dankzij een interview uit het Amerikaanse Shoah-project met Kamp-overlevende Robert Engel. Hij vertelde daarin dat Todtmann betrokken was bij spionage. En ik ben dit vaker tegengekomen. Andere bronnen spreken van een "gevaarlijk figuur" en een link met nazi's", zo zegt onderzoeker Kortholt.
Zeker weten, doet Kortholt het niet. Er is vooralsnog geen concreet bewijs voor spionagewerk door Todtmann of andere Joden in het kamp. "Maar daar kunnen we de komende jaren verder onderzoek naar doen. Er gaan meer namen rond van gevangenen die mogelijk spion waren in Kamp Westerbork. Mogelijk zijn er zelfs vijftien tot dertig Joodse NSB'ers bij betrokken", zegt de onderzoeker van het Herinneringscentrum.

Van kamp naar kamp

Volgens Kortholt heeft Todtmann zelf nooit iets losgelaten over spionagewerk voor de vijand. "Na de bevrijding van Kamp Westerbork is Todtmann opgepakt door de Canadezen en hij heeft vastgezeten in een kamp voor opgepakte nazi's. Hij is verhoord, maar meldde niks over zijn rol in het kamp. Uiteindelijk is hij niet veroordeeld en werd vrijgelaten."
Waarom er Joodse gevangenen in het kamp waren die zich schuldig maakten aan spionage kan Kortholt niet met zekerheid zeggen. "Of Todtmann een in- en inslechte man was kun je niet zeggen. Misschien wel, maar misschien werd hij gedwongen door de omstandigheden in het kamp. Als de keuze gaat tussen jij op transport of ik op transport, dan kun je je voorstellen dat hij, en anderen, de keuze maakten om hiervan gevrijwaard te blijven."
Kortholt gaat ondertussen ook door met zijn onderzoeken voor bevrijdingsportretten.nl. "Hopelijk duiken daar nog nieuwe verhalen op die ons meer informatie geven over de spionagedienst in Kamp Westerbork. Dit kunnen we in ieder geval de komende jaren verder onderzoeken."

Heb je een nieuwstip, nieuwe informatie óf heb je een foutje gespot? Stuur een bericht, foto of filmpje via WhatsApp of mail de redactie.