Limburgs recept voor acceptatie windmolens: laat bevolking het zelf doen

De ‘burgerwindmolen’ van Coöperwiek staat net buiten Heibloem te draaien tussen windmolens die van grote bedrijven zijn. Ook in Midden-Limburg waren veel bewoners eerst niet zo enthousiast. Maar de turbine van de coöperatie heeft voor een verandering gezorgd. De aanpak is nu een voorbeeld.

“Het belangrijkste is dat het initiatief van onderaf moet komen”, zegt Andres Bauer van Coöperwiek. Secretaris Albert Jansen vult aan: “Hier hebben de gemeenten het overgelaten aan de basis, maar ze hebben wel voorwaarden gesteld. Het moet bij voorkeur coöperatief, het geld moet maximaal terug naar de omgeving en er mag maar één project in een gebied. Nou en toen zijn de buren en de coöperatie aan de gang gegaan en hebben er iets moois van gemaakt.”

In Drenthe komen de plannen voor windmolens van boeren, die dus eigenaar zijn van de grond. In Limburg laten coöperaties hun oog vallen op een geschikt gebied. Bauer: "We zeiden, dit is het gebied, maar we weten nog niet wat de beste lay-out is. We willen eerst weten wat de mening van de mensen is die er wonen. Je moet tegelijk met iedereen in gesprek, met bewoners, met grondeigenaren. Nou, er kan geld verdiend worden, dat is het mooie aan een windmolen, dus er staat ook iets tegenover. Maar dat gaan we niet geven aan de vier mensen die zo’n paal op hun grond krijgen, maar dat gaan we uitsmeren over het hele projectgebied. En niet wij bepalen hoe het geld verdeeld wordt, maar de mensen zelf.”

Die aanpak werkte in Limburg goed. In het gebied is glasvezel aangelegd dankzij een bijdrage van de coöperatie, het buurthuis is opgeknapt en volgens Jansen wordt nu gekeken of er kan worden meebetaald aan het saneren van asbestdaken. De Limburgse windmolen wordt ook eens per maand opengesteld, zodat mensen er een kijkje kunnen nemen.

Volstrekte openheid en communicatie zijn volgens Bauer essentieel. “Iedereen weet van elkaar in welke mate hij of zijn profiteert van de molen. Omdat in het voortraject is afgesproken hoe de opbrengst wordt verdeeld krijg je ook geen scheve gezichten.”Jansen kent de situatie in Drenthe goed en denkt dat de Limburgse aanpak ook hier kan leiden tot meer draagvlak, ondanks de grondposities van de initiatiefnemers.

Toch lijkt de Drentse burger niet heel warm te lopen om te investeren in een windmolen. Windvogel is een landelijke coöperatie en neemt samen met 20 boeren deel aan het windmolenproject in Borger-Odoorn. “Bewoners kunnen via ons meedoen”, vertelt Martien Vogelzang.

Windvogel heeft landelijk zo’n 3.000 leden. “Maar voor een lokale coöperatie is in Drenthe weinig animo.” Volgens de woordvoerder kunnen investeerders in een windmolenpark rekenen op een rendement van vijf procent.

In Limburg lukken trouwens ook niet alle projecten. In Venlo ruziën de gemeente en de provincie over de bouw van negen windmolens. Limburg is op dit moment de provincie met het laagste aandeel aan duurzame energie.