Boekweit telen op grote schaal: 'Eigenlijk heb je er geen omkijken naar'

John Mensink breidt zijn boekweitpercelen uit
John Mensink breidt zijn boekweitpercelen uit © Josien Feitsma / RTV Drenthe
Boekweitkoekjes, pannekoeken van boekweitmeel, de losse grutten, crackers of misschien het gerecht Kasha uit de Oost-Europese keuken. Boekweit is in trek. Daarom breiden boeren in Zuidwest Drenthe hun percelen uit.
John Mensink uit Wilhelminaoord begon drie jaar geleden met het telen van 1,5 hectare boekweit bij het project 'Een makker voor een akker' van Stichting Weldadig Oord. Bij dat project wordt de historische akkerstructuur zoveel mogelijk teruggebracht in het landschap.
Boekweit speelt daarin een belangrijke rol. Samen met rogge was Boekweit vroeger een van de grootste gewassen in Drenthe. Het werd gebruikt door armere boeren, omdat het kon groeien op de minder vruchtbare zandgronden.

Makkelijk gewas

Mensink heeft nu acht hectare ingezaaid. "Eigenlijk is het heel makkelijk, je zaait het en het groeit en je hebt er geen omkijken meer naar tot je het moet oogsten." Je moet de boekweit maaien en vervolgens 10 dagen laten drogen. Oogsten moet dus in een droge periode, planning is eind augustus/begin september.
De oogst kan niet met een combine waarmee normaal graan wordt gedorst. "Die machines daarvoor zijn heel schaars. Er zijn er een aantal in Amerika, maar het werd me wat te gek om die te kopen. Dus hebben we hier een oude machine op de kop getikt en zijn we die aan het ombouwen."
Voor het oogsten van boekweit wordt gebruikgemaakt van deze speciale machine
Voor het oogsten van boekweit wordt gebruikgemaakt van deze speciale machine © Josien Feitsma / RTV Drenthe
Het boekweit project begon klein, maar is inmiddels steeds groter aan het worden. "Je kunt heel veel met het meel", zegt Mensink. "Het is glutenvrij, dat speelt een belangrijke rol. En het feit dat het nieuw is maakt het ook aantrekkelijk." Door het grotere aanbod van meel is het ook aantrekkelijker voor ondernemers. Zo bakt Hotel Frederiksoord er brood van nu het hotel zeker weet dat het aanbod van meel voldoende is.
Maar boekweit kan ook voor andere dingen worden gebruikt. Zo heeft een kussenfabrikant uit Noordwolde volgens Mensink interesse getoond in de beukennootachtige omhulsels van het boekweit, om het materiaal te gebruiken als vulling.

Duurzame bijnaam

Boekweit is ook om een andere reden populair: het heeft namelijk de naam duurzaam te zijn. Er hoeven geen gewasbeschermingsmiddelen voor te worden gebruikt en insecten smullen ervan.
Ook in andere gebieden wordt daarom vaker gekeken naar het gewas. Zo werkt Stichting Land van Ons aan boekweitteelt in Hooghalen en Diever en is ook in Oost-Groningen een proef van 25 hectare gestart.

Pelmolen van zolder?

Landbouwkundige Peter Brul ondersteunt de boeren. "Boekweit kan een hele goede bijdrage leveren aan duurzame landbouw op dit soort zandgronden", legt hij uit. "Als je nieuwe dingen wil proberen zijn alleen de eerste stappen nooit duurzaam. Ze zijn nog inefficiënt. Dat hoort bij het begin."
Zo wordt voor de verwerking nu onder andere nog gebruik gemaakt van pelmachines in Polen. Terwijl teelt en verkoop juist lokaal gebeurt. "Dat komt omdat de meeste pelmolens uit Nederland zijn verdwenen, maar er lopen gesprekken", vertelt Brul. "Het ziet er naar uit dat we dat snel in Nederland weer kunnen doen."
Mensink verbouwt nog veel andere producten zoals aardappels en suikerbieten. Hij is daardoor niet afhankelijk van de opbrengsten uit de boekweitoogst. Daarvoor is de teelt volgens hem te onzeker en te afhankelijk van het weer.
Boekweit op grote schaal: 'eigenlijk heb je er geen omkijken naar'
Boekweit
Boekweit © RTV Drenthe

Heb je een nieuwstip, nieuwe informatie óf heb je een foutje gespot? Stuur een bericht, foto of filmpje via WhatsApp of mail de redactie.