Radiotelescoop Dwingeloo al zestig jaar Drents icoon

DWINGELOO - Misschien is de telescoop van Dwingeloo wel net zo'n groot Drents icoon als de hunebedden of Bartje. Dat icoon is vandaag zestig jaar oud. Op 17 april 1956 werd de telescoop in gebruik genomen door koningin Juliana.
De telescoop was bij de bouw de grootste beweegbare radiotelescoop ter wereld. Het vormde een voorbeeld voor onderzoek naar de ruimte. Zo zijn de telescopen bij Westerbork en Lofar er gekomen door de kennis die is opgedaan in Dwingeloo.

Duitsers

Al in 1944 zijn er plannen voor het bouwen van een telescoop. Die worden tegengehouden door de Duitsers. Na de oorlog wordt het plan weer opgepakt en kiest een commissie voor een plek op het Dwingelderveld. Dat is zo ver van de bewoonde wereld, dat signalen uit het heelal niet verstoord worden.
Door de jaren heen zijn onder meer ontdekkingen gedaan over het ontstaan van sterren. De ontdekking van waterstofgas in de Andromedanevel, de grote broer van de melkweg, werd wereldnieuws. "Het was nergens anders ter wereld mogelijk", zegt de inmiddels 89-jarige emeritus hoogleraar Hugo van Woerden.
Mooier dan vroeger
Eind jaren negentig was de telescoop niet meer nodig voor onderzoek. Hij stond vervolgens jarenlang weg te roesten. Uiteindelijk kwam er in 2014 een grote opknapbeurt. "Hij is nu mooier dan hij destijds was", vindt Van Woerden, die er al in 1956 bij was. De telescoop wordt nu computergestuurd aangedreven.
Sinds de renovatie wordt de telescoop weer gebruikt. Ditmaal door de amateurastronomen van CAMRAS. Ook zij kunnen met de schotel nog steeds ontdekkingen doen. Volgens voorzitter Frans de Jong van CAMRAS, hebben de 'amateurs' met behulp van de antenne bijvoorbeeld een satelliet die niet meer reageerde weer aan de praat gekregen.

Tientallen jaren

Voor de liefhebbers staat het vast dat de telescoop nog vele tientallen jaren mee zal gaan. Het jubileum wordt gevierd door middel van lezingen voor amateurastronomen en de première van een film over de restauratie van de radiotelescoop.

Heb je een nieuwstip, nieuwe informatie óf heb je een foutje gespot? Stuur een bericht, foto of filmpje via WhatsApp of mail de redactie.