Nuttige afrikaantjes helpen lelies en bijen

Die afrikaantjes vreten namelijk aaltjes op waar lelies niet tegen kunnen en ook helpen ze bijen van de varroamijt af te komen.

Bijenvolken hebben vaak last van die varroamijt, een parasiet. Imkers gaan die mijt tegen met bestrijdingsmiddelen. Imker Linus Bos uit Hooghalen gebruikt die middelen het liefst zo min mogelijk en heeft baat bij een veld vol afrikaantjes. "Met die afrikaantjes zit er veel minder varroamijt in de bijenvolken, dan zonder die afrikaantjes."

In Drenthe wordt nu een tijd lang een proef gedaan met het Hilbrands Laboratorium in Wijster en acht Drentse imkers. Gekeken wordt of de afrikaantjes echt zo'n goede uitwerking op de bijenvolken hebben als gedacht wordt. "De acht imkers hebben veertig bijenvolken bij velden met afrikaantjes staan en veertig volken thuis staan. Aan het einde van het jaar gaan we kijken welke volken het minste varroamijt hebben. Zo willen we proberen te bewijzen dat de afrikaantjes een hele gunstige uitwerking hebben op de varroamijt."

Volgens imker Linus Bos werd in 2011 al eens uitgebreid onderzoek gedaan naar het effect van afrikaantjes. Dat gebeurde in Argentinië. "Weliswaar onder laboratoriumomstandigheden, maar de uitkomsten waren veelbelovend: met het extract van de bloemetjes was binnen drie uur 85 procent van de varroamijt dood. Binnen zes uur alles."

Onder laboratoriumomstandigheden werkt het dus. Bos verwacht met deze proef dat het nog eens bewezen wordt.

De afrikaantjes waar imker Bos zijn bijen op loslaat, staan op een stuk grond van lelieteler Gert Veninga uit Hijken. Een keer in de zes jaar zaait Veninga een perceel vol met lelies. Een jaar voor hij dat doet, laat hij op datzelfde perceel afrikaantjes groeien. Die afrikaantjes zorgen ervoor dat het stuk grond, waar een jaar later dus weer lelies groeien, vrij is van aaltjes. Daar kunnen de lelies namelijk slecht tegen.

Tot een paar jaar geleden werden aaltjes bestreden met voornamelijk chemische middelen. Lelietelers kregen veel kritiek en gingen op zoek naar milieuvriendelijkere en biologischere manieren om de aaltjes te bestrijden.

Veninga legt uit dat in de jaren '50 al bekend was dat afrikaantjes goed waren voor de lelies. "Proefvelden vol stonden hier tussen Hijken en Hooghalen. Maar in de jaren '60 moest, onder druk van de overheid ook, de landbouw op een andere manier. De boeren moesten vooral onkruid en aaltjes tegengaan met het gebruik van chemie. Het boeren ging toen jarenlang op een heel andere methode. Oude technieken als het gebruik van afrikaantjes raakten op de achtergrond. Nu komt dat weer helemaal terug. Eigenlijk zou je kunnen zeggen dat we dus terug in de tijd gaan."