Natuurorganisaties: 'Drents stikstofbeleid onvoldoende en te afwachtend'

Dat schrijven de Natuur en Milieufederatie Drenthe, Natuurmonumenten en Staatsbosbeheer in een brief aan Provinciale- en Gedeputeerde Staten.

"In het stikstofplan lijkt de provinciale inzet sterk te leunen op het landelijke beleid en wordt nog te weinig duidelijk waar de provincie zelf voor wil gaan staan. Alinea's over de afhankelijkheid van het Rijk en passages als 'het moet haalbaar en betaalbaar zijn' lijken voort te komen uit onduidelijkheid over de eigen inzet en het alvast voorsorteren op het niet halen van de doelen" zo schrijven NMF, Natuurmonumenten en SBB aan PS en GS.

Volgens de NMF, Natuurmonumenten en SBB worden de minimale instandhoudingsdoelen nu niet gehaald maar waarschijnlijk straks met nieuw stikstofbeleid ook niet: "Als je het plan goed leest dan lijkt dat in 2030 nog maar in zo'n 30 procent van de te beschermen natuurgebieden de kritische depositiewaarden (KDW) voor stikstof zullen worden gehaald. De resultaatsverplichting van 74 procent van de natuur op KDW in 2035 lijkt daarmee nu al op losse schroeven te worden gezet."

Drenthe heeft in vergelijking met andere provincies veel kwetsbare natuurgebieden waar de stikstofneerslag veel te hoog is en dus in landelijk vergelijk een hoge opgave daar iets aan te doen. Het is een taak van het Rijk om bronmaatregelen te nemen, maar naast landelijke bronmaatregelen voor de landbouw moet Drenthe meer inzetten op gebiedsgerichte aanpak, zo vinden de milieu en natuurorganisaties. GS zet wel in op gebiedsgerichte maatregelen, maar in het plan staat niet hoee, vinden NMF, Natuurmonumenten en SBB.

"Wat ons daarnaast zorgen baart is de planning en het daarmee gepaard gaande tempo. Waar provincies als Friesland, Gelderland en Brabant al analyses hebben en een eerste inzet op bepaalde maatregelen, staat in het stikstofplan dat Drenthe daar pas eind 2022 aan toe is."

Natuur en Milieufederatie Drenthe, Natuurmonumenten en Staatsbosbeheer vrezen dat zonder aanscherping en meer tempo het stikstofbeleid niet alleen zal leiden tot slechtere instandhouding van kwetsbare natuur maar ook tot grote risico's voor de ontwikkeling van vooral de landbouw. In Drenthe niet alleen de grootste stikstofproducent maar ook de grootste ruimtegebruiker. Denk daarbij aan het uitgeven van vergunningen en de juridische houdbaarheid ervan. Want als het beleid te kort schiet hoe hard zijn dan de vergunningen?

Directeur Reinder Hoekstra van de Natuur en Milieufederatie Drenthe riep na de verkiezingswinst van D66 de politiek op te houden over het D66-plan om de veestapel te halveren maar om boeren perspectief te bieden op een andere landbouwtoekomst.

Wat de organisaties betreft moet er sneller en zwaarder worden ingezet op van doelen en beleid voor overgangsgebieden van landbouw en natuur, waarbij ingezet wordt op "de landbouw van de toekomst: veel natuur-inclusiever en veel minder stikstofuitstoot gekoppeld aan de realisering van de water- en klimaatopgave. Deze inzet zou ook als Drentse bagage voor de gesprekken met het aanstaande Kabinet kunnen dienen. De bouw, wegverkeer, industrie en zeevaart maar vooral de landbouw hebben belang bij consistentie, zekerheid en snelle oplossingen voor deze complexe opgave."

Dat de Drentse stikstofproblemen complex zijn bleek al uit eerdere bijeenkomsten tussen PS en GS. Zo complex dat het ook wel een 25-vaks schuifpuzzel zonder reservevakje werd genoemd. Ook boeren en VVD-statenlid Johan Moes uit Wapse kwamen onlangs met kritiek: het stikstof-rekenprogramma Aerius zou ten onrechte stukken landbouw als kwetsbare natuur aanwijzen en voor wegenbouwprojecten zijn er uitzonderingen van de regels waar boeren zich wel aan moeten houden. Jos Ubels van Farmers Defence Force vreesde al af te stevenen af op een nieuwe stikstof-affaire.

De Drentse aanpak van het stikstofprobleem gaat vooral bestaan uit het verminderen van stikstofneerslag in kwetsbare natuurgebieden. Ook worden deze natuurgebieden versterkt, zodat ze beter tegen een 'stikstofstootje' kunnen. Daarnaast wil de provincie ruimte bieden om toch te kunnen bouwen of boeren.

Daarmee is het Drentse stikstofbeleid een puzzelstukje in een grote, ingewikkelde puzzel. Het rijk moet zorgen voor de landelijke maatregelen om de uitstoot te verminderen en het geld. Drenthe zet vooral in op gebiedsgerichte aanpak.

Drenthe heeft veertien Natura 2000-gebieden. In twaalf van de veertien gebieden is het beperken van neerslag van stikstof nodig om de natuur überhaupt in stand te houden. Drenthe gaat per natuurgebied bekijken hoe dat moet, want de maatregelen en opgaves verschillen per natuurgebied. Het Fochteloërveen, Bargerveen en het Witterveld zijn er het ergst aan toe.

NMF, Natuurmonumenten en SBB denken dat met meer inspanning mogelijk moet zijn voor het eind van dit jaar het plan te hebben aangepast en op hoofdlijnen klaar te hebben. Daarnaast willen ze dat Drenthe actiever bij het Rijk aan de bel trekt omdat de problemen en opgaven in Drenthe hoog zijn.