Drie generaties getekend door de oorlog: Het is belangrijk het verhaal uit te dragen

Samen met zijn zoon Raoul en kleindochter Hadassah houdt Jack Eljon op 4 mei een driegeneratielezing bij Herinneringscentrum Kamp Westerbork.

Er zijn steeds minder levende getuigen van de oorlog die hun verhaal kunnen vertellen. Daarom is het volgens Raoul Eljon belangrijk dat de oorlog in de familie ter sprake komt. “Er werd thuis nooit heel veel over de oorlog gepraat, alleen rondom de mei-dagen. Pas naarmate mijn ouders ouder werden, kwamen er toch steeds meer verhalen. Ik vind het belangrijk om het verhaal uit te dragen zodat de oorlog daarmee niet vergeten wordt.”

Praten over de oorlog was niet makkelijk en opa Jack Eljon en zijn vrouw sneden daarom liever het onderwerp niet aan. “Wij hielden het stil omdat we hen het leed niet wilden overbrengen. Uiteindelijk wisten ze het natuurlijk toch, want we hadden nog foto's staan van mijn schoonouders in de kamer staan. Zij zijn tijdens de oorlog omgebracht. Daar kwamen vanzelf vragen over.”

Raoul Eljon bleef het gesprek aangaan en is blij met de verhalen die zijn ouders uiteindelijk vertelden. “Het is heel pijnlijk als je de antwoorden niet krijgt, want op een gegeven moment kun je die vragen niet meer stellen. Het is heel belangrijk om het uit de eerste hand te weten.”

Ook zijn dochter Hadassah probeert hij de verhalen mee te geven. “Ik vind het belangrijk dat ze veel weet. Het is onontkoombaar, want ze weet dat ik van mijn moeders kant geen grootouders heb gehad. Ze moet ook begrijpen hoe dat gebeurd is.”

De 12-jarige Hadassah heeft een goed besef van wat er in de oorlog met haar familie is gebeurd en is zich er voor de driegeneratielezing in gaan verdiepen. “Steeds die kleine dingen die zijn leven hebben gered. Als die niet waren gebeurd, dan was mijn opa er niet geweest. maar dan was mijn vader er niet geweest en ik ook niet.”

Het overlevingsverhaal van haar opa, die als kind van onderduikgezin naar onderduikgezin ging, heeft indruk op haar gemaakt. “Mijn opa moest zoveel doen om zichzelf in leven te houden terwijl hij zo jong was. Ik kan me niet voorstellen dat ik dat een paar jaar geleden zou kunnen hebben gedaan,” vertelt ze.

Haar leven verschilt erg met die van haar opa toen hij jong was. Hadassah hoeft niet te vrezen voor haar leven. Toch wil ze in de driegeneratielezing aandacht vragen voor de verschillen die er nog wel zijn tussen haar en niet-Joodse leeftijdsgenootjes.

“Ik ging naar een Joodse school en daar was altijd veel bewaking van de marechaussee. Dat was voor mij eigenlijk heel normaal. Ik was opgegroeid met een hoog hek rondom het schoolplein en dat als je het raam open liet staan, dat daar dan helemaal de politie voor kwam. Pas nu ik op een openbare school zit weet ik dat dat niet normaal is.”

Ze maakt zich daarom soms zorgen. “Misschien is er dan geen oorlog meer, maar dat betekent niet dat het helemaal veilig is. Ik vind het vreselijk dat het zo moet zijn en ik denk dat niet veel mensen zich dat beseffen.”