Tranen vloeien in Assen bij De Zaak Vermaning

“Sorry van die tranen, maar ik kan er niks aan doen, ze komen vanzelf”, snottert Betsie emotioneel, waarna de acteur een troostende arm om haar heenslaat.

Even daarvoor had acteur Wittermans in de theaterzaal van De Nieuwe Kolk een voorproefje gegeven van het locatietheaterspektakel ‘De Affaire Vermaning’. De korte impressie werd gistermiddag gespeeld, ter opluistering van de officiële opening van de expositie 'De Zaak Vermaning' in het Drents Museum.

Lees meer: Voorstelling Tjerk Vermaning op plek omstreden vondsten

Vanaf 5 september speelt de PeerGrouP het tragikomische stuk op de akker in Hoogersmilde onder de televisietoren: de plek waar de omstreden amateurarcheoloog Vermaning in 1965 bijzondere archeologische vondsten deed uit de tijd van de mammoetjagers. Vondsten waarvan de wetenschap later beweerde dat ze vals waren. Vermaning kwam daardoor in opspraak en veranderde plots van een held in een oplichter.

Voor Betsie Hindriks was het een emotionele confrontatie: zomaar ineens Tjerk weer zien. Ondanks dat hij werd gespeeld door de Groningse acteur. Zij was Vermanings vriendin in zijn laatste vijf levensjaren en steunde de verguisde amateurarcheoloog tot ver na zijn dood. De Assense schaamt zich zelfs een beetje voor haar tranen als ze uit de theaterzaal komt, verontschuldigt zich ervoor en probeert ze snel weg te poetsen als acteur Wittermans haar troost.

Dan herpakt ze zich en zegt tegen de acteur: “Je moet wel met je rechterbeen trekken. Dat deed Tjerk altijd. Hij had last van zijn rechterheup, door een ongeluk dat hij als kind had gehad. Als je dat doet, is het net alsof het de echte Tjerk is. En ook als je op de brommer stapt, dan moet je ook het rechterbeen even optillen, net als Tjerk dat deed.”

Betsie’s tip wordt door Mads Wittermans dankbaar aanvaard, want hoe meer hij over Tjerk Vermanings trekjes krijgt te horen, des te beter hij hem straks in het theaterstuk tot leven kan brengen. Hij maakt zelfs de afspraak om binnenkort nog eens bij Betsie langs te komen in Assen. “Dan kom ik wel met de trein van Groningen naar Assen, want ik wil graag meer over hem horen”.

De korte impressie uit het theaterstuk maakte gisteren de opening van de tentoonstelling in het Drents Museum compleet. De Zaak Vermaning, die tot medio januari te zien is, blijft ook voor veel betrokkenen een zaak met een emotionele lading.

Lees meer: Eerste grote expositie over Tjerk Vermaning in Drents Museum
Gisteren waren in De Nieuwe Kolk - en later in het Drents Museum - de voor- en tegenstanders van de Drentse amateurarcheoloog bijeen. Zo was de Groningse professor Harm Tjalling Waterbolk (inmiddels 94 jaar) aanwezig, die ooit samen met zijn student Dirk Stapert als wetenschappers de vondsten van Vermaning als vals betitelden.

Door hun bewering werd de eerst zo bejubelde Vermaning in 1975 door de provincie Drenthe aangeklaagd wegens vervalsing en oplichting. De provincie had de vondsten voor een flink bedrag gekocht voor het Drents Museum en had de Drent ook geëerd met de Culturele Prijs van Drenthe.

Vermaning werd eerst veroordeeld, maar in hoger beroep weer vrijgesproken wegens gebrek aan bewijs. Tientallen jaren later buitelen wetenschappers en amateurarcheologen nog altijd over elkaar heen, over wie er nu gelijk heeft. Voor de groep amateurarcheologen was en is het nog altijd zo klaar als een klontje: de bijzondere vondsten waren en blijven echt. De wetenschap waagt zich er niet meer aan.

In de tentoonstelling in het Drents Museum staat bij de vitrine, met de omstreden vondsten en ook de penning van de Culturele Prijs van Drenthe die Vermaning kreeg, uiteindelijk niet een label met ‘vals’ of ‘echt’. Volgens voorzitter Jan Willem van der Drift van de APAN, de Aktieve Praktijk Archeologen Nederland die Vermaning altijd heeft gesteund, hoeft dat ook niet.

“Wat u hier nu ziet aan vuistbijlen, die haal ik ook uit de grond. Daar is niks mis mee. Die deugen. Maar er waren destijds twee hogere heren die zich ernstig vergist hebben”, verklaart hij tegenover RTV Drenthe in de tentoonstellingszaal. “Maar dat van die vergissing durfden ze later nooit meer toe te geven. Want als je heel hoog de ladder bent opgeklommen, kun je er alleen maar heel diep en hard vanaf vallen. Ik geef lezingen over de vondsten, zelfs in Spanje, maar hier ben ik gek", aldus Van der Drift, die zo nog uren kan doorgaan over de hele affaire.

De expositie ‘De Zaak Vermaning’ is te zien in het Drents Museum tot en met 13 januari. Het locatietheaterspektakel ‘De Affaire Vermaning’ wordt door de PeerGroup in Hoogersmilde in het veld opgevoerd vanaf 5 september tot en met 30 september.