Drentse radiotelescoop mee met Chinese satelliet naar de maan

Met de Drentse radiotelescoop willen sterrenkundigen radiostraling meten van de eerste sterren en sterrenstelsels die na de oerknal zijn ontstaan. Dat moet uiteindelijk antwoord geven op de vraag hoe zijn de planeten ontstaan en waar komen wij -de mens- vandaan.

De metingen worden vanaf de achterkant van de maan verricht. Wetenschapper Albert Jan Boonstra van ASTRON legt uit waarom. "Radiogolven die heel lang en dus heel oud zijn, kunnen niet door de atmosfeer van de aarde heen komen. En we hebben op de aarde veel communicatiemiddelen die ook storen. Die oude radiogolven uit de ruimte kunnen we hier dus niet bekijken. Als we achter de maan gaan zitten werkt de maan als een soort schild tegen de straling van de aarde en kunnen we beter meten."

De radiogolven die ASTRON wil meten, kunnen informatie bevatten over het vroege heelal. Dat is uniek, want in dat golflengtegebied zijn nog nooit eerder metingen verricht. Boonstra: "Het is super interessant omdat we naar een stukje heelal kijken die je met andere instrumenten niet kunt zien. Het gaat om de periode vlak na de oerknal, toen waterstofgas samenklonterde tot de eerste sterren en sterrenstelsels."

Astron ontwerpt, bouwt en test de onvanger en de antennes zelf in Dwingeloo. Astron werk daarbij intensief samen met de Radboud Universiteit in Nijmegen en ruimtevaartbedrijf ISIS in Delft.

Het is volgens ASTRON de eerste keer dat er een wetenschappelijk instrument uit Nederland meereist met een Chinese ruimtemissie. Het meetinstrument dat met de satelliet mee gaat is een voorloper van een grotere, permanente telescoop die in de toekomst in de buurt van de maan moet komen. "Je moet dat eigenlijk zien als een soort LOFAR maar dan in de ruimte. We willen dat met verschillende satellieten één grote telescoop vormen." LOFAR is een supertelescoop met duizenden antennes in heel west-europa, het hart staat tussen Buinen en Exloo.

In juni 2018 vertrekt de nieuwe radiotelescoop richting de maan. De eerste metingen worden komend jaar in oktober verwacht.