Onrust in Veenhuizen om uitblijven toekomstplan Norgerhaven

16 april 2018, 06:18 • 3 minuten leestijd

Gevangenis Esserheem in Veenhuizen (Rechten: RTV Drenthe/Jörn Reuvers)

VEENHUIZEN - Onrust in gevangenisdorp Veenhuizen, want wat gaat er gebeuren met de laatste twee gevangenissen in het dorp? Minister Sander Dekker neemt daar pas komende zomer een besluit over, maar in Veenhuizen maken de mensen zich opnieuw zorgen over mogelijke sluiting van de gevangenissen.

Die zorgen hebben alles te maken met het vertrek van de Noorse gedetineerden uit gevangenis Norgerhaven, een van de twee gevangenissen die nog volop in bedrijf is.

Noorwegen huurt de gevangenis van Nederland, omdat we hier een overschot aan cellen hebben. In Noorwegen waren er juist te weinig. De overeenkomst tussen Nederland en Noorwegen loopt deze zomer af. De Noren hebben hun cellentekort inmiddels opgelost door de bouw van een nieuwe gevangenis en als er niets gebeurt staat Norgerhaven eind augustus leeg.

Noorse gevangenen vertrekken uit Norgerhaven en dat is "uitermate teleurstellend"

“Voordat Norgerhaven werd ingericht voor de Noren zat de gevangenis vol met Nederlandse gedetineerden”, vertelt burgemeester Klaas Smid van de gemeente Noordenveld. Hij zet zich in om de gevangenissen in zijn gemeente open te houden. Penitentiaire Inrichting Veenhuizen is belangrijk voor de werkgelegenheid in de regio. De gevangenissen bieden werk aan een kleine vijfhonderd mensen.

De overeenkomst met Noorwegen was van tijdelijke aard. “Toen die afspraken gemaakt werden, is ook altijd gezegd dat de gevangenis weer gevuld wordt met Nederlanders als de Noren vertrekken”, aldus burgemeester Smid.

Minister Sander Dekker is nog niet op die toezegging van zijn voorganger, staatssecretaris Fred Teeven, ingegaan en juist dat zorgt voor de onrust.

De gevangenissen in Veenhuizen vechten al jaren voor hun voortbestaan. De laatste keer, in 2016, wist de noordelijke politiek de gevangenissen open te houden na een hoop gelobby, door onder andere toenmalig commissaris van de koning Jacques Tichelaar. Amper een half jaar later in februari 2017 werd Veenhuizen alweer op de korrel genomen in een nota van de hoofddirectie van het Gevangeniswezen.

Dekker zegt tijd nodig te hebben om met een totaalplan te komen voor alle gevangenissen in Nederland. In ons land staan veel cellen leeg, omdat steeds minder mensen een gevangenisstraf krijgen opgelegd. Die trend is al jaren gaande.

De laatste tien jaar zijn in Noord-Nederland al vele gevangenissen gesloten, zoals de Grittenborgh in Hoogeveen en de Blokhuispoort in Leeuwarden. In Veenhuizen sloten de inrichtingen Groot Bankenbosch, de Fleddervoort en Oude Gracht. Alleen Esserheem en Norgerhaven zijn nog open.

TV item over sluiting Groot Bankenbosch

Minister Dekker komt volgende week maandag op bezoek in Esserheem om een nieuwe afdeling te openen waar kinderen hun gedetineerde vaders ontspannen kunnen opzoeken. Het bezoek wordt door het personeel van de gevangenis aangegrepen om de minister te overtuigen de gevangenissen in Veenhuizen op te houden.

“Wij hopen dan dat hij ziet hoe bijzonder Veenhuizen is en wat wij te bieden hebben en dat hij dat meeneemt in zijn besluit”, zegt Karin Landman, voorzitter van de ondernemingsraad van PI Veenhuizen.

Veenhuizen is al zo'n tweehonderd jaar lang een dorp dat draait om de gevangenissen. Sterker nog: het dorp is om de gevangenissen heen gebouwd. Veenhuizen hoopt zelfs een plaats op de werelderfgoedlijst te krijgen door die bijzondere geschiedenis.

Gevangenis Esserheem staat gewoon tussen de huizen. Als de gevangenis zou sluiten houd je niets meer over dan een groot openluchtmuseum. “Dat moeten we nou juist niet willen”, zegt directeur van het gevangenismuseum Peter Sluiter. “Het is alsof je de Dam, het paleis op de Dam en het monument uit Amsterdam weg zou halen. Je haalt dan echt de ziel uit het dorp.”