Wildlands 5 jaar: Een terugblik op bewogen jaren

Wildlands Combo
Jisse Otter (links) en Erik van Engelen (rechts) © RTV Drenthe / Janet Oortwijn
Het is alweer vijf jaar geleden. De koning kwam naar Emmen om het gloednieuwe Wildlands Adventure Zoo in Emmen te openen. De dierentuin, dat een themapark werd, verhuisde van de Hoofdstraat in Emmen naar de Noordbargeres.
In die jaren is er veel gebeurd. Van de enorme bezoekersstroom in het eerste openingsjaar tot aan miljoenenverliezen, een koerswijziging, ontslagen en nu de coronacrisis. Wethouder Jisse Otter (Wakker Emmen) en interim-directeur Erik van Engelen blikken met ons terug op de turbulente jaren.

Hoe kijkt u in een oogopslag terug op die jaren?

Otter: "Ja, dat waren hoogte- en dieptepunten. Ik ben natuurlijk in 2014 aangetreden als wethouder, toen was de bouw nog in volle gang net als in 2015. In 2016 hadden we de euforie van de opening met heel erg veel bezoekers. Maar ook al wel de eerste scheurtjes, niet iedereen was even blij met alles. In 2017 begon het al af te zakken, die euforie. In 2018 kwam de achtbaan erbij. Ik zeg wel eens: dat moest de redding worden, maar gaandeweg het jaar was wel duidelijk dat de formule, van een themapark, onvoldoende aansloeg en dat we veel te veel kosten hadden in relatie tot het aantal bezoekers. Toen is er ingegrepen en de wederopbouw in 2019 is heel goed gelukt. Het oogstjaar zou dus echt 2020 moeten worden, alle seinen stonden op groen. En toen kwam corona. Dat is echt wel even heel erg jammer."
Van Engelen: "Ik herinner mijn begintijd in het najaar van 2018 als een heftige periode. Ik wist wel ongeveer waar ik aan begon, alle ogen waren op ons gericht. Na een ambitieuze start zaten we in 2018 met een groot verlies, teruglopende bezoekersaantallen en veel commentaar vanuit de omgeving. Het was een spannende periode. De meeste mensen wensen je veel succes en veel plezier in je nieuwe baan. Ik weet nog goed toen ik hier kwam dat de meeste mensen zeiden: veel sterkte."

Het is wel bevallen, want u bent er nog steeds.

Van Engelen: "Ja, dat klopt. Ik zit op de helft van het vijfjarig bestaan van het park. Ik ben ooit aangetrokken om te zorgen dat de hele businesscase gezond werd. Dat er verandering zou plaatsvinden en we de stijgende lijn zouden krijgen. Vorig jaar kwam de coronacrisis en eigenlijk zou ik eind 2020 afscheid hebben genomen. Mij is gevraagd langer aan te blijven om te zorgen dat we hier goed uitkomen."

Bij uw komst in 2018 heeft u voor een flink aantal veranderingen gezorgd. Hoe is dat verlopen?

Van Engelen: "Er moest op alle fronten veranderd worden. Zowel intern en extern. De grootste uitdaging waren de kosten, want dat kon niet zo doorgaan. Dus dat was wel op alle fronten hens aan dek. Aan de kostenkant hebben we toen vier miljoen moeten bezuinigen, dat is 6,5 miljoen euro geworden. We hebben behoorlijk wat gedaan. En aan de andere kant die dualiteit van het park: pretpark en dierenpark. Dat werkte niet optimaal, zeker niet als je een historie hebt van tachtig jaar dierentuin. Toen hebben we ingezet op veel meer duidelijkheid. Waar we ook voor staan als dierenpark. Dat is wel anders dan andere dierenparken. En dan was het niet een zaak van veel dieren erbij halen. Maar bekijken hoe we de huidige setting optimaal kunnen benutten als modern dierenpark met ruime verblijven zonder hekken. Mensen veel meer dierbeleving geven, daar hebben we heel erg op ingezet."
Otter: "Ik heb er geen slapeloze nachten van gehad, maar de impact is wel geweldig groot voor de gemeente. Iedereen weet dat we voor eerst 50 tot 60 miljoen euro aan de lat staan en nu voor 70 miljoen euro. Het moet gewoon goed gaan, anders raakt het ook heel erg de gemeente Emmen. Je moet er met een bepaalde zakelijkheid naar kijken. Het is niet leuk als je het erft, maar je moet er ook niet voor weglopen. Aan de andere kant is het een kwestie van 'met elkaar'. Met Wildlands, met de gemeenteraad, met onze ambtenaren. Dan moeten we naar een oplossing zoeken. Dat vraagt gewoon tijd en inzet. Dat is gewoon werken. En daar wordt een wethouder ook gewoon voor betaald."

Het hele park en de hele opzet was toch iemands levenswerk. Van voormalig directeur Frankwin van Beers. U komt en trekt dat overhoop, is dat lastig?

Van Engelen: "Dat was vooral nodig. Het was en is nog steeds een prachtig park. Ik heb niet het hele park radicaal moeten veranderen, maar op veel fronten veranderingen aan moeten brengen. Met 8,5 miljoen euro verlies moet je aan de slag. Ik wist dat er een reorganisatie aan zat te komen. Ik heb ook bij iedereen aangegeven: of we sluiten de poort of we gaan een aantal radicale stappen zetten om gezond door te kunnen. Dat maakt het wel makkelijker flink huis te houden. Ik merkte ook wel dat er veel animo was om de zaak aan te gaan pakken, als je te maken hebt met teruglopende bezoekerscijfers, commentaar op social media en in een verliessituatie zit. Dan kun je maar één ding doen: dat is het roer om gooien. En dat hebben we gedaan."

In maart 2019 nam de gemeente Emmen de leningen over van de andere twee financiers: Rabobank en VolkerWessels. Van 18,5 miljoen euro. Ook kreeg het park een extra lening van elf miljoen euro. Onvermijdelijk?

Otter: "We hebben een hele tijd geprobeerd nieuwe afspraken te maken met Rabobank en VolkerWessels. Op een gegeven moment merk je dat dat heel lastig wordt. Iedereen bekijkt dat vanuit zijn eigen rol. De gemeente stond toch al voor heel veel zaken garant, ook al was het bijvoorbeeld een lening van de Rabobank. En toen kwam er een moment dat we dachten: Ja, we staan toch al voor tachtig tot negentig procent aan de lat. Die laatste tien procent is erg verstorend en lastig om afspraken over te maken. Laten we dan toch maar besluiten om honderd procent financier te worden. Dan kunnen we veel sneller besluiten en hoeven we niet elke keer met iedereen te overleggen. Ik denk nog steeds dat dat een goede zet is geweest. Nu met corona hebben we toch snel tijdelijk extra financiering verstrekt. Anders hadden we dat allemaal moeten overleggen. Dat duurt allemaal lang. We kunnen nu veel sneller handelen."
Van Engelen: "Ik moet zeggen dat als ik kijk naar de dingen waar ik blij om ben, is dat er één van. Ik heb enorm veel steun zowel intern als extern. Met de gemeente hebben we een heel goede band. We kunnen zelfstandig beleid voeren en eens in de zoveel tijd praat ik de gemeente maar ook de gemeenteraad bij. Dat is nu in coronatijd ook handig, want er is veel aan de hand. Dat werkt eerlijk gezegd heel erg goed. Wat ik probeer te doen met het team is openheid van zaken te geven."
Wildlands bestaat vijf jaar
Wildlands bestaat vijf jaar © RTV Drenthe

Met de kennis van nu, had het gemeentebestuur bepaalde zaken anders moeten doen?

Otter: "Dan moet je terug naar het ontstaan van Wildlands. Toen hadden er andere keuzes gemaakt kunnen worden. Iedereen is heel erg gaan geloven in de droom en de ambitie. Misschien hebben we toen onze noordelijke nuchterheid terzijde geschoven. Er werd wel eens gezegd: Efteling of Disney van het Noorden. Ja, zo gemakkelijk is dat niet. Er moest wel wat gebeuren met het Noorder Dierenpark. We hadden toen wat meer nuchterheid moeten betrachten als je nu ziet dat Wildlands zes miljoen in de kosten heeft weten te bezuinigen. We hadden met een wat voorzichtigere inschatting qua bezoekers- en kostenniveau moeten beginnen en daaruit opbouwen. Iedereen geloofde in die mooie droom en in die miljoenen bezoekers die allemaal zouden komen. Ja, dat was wel even slikken in 2017 en in 2018."

Ging u mee in die droom?

Otter: "Toen dat allemaal bedacht is, was ik ook nog een inwoner van Emmen. Dan krijg je dat niet zo heel goed mee. Het moest iets nieuw worden. Een attractie- en dierenpark. Dat is heel uniek, maar je kunt ook zeggen: het is vlees noch vis. Kom je nou voor een attractiepark of een dierenpark? Want voor een attractiepark was het niet genoeg. Met één achtbaan en een bootjestocht. Die mensen werden teleurgesteld. En de mensen die echt voor een dierenpark kwamen hadden niet meer dat gevoel. Dat besef komt dan op een gegeven moment. Daar is dan ook op ingegrepen in 2018 en 2019."

Hoe is de financiële situatie nu in deze coronacrisis?

Van Engelen: "Die is natuurlijk niet goed. We hebben heel erg veel bezuinigd en zaten in de lift. Het verschil is wel dat we hiervoor met structurele problemen zaten en nu met een incidentele situatie, genaamd corona. Met de gemeente en andere partijen praten we ook over deze crisis, de coronacrisis. Vergeleken met andere parken hebben we het nog relatief goed gedaan. Zij hebben gemiddeld vijftig procent bezoekersverlies geleden, wij veertig procent. We hopen dat dit zo snel mogelijk voorbij is en dat we de stijgende lijn waar we in zaten, terug kunnen pakken. Dat het een groot verlies is, is evident."
Otter: "Het park stond op het punt om te gaan oogsten van de inspanningen die in 2018 en 2019 zijn gedaan. En als het dan dicht moet, is dat wel heel zuur. Dat is ook heel begrijpelijk allemaal, Wildlands is zeker niet de enige die onder de coronacrisis lijdt. Maar het is wel heel erg jammer."

We zien vooral nu een leeg park. Dat moet u pijn doen.

Van Engelen: "Ja, dat doet ook pijn. Dat merk ik ook bij de verzorgers. Zij missen echt de bezoekers en zijn zo begaan met het park. Iedereen wil zo graag open. Het is treurig om een leeg park te zien en we smachten er naar totdat we weer open mogen. We kunnen geen lijfelijk feestje geven dan, maar we zijn echt wel blij als de deuren weer open kunnen."

U wilt vast weer zwarte cijfers schrijven de komende jaren. Wat is het doel?

Van Engelen: "Dit jaar vergeet ik qua bezoekersaantallen even. We zaten op 930.000 eind 2019. Laten we zeggen als doel, tussen de 900.000 en 950.000 daar ben ik blij mee. Dan gaan we ook zwarte cijfers schrijven. 13 maart vorig jaar was ook wel één van de moeilijkste dagen, toen ik het park gesloten moest houden. Dat zeiden ook heel veel mensen tegen ons: voor jullie is het zo erg, omdat jullie in de opwaartse lijn zaten. We hopen die lijn weer op te kunnen pakken. Los van corona, staan alle seinen op groen. We hebben deze maanden van lockdown ook gebruikt om het park weer tiptop in orde te brengen. We kunnen niet wachten om open te gaan, want we zijn zo trots op alles wat hier staat."

Hoe kijkt u nu naar de toekomst van het dierenpark. We zitten middenin de coronacrisis. Nog steeds een positief gevoel?

Otter: "Ja, zeker. Ik heb in 2019 gezegd dat we in 2035 het honderdjarige bestaan van de dierentuin in Emmen gaan vieren. Dat zal allemaal niet vanzelf gaan, nu ook door de coronacrisis. Dat heeft ook financiële gevolgen. Dat gaan we allemaal oplossen, dat zal de gemeente Emmen ook weer wat geld gaan kosten. Maar Wildlands is toch zo belangrijk voor Emmen. Corona is een fors incident, maar dat gaan we gewoon overwinnen en dat zal iets tijdelijks zijn. We weten niet als de lockdown over is, hoe de bezoekers hier weer naartoe gaan stromen. Maar dit jaar kan nog een heel goed jaar worden. Het is tenslotte nog maar maart."
Van Engelen: "Ja, wat dat betreft deze periode van corona moeten we echt zien als een tijdelijke crisis. Daar moet je ook overheen kunnen kijken, en niet in blijven zitten. Ik denk dat de afgelopen vijf jaar een druppel is op de lange historie die het park tegemoet gaat."

Heb je een nieuwstip, nieuwe informatie óf heb je een foutje gespot? Stuur een bericht, foto of filmpje via WhatsApp of mail de redactie.