Zoek het uit! - Wat is dat voor steen met metalen ‘krab’ erop in Annen?

ANNEN - Eén van de allereerste vragen die we binnenkregen bij Zoek het uit! gaat over een steen bij het zwembad in Annen. Franc Visscher vraagt zich af waar die steen, met een soort metalen krab en een nummer erop, voor dient. En er zijn meer van dat soort stenen in het dorp!
Om de vraag van Franc, die zelf in Annen woont, te kunnen beantwoorden moet ik eerst op zoek naar de betreffende steen met de ‘krab’ er op. Er blijkt inderdaad een flinke zwerfkei met daarop een metalen plaatje te staan bij het zwembad. Volgens een zwembadbezoeker is het de markering van een wandelroute.

Geen krab maar esdorp

Bij de kruising tussen de Brink en de Kruisstraat zie ik een gedenkteken dat lijkt op de krab waar Franc het over had. Het blijkt geen krab te zijn, maar een gestileerde weergave van een esdorp:
Nergens bij het monument, dat het fundament van een dorpsschooltje moet voorstellen, is iets te vinden over een wandelroute. Wel vind ik de steen met nummer 1 er op, dus als het een wandelroute is dan zal hier het begin zijn.

Schuilingroute

Roelof Eleveld van de Historische vereniging van Annen weet me te vertellen dat de stenen inderdaad een wandelroute markeren, en dat deze route te lopen is met behulp van een app op de smartphone. De route is ongeveer 7 kilometer lang, en voert langs de bijzondere plaatsen van Annen. “De route laat de reis zien die Annen heeft gemaakt van werkdorp naar woondorp”, aldus Eleveld.
Ik besluit de proef op de som te nemen en zelf de route te gaan lopen. De wandeling start bij de steen met nummer 1. Op het Roelof Schuiling Brinkje in Annen open ik de app en begin ik mijn tocht.
De weg naar steen nummer 2 voert me meteen naar het hart van het dorp: de Grote Brink. Een uitgestrekt grasveld met bomen aan de randen en helemaal aan de overkant zie ik een groot prieel. Het filmpje in de app geeft me meer informatie over esdorpen en brinkdorpen, en weet me te vertellen dat ik uitkijk over de grootste brink van Drenthe.
De route gaat na de Grote Brink verder door de straatjes van Annen. Al gauw beland ik aan de rand van het dorp, langs volkstuinen en boerderijtjes. Een oud mannetje met een antieke trekker is bezig met de omheining van zijn weiland, hij groet me vriendelijk als ik langsloop.

Uitzicht over de Zuides

Na een paar kilometer loop ik op een hoge rand van de Hondsrug. Een blik op de app leert me dat ik uitkijk over de Zuides. Het is even zoeken naar de steen met nummer 5. Een beetje weggestopt in de bosjes aan de linkerkant van het pad markeert hij een al even goed verborgen paadje naar de andere kant van de bosjes. Ik duw de stekelplanten opzij en ontdek een keurig bankje met inderdaad het uitzicht over de Zuides:
De app verhaalt bij steen nummer 5 over de schoolplaten die Roelof Schuiling ontwikkelde en gebruikte tijdens zijn aardrijkskundelessen.
Deze route blijkt, met de informatie die ik via de app krijg, behalve mooi ook leerzaam. Er volgt een korte uitleg over de sociale functie van een es. "Men kwam elkaar voortdurend tegen, moest over elkaars land en wisselde de laatste nieuwtjes en roddels uit. Soms ontstond er onenigheid over de juiste plek van een grenssteen. Dat werd meestal op het zomerfeest weer bijgelegd onder het genot van bier of jenever.”

N34 en het Hongerveld

Ik kom door bos en veld, steek op een gegeven moment de weg naar Eext over en krijg weer bebouwing in het zicht. Ik passeer steen nummer 8, kijk uit over het Hongerveld en zie de N34. Auto’s razen langs, de meeste bestuurders hebben waarschijnlijk geen idee dat ze in een paar seconden het leukste dorp van Drenthe van 2013 zijn gepasseerd. De N34 speelt een belangrijke rol in de transformatie van Annen van werkdorp naar woondorp. Forenzen zien de plaats nu als ideale woonplek, met een goede aansluiting naar Groningen en Emmen.
Het Hongerveld brengt me weer terug bij Roelof Schuiling. Als jongeling heeft hij nog meegemaakt dat de arme werklieden daar in de winter veldkeien opgroeven, om te verkopen. De grote stenen werden gebruikt bij het maken van dijken en zinkstukken. De kleinere keien werden tot gruis geklopt voor de aanleg van wegen. Een zware klus om de keien te delven, maar het leverde de arbeiders broodnodige extra centen op om de winter redelijk door te komen.
Dan kom ik langs de steen waar het allemaal begon, tegenover zwembad De Borghoorns. Nu ben ik niet ver meer van het einde, het is steen nummer 9 van de in totaal 13 routemarkeerders. Een kilometer verder kom ik langs een grote schoolplaat. Ah, hier staat eindelijk informatie op over de wandelroute! Het is, afgezien van de stenen, de eerste indicatie tijdens de hele wandeling dat hier een wandelroute loopt.

Fietsenrek

Via een sluipweggetje door de nieuwbouw kom ik bij het hunebed van Annen. Hunebed D9 ligt middenin het dorp, tegenover de bushalte en tussen de woonhuizen. Vroeger was het hunebed zo vanzelfsprekend dat buspassagiers hun fietsen ertegenaan zetten. Een toerist uit de Randstad stuurde een foto daarvan naar de krant. Toen kwam er een fietsenrek.

British Museum

Het hunebed is niet compleet. Betonnen platen in de grond geven aan waar vroeger stenen stonden. Het schijnt dat een aantal van de dekstenen is gebruikt als grensstenen. Volgens de app was er internationale belangstelling voor het Anner hunebed: “In 1878 werd het hunebed opgemeten door de Britse megalietliefhebbers Lukis en Dryden. Kennelijk werd er ook (illegaal) gegraven want er zijn nogal wat vondsten aangetroffen die nu in het British Museum liggen.”
Het laatste stukje van de route voert me door het oude hart van het esdorp terug naar de Roelof Schuiling Brink met het monument, de ijzeren lessenaar. Aan het einde van de wandeling kan ik concluderen dat er over kleine Drentse dorpen meer te weten en te leren valt dan ik op het eerste gezicht zou denken, maar dan moet je wel weten waar je die informatie kan halen.

Zoek het uit!

Zie jij ook wel eens iets waarvan je je afvraagt wat het in ‘s hemelsnaam is? Of heb je naar aanleiding van dit verhaal vragen over landschappen, dorpen of gebieden in Drenthe? Stuur zelf je vraag in, en wie weet zoeken wij het voor je uit!

Heb je een nieuwstip, nieuwe informatie óf heb je een foutje gespot? Stuur een bericht, foto of filmpje via WhatsApp of mail de redactie.