Podcast Kamp Schattenberg #4: 'Afscheid nemen van de droom van je ouders'
"Kamp Schattenberg moest worden ontruimd omdat de Nederlandse regering zich realiseerde: dit wordt een permanent verblijf. We moesten in stenen huizen gaan wonen en konden niet in de houten barakken blijven." Volgens Augustinus Tuparia zorgde dat voor de nodige spanningen: "Wij gaan niet weg want wij zijn een volk dat beloofd was om terug te gaan. Dus zijn wij een volk dat nog onderweg is."
De brand die in 1958 drie barakken in de as legde, had grote gevolgen. De slechte leefomstandigheden in Schattenberg waren niet langer te ontkennen. In de laatste aflevering van de podcast 'Kamp Schattenberg' wordt dat duidelijk dat de Molukkers daar niet konden blijven wonen. "Bovendien werden op de locatie van het kamp grote telescopen gebouwd", zegt Augustinus Tuparia. Om storing te voorkomen, mocht er geen bebouwing zijn in een straal van twee kilometer rond de radiotelescopen. Het woonoord moest worden afgebroken.
Netjes en hokkerig
Stuk voor stuk verlieten de Molukse gezinnen het kamp. De laatsten vertrokken in 1971. De meesten gingen naar speciale woonwijken in bijvoorbeeld Assen of Smilde. Orpa Goergoerem vertelt in de podcast: "De verhuizingen gingen etappes. Dus toen kwamen er allemaal leegtes in het kamp. Wij hoorden in 1962 bij de tweede lichting die naar Assen vertrok. Eerst vond ik dat heel leuk, maar ik vond het al snel jammer dat er geen bos meer in de buurt was. Ik had geen omgeving waar ik makkelijk kon bewegen, het was allemaal heel netjes en hokkerig."
Afscheid nemen
Het afscheid van Schattenberg betekende voor veel Molukkers een afscheid van de droom om terug te keren naar de Molukken, Maluku zoals zij dat noemen. Een afscheid waarmee ook de levens van de tweede generatie veranderden. Na het vertrek uit Schattenberg woonden ze in stenen huizen, ze kregen eigen gezinnen, spraken beter Nederlands dan Maleis, kookten spruitjes, studeerden en gingen aan het werk. Mietji Hully: "Ik ging steeds meer voor mezelf nadenken: 'Terug waar is dat eigenlijk?' Ik ken Indonesië uit de schoolboeken en dat is erg geromantiseerd. We zijn er nooit geweest. Dus ging ik mijn eigen beeld vormen van wat ik wilde gaan doen en welke opleiding ik wilde volgen. Langzaam maar zeker nam ik afscheid. Afscheid van de droom van mijn ouders."
70 jaar
Op 21 maart is het precies 70 jaar geleden dat de eerste Molukkers naar Nederland kwamen. In dat kader maakten Hilde Boelema en Marjolein Knol de podcast Kamp Schattenberg voor het Drents Archief en RTV Drenthe. Het gaat over saamhorigheid, heimwee, kattenkwaad, nachtmerries en een vernietigende brand. 'Tertawa dan tumpah air mata'; met een lach en een traan.
Podcast Kamp Schattenberg #4: 'Afscheid nemen van de droom van je ouders'
De podcast Kamp Schattenberg is vanaf zondag 21 maart vier weken lang te horen in het radioprogramma Drenthe Toen van RTV Drenthe. Ook zijn de afleveringen te beluisteren via de websites van RTV Drenthe en het Drents Archief en in je favoriete podcastapp.
