Groen licht voor bouw reuzentelescoop met hulp van ASTRON
Er is groen licht gegeven voor de bouw van 's werelds grootste radiotelescoop. Twee Square Kilometre Array-telescopen (SKA) komen in Australië en in Zuid-Afrika. Deze radiotelescoop bestaat uit duizenden ontvangers die met elkaar in verbinding staan en zo vormen ze samen een grote radiotelescoop met een ontvangstgebied van een vierkante kilometer.
De ontvangers van de telescoop zijn opgesteld in vijf spiraalarmen, die zich vanaf een centrale kern tenminste 3.000 kilometer uitstrekken. De twee telescopen worden momenteel aangeduid als SKA-Low en SKA-Mid. In Zuid-Afrika komt de telescoop die zich richt op de hoge en midden frequenties. De Australische telescoop richt zich op de lage frequenties.
Twee miljard euro
Meer dan zeventig instituten, waaronder ASTRON in Dwingeloo, werken mee aan de bouw van de SKA. In totaal werken er meer dan 500 mensen uit twintig verschillende landen mee aan het project.
Het project is zeven jaar in ontwikkeling geweest en de kosten zijn over de periode 2021-2030 zo'n twee miljard euro. Nederland draagt daar over die periode zo'n 39 miljoen euro aan bij. Dat geld komt van het ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap en van ASTRON.
Naar verwachting beginnen de werkzaamheden volgend jaar en duren ze tot 2028. Toch hoeven wetenschappers niet te wachten tot die tijd, omdat ze al metingen kunnen verrichten als er al een paar telescopen staan opgesteld. De bedoeling is dat de telescopen minimaal vijftig jaar mee gaan.
Testen
Volgens ASTRON moet de SKA antwoord geven op vijf vragen.
- Hoe zijn sterrenstelsels ontstaan en wat is donkere energie?
- Zijn we alleen in het heelal?
- Hoe de eerste zwarte gaten en sterren zijn gevormd?
- Wat veroorzaakt de magnetische velden in het heelal?
- En had Einstein gelijk over de aard van zwaartekracht?
Volgens ASTRON kan het project van SKA naast LOFAR bestaan. SKA is weliswaar gevoeliger, maar LOFAR heeft een hogere beeldscherpte. Dit komt omdat de antennestations verspreid zijn over een groter gebied. Ook kijkt LOFAR noordelijker dan SKA.
LOFAR is een radiotelescoop die bestaat uit duizenden radioantennes. Het centrale punt hiervan is tussen Exloo en Buinen. LOFAR heeft radioantennes in Duitsland, Frankrijk, Zweden en het Verenigd Koninkrijk.
