Uitgeschreven geluidsopnames treinkaping De Punt na veertig jaar openbaar

Tijdens de bevrijdingsactie op 11 juni 1977 droegen drie mariniers geluidsapparatuur. De banden zijn nooit openbaar gemaakt. In het proces dat de nabestaanden van de Molukse kapers Max Papilaja en Hansina Uktolseja tegen de Nederlandse staat hebben aangespannen besliste de rechtbank echter dat de inhoud van de banden moet worden vrijgegeven.

Lees meer: Van kaping tot kogelregen: dit gebeurde er veertig jaar geleden bij De Punt

Deskundigen van het Nederlands Forensisch Instituut hebben de banden afgeluisterd en uitgewerkt. Deze transcripties zijn niet volledig. Veel gespreksfragmenten zijn niet verstaanbaar. Ook is niet altijd duidelijk wie wat heeft gezegd. Toch zijn er volgens Zegveld veel schokkende zaken te horen.

'Geven ze hem een genadeschot, hoor'
Op de opnamen is onder meer te horen dat iemand zegt: "Geven ze hem een genadeschot, hoor." In een ander fragment is een knal hoorbaar. Dan vraagt iemand: "Deze is dood?" Een ander antwoordt dan: "Ja, nu wel", gevolgd door gelach van mariniers. Iemand zegt dan: "Rustig aan, he." Dan volgen er opnieuw knallen. Iemand roept: "Stop."

Later zegt een onbekende marinier: "Helemaal blauw. Ha, ha. [k heb ze] alle twee kapotgeschoten." Kort daarna is een onbekende marinier te horen die volgens de transcriptie zegt: "[...] achter [...] die leefde nog. Die heb ik helemaal [kapot][...]." De tekst die tussen vierkante haakjes staat is niet zeker, [...] betekent dat de spreker onverstaanbaar was.

De Molukse kapers die het overleven worden na afloop van de bevrijdingsactie op de rails gelegd. "Laten liggen zo, oké, blijf d'r bij staan. Als 't-ie één verkeerde [..], schiet je 'm kapot", zegt één van de mariniers. De aanvalsleider bevestigt dat: "Als ze godverdomme te veel trillen, schiet je ze kapot die lui."

Lees meer: Dries van Agt: Treinkapers moesten niet dood
Schokkend
Zegveld vindt de nu vrijgegeven transcripties schokkend. "Het plaatst je terug in de trein in 1977." De transcripties benadrukken volgens haar dat er een reconstructie moet komen op basis van alle videobeelden, foto's en geluidsopnamen. Ze heeft de rechtbank hierom gevraagd, de staat is tegen.

Lees meer: Nabestaanden treinkapers De Punt willen nieuwe reconstructie
'Er mist veel informatie'
Geert-Jan Knoops, advocaat van de mariniers, vindt juist dat uit de geluidsopnamen niet kan worden opgemaakt dat de mariniers de Molukkers moedwillig doodschoten. Volgens hem bieden de opnamen mede door de ontbrekende stukken geen compleet beeld van wat zich tijdens de bestorming heeft afgespeeld in de gekaapte trein bij De Punt. In de transcripties van de gespreksfragmenten mist veel informatie, zegt hij.

Volgens Knoops moet rekening worden gehouden met de omstandigheden waaronder de mariniers handelden. "Het was een van de eerste anti-terreuroperaties in Nederland. En belangrijker nog: het was een militaire operatie, geen politiemissie. Deze mariniers waren getraind om in oorlogssituaties op te treden."

Hij zegt verder dat de mariniers apparatuur droegen zodat geluidsopnamen konden worden gemaakt voor educatieve doeleinden. Daarnaast noemt Knoops het veelzeggend dat drie kapers zich hebben overgeven en dat dat niet terug is te horen op de bandopnamen. Volgens de advocaat is dat bewijs dat de geluidsopnamen niet compleet zijn. "Er worden ten onrechte vergaande conclusies uit getrokken."