Gele akkers door glyfosaat, maar wat is het nou eigenlijk?
De Tweede Kamer stemde voor een motie om minder onkruidverdelgers met het middel glyfosaat te gebruiken. Wij kennen dit middel beter onder de naam Round-up en het is zichtbaar door de gele akkers, die je nu veel ziet. Maar wat is het nu eigenlijk precies? We vragen het Wijnand Sukkel van de WUR.
"Glyfosaat is een onkruidbestrijdingsmiddel, dat eigenlijk heel goed werkt en in vergelijking met andere middelen een lage belasting heeft voor het milieu", zegt Sukkel. "Maar het is ook een goedkoop middel. En daarom wordt het erg veel gebruikt, en dat is niet alleen om onkruid te bestrijden."
Niet alleen als onkruidverdelger
Boeren en loonwerkers gebruiken glyfosaat niet alleen om onkruid te bestrijden. Het wordt ook gebruikt om graslanden dood te spuiten zodat ze makkelijker bewerkt kunnen worden. "Dat is niet perse nodig, maar het is wel goedkoper", legt Sukkel uit. "Het is makkelijker om dood gras om te ploegen, dan levend. Daarnaast is het puur een kwestie van kosten. De boer zegt 'waarom zou ik extra kosten maken. Het is toegestaan en relatief veilig en het mag gewoon.'"
Ook wordt het bijvoorbeeld gebruik om granen die nog groen zijn, sneller te laten rijpen. "Daarvan denk je moet dat nou? Is dit een toepassing die het meest verstandig is, of zijn er alternatieven?"
Niet alleen nadelen
De Tweede Kamer is het hiermee eens en wil dus dat deze manieren verboden worden. Toch heeft glyfosaat volgens Sukkel niet alleen maar nadelen. "Waar het wel heel erg handig voor is, is het spuiten op meerjarig wortelonkruid: onkruid dat steeds weer terugkomt. Het middel wordt in de plant opgenomen, dus de hele plant inclusief de wortel gaat dood. Als het alleen als onkruidverdelger wordt toegepast, dan is het eigenlijk een heel geschikt middel."
Volgens Sukkel wordt glyfosaat in Europa nog steeds vooral gebruikt waar het oorspronkelijk voor bedoeld is: als onkruidverdelger. "In Drenthe wordt het bijvoorbeeld veel gebruikt in de Veenkoloniën. Daar hebben ze veel last van onkruid. Vlak voordat het gewas opkomt, wordt het glyfosaat eroverheen gespoten. Zo raak je het gewas niet, maar ben je het onkruid wel kwijt. Daarvan worden de velden ook niet geel. Het is eigenlijk de meest gebruikelijke toepassing."
Onbekende gevolgen
Toch blijft er veel discussie over het middel en de gevolgen. "Dat komt vooral omdat het zoveel gebruikt wordt, en je daarom ampa, het afbraakproduct, overal terugziet: in het drinkwater, in het oppervlaktewater. Dat komt vooral doordat het zo gigantisch veel gebruikt wordt, maar het wordt niet teruggevonden in hoeveelheden die schadelijk zijn."
En daar zit nou het probleem. Er is nog weinig bekend over het gebruik en de schade op langere termijn. "De vraag die dan opkomt is: moet je het wel in zulke grote hoeveelheden gebruiken, als je niet weet wat de schade is? De discussie is eigenlijk: is het middel veilig of niet en hoe veilig is het? En moet je het wel toelaten zolang we daar twijfels over hebben?"
