Oerend HarTT: de crash van Franco Uncini

ASSEN - Het is zaterdag 25 juni 1983. In Assen wordt de TT verreden. Het is droog, er zijn alleen wat wolken. Iets wat omschreven wordt als 'gewoon normaal TT-weer'. Na twee rondes zit de spanning er goed in. Maar dan gebeurt iets wat men zich tot op de dag van vandaag herinnert..
Die bewuste dag heeft Dick Hendriks dienst bij de reservepolitie. "Wij moeten letten op de geparkeerde auto's. Want als iemand in uniform tussen de auto's doorloopt, is er niemand die er een wegneemt."

Maar een hele dag op de parkeerplaats doorbrengen, dat is niks voor Hendriks. "Als de auto's op de plek waren, peerde ik hem naar het circuit. 'Nou eh, moi hé!' En dan ging ik weg."

In aanloop naar de TT haalt RTV Drenthe herinneringen op aan eerdere edities van de Dutch TT in Assen. Deze week: een podcast over de crash van Franco Uncini in 1983. Voor het complete verhaal met onder meer het originele geluid van de race, kunt u bovenaan dit bericht de audio beluisteren.
Op het circuit kijkt hij naar motorcoureurs die op het punt staan met ruim tweehonderd kilometer per uur voorbij te razen. Dat alles onder toeziend oog van Jan de Rooij, die verslag doet van de races voor mensen die massaal naar Assen waren gekomen.

Het belooft een spannende race te worden. Grote namen verzamelen zich aan de start. Onder hen Jack Middelburg, Franco Uncini en Freddy Spencer. Dat jaar doen ook meerdere Nederlanders mee. "Dan heb je de spanning alsof je er middenin zit", zegt De Rooij.

Toeschouwers zitten op een oude, houten tribune. Vol spanning, ademloos. Ze kijken naar tientallen motoren en weten dat het geweld zo gaat losbarsten.

De lichten gaan op groen en de coureurs stuiven weg. "Dan komen de mollen uit de grond, het dak komt naar beneden. Je krijgt de supporters, brullende motoren en zo'n commentator die daar bovenuit probeert te schreeuwen. Dat is, ja, heerlijk."

Jan de Rooij in zijn commentaarpositie (foto: Jan de Rooij)

De eerste bocht na de start staat bekend als de Bedeldijk. Het is een lang, recht stuk weg met haakse bocht naar rechts. En daar, in die bocht, staat het echtpaar André en Joke Kasemir.

Beiden zijn eerste hulpverlener en daarom gekleed in een oranje hesje. "Ja, je hebt je diploma. Je geeft jezelf op als vrijwilliger en dan raak je er vanzelf in verzeild", zegt André Kasemir.

Hoewel ze geconcentreerd zijn en hun taak als hulpverlener heel serieus nemen, is het langs de baan vooral genieten. Joke Kasemir: "Het zindert om je heen. Je zit op de eerste rij."

"De eerste bocht geeft altijd zo'n gevoel in je maag: oké, het gaat beginnen. Daar komen ze... Gelukkig, ze zijn de eerste bocht door."

"Katayama, Jack Middelburg en rechts Franco Uncini", klinkt de stem van de commentator van de NOS. "Maar Freddy Spencer pakt de leiding."

Gekleed in zijn politiepak staat Dick Hendriks in dezelfde bocht. Hij ziet hoe de coureurs elkaar soms nog net weten te ontwijken. "Dat je denkt: dat kan nooit, dat kan nooit. En dan toch. Dan wurmen ze zich er doorheen. Dat is... Ja... Een spektakel, geloof ik."

Ronde twee. De coureurs komen weer voorbij. Er lijkt niets veranderd in het klassement. Dan komt ronde drie. En daar gaat het mis.

De commentator verheft zijn stem: "Keihard remmen voor de bocht naar de Bedeldijk. Even achterom kijken. Waar blijft Katayama en oh... daar gaat Franco Uncini eraf!

Uncini komt zwaar ten val. Hij krabbelt op, strompelt naar de berm. "Maar daar komt Wayne Gardner aan. En tikt 'm op de helm", zegt André Kasemir die het van dichtbij ziet gebeuren.

De crash van Franco Uncini tijdens de TT van Assen (beeld: NOS)

"En dan zie je wat wegvliegen waarvan je denkt: goh, z'n hoofd vliegt eraf. Maar dat blijkt alleen zijn helm te zijn."

De machine blijft op de baan liggen. Unicini heeft de berm niet bereikt en ligt bewegingsloos op het asfalt. "En dan blijft hij doodstil liggen. Vanaf dat moment is duidelijk: die is uit. Die is buiten kennis", valt zijn vrouw hem bij.

Maar de aandacht gaat niet alleen naar Uncini. Ook Gardner komt hard ten val en eindigt in de sloot. "Hij kwam daar niet meteen uit. Dus op dat moment hadden we twee coureurs liggen."

Het wordt doodstil op de baan. Het anders zo drukke geschreeuw en gejuich stopt abrupt. Die stilte houdt nog zeker twee rondes aan.

'Waarom ik?'

Hulpverleners die naar Uncini toesnellen moeten wachten op een ambulance. En tijdens dat wachten, midden in de stilte, overkomt reservepolitieman Dick Hendriks iets bijzonders.

Bij zijn post krijgt Hendriks de helm van Uncini in zijn handen gedrukt. Vol onbegrip. "Waarom ik? Waarom gaat ie niet mee in de ambulance? Waarom houdt de medische post de helm niet?"

Uncini wordt afgevoerd in een ambulance (beeld: Screenshot NOS)

De ambulance komt aan en Uncini wordt afgevoerd. Pas op dat moment kan commentator Jan de Rooij weer een beetje ademhalen. Hij past zijn toon aan, maar moet het publiek vertellen over het vervolg van de race. "Het is triest. Een smet op het evenement."

Wie de race uiteindelijk wint? Maar weinig motorsportliefhebbers die dat weten. Belangrijker is Uncini, die het ongeluk op wonderbaarlijke wijze overleeft. Hij stapt zelfs weer op de motor. "Hij gaat weer racen! Dat is goed!", roept Joke Kasemir. "Hij heeft er dus bijna niets aan overgehouden!"

Het mysterie van de helm

Ook dit jaar komt de 62-jarige Uncini naar Assen. Niet om te racen, maar om het circuit te keuren. Iets wat hij voorafgaand aan veel races doet.

Vraagt u zich af wat er is gebeurd met de helm? Hulpverleners kunnen zich niet herinneren dat een politieman de helm kreeg. En waar de helm nu is? Dat is nog steeds een mysterie.

Zondag wordt de podcast uitgezonden in het RTV Drenthe-radioprogramma Drenthe Toen. Heeft u een telefoon of tablet van Apple dan kunt u de podcast hier beluisteren. Wilt u de podcast luisteren op uw Androidtelefoon of -tablet dan kan dat bijvoorbeeld via Podbean.

Op de hoogte blijven van al het nieuws over de TT in Assen? Kijk dan op onze website:

Heb je een nieuwstip, nieuwe informatie óf heb je een foutje gespot? Stuur een bericht, foto of filmpje via WhatsApp of mail de redactie.