Nieuwe wieken onveilige molen Gasselternijveen in productie

GASSELTERNIJVEEN/AALTEN - De nieuwe stalen balken voor de wieken van molen De Juffer in Gasselternijveen zijn bijna klaar. De Juffer staat al een jaar stil en de molenaars moeten werkeloos toekijken.
De stalen balken - de roeden - van de wieken kunnen onveilig zijn en daarom moeten ze helemaal worden vervangen. Ze worden gemaakt bij Molenbouwer Vaags in het Achterhoekse dorp Aalten: geen standaard productiewerk.

Iedere roede is anders

Molenbouwer Gerben Vaags: "Iedere molen is anders, dus zijn ook de roeden anders. Andere lengte, andere hoeken, andere krommingen. Er is er geen een gelijk."
Iedere roede wordt vooraf apart uitgetekend voordat hij met de hand wordt gemaakt. Platen snijden, slijpen en dan lassen. Zo ontstaat een soort kokerbalk. De roeden van de Juffer zijn bijna twintig meter lang. 'Kleintjes' voor Vaags, want hij bouwt ze ook van wel dertig meter voor nog veel grote molens.

Waarom nieuwe roeden?

Op zich zijn de deelbare roeden een handige uitvinding, die twintig jaar geleden bedacht is. Zo werden wieken gebouwd die niet uit twee maar vier roeden bestaan. De kortere balken waren veel makkelijker te conserveren en te transporteren. In het midden werden ze aan de binnenzijde met bouten aan elkaar vast geschroefd.
Vaags: "Maar die constructie bleek op de lange termijn niet veilig. De nieuwe roeden bleken de enorme krachten die op de wieken komen bij het draaien niet vol te kunnen houden, dus werden alle molens met deelbare roeden uit voorzorg stilgezet."

'Terug naar vroeger'

De Juffer en 46 andere Nederlandse molens krijgen nu weer 'ouderwetse' roeden, die uit één stuk bestaan. Er zijn maar een paar molenbouwers die roeden kunnen maken, dus dat betekent dat veel molenaars moeten wachten.
Bij Vaags Molenwerken hebben ze er de handen vol aan. Daarnaast moet het gewone onderhoud en restauratiewerk aan historische molens ondertussen ook gewoon doorgaan.

Monsterklus

Binnenkort gaan de roeden van De Juffer op transport naar Gasselternijveen. Een monsterklus voor Vaags. "Ter plekke gaan de complete oude wieken er af. Dan moet het hekwerk van de oude roeden worden gehaald en daarna hijsen we de nieuwe roeden er in. Als laatste komt het hekwerk er weer aan en dan kan De Juffer veilig draaien", vertelt de molenbouwer.
De molenaars van De Juffer hopen ondertussen dat de klus op tijd af is voor het 150 jarig Oostermoerfeest, dat vanaf 17 juli in Gasselternijveen wordt gehouden.

Heb je een nieuwstip, nieuwe informatie óf heb je een foutje gespot? Stuur een bericht, foto of filmpje via WhatsApp of mail de redactie.