Ook voor dummies: zo werkt de radiotelescoop Westerbork
Vandaag bestaat de Radiosterrenwacht Westerbork 50 jaar, een jubileum. Maar hoe werken de in 1968 gebouwde schotelvormige telescopen?
Tom Oosterloo is in dienst bij de sterrenwacht en werkt al jaren met de hemelkijkers. Hij doet regelmatig onderzoek met de telescopen en dus kan hij ons vertellen hoe ze precies werken.
Radiogolven
De simpele uitleg gaat als volgt: "Elke ster straalt radiogolven uit", vertelt Oosterloo. "Met de schotels kunnen we die golven detecteren en vervolgens maken we er een soort foto van. We stellen de schotel zo in dat ze één ster volgen. Het duurt ongeveer twaalf uur voordat ze klaar zijn met de scan."
Ronde vorm
"De schotels is rond, zodat de stralingen in de schotel vallen, reflecteren en op die manier versterkt worden. De schotel brengt namelijk alle stralingen samen naar het brandpunt van de schotel: de plek in het midden waar de vierkante ontvanger zit."
Nieuwe camera's
Sinds kort hebben de schotels nieuwe 'camera's' gekregen. Daarmee kan de schotel meer zien en de gegevens sneller verwerken. Het zorgt ervoor dat de onderzoekers de sterren sneller in kaart kunnen brengen.
Lees meer: Radiotelescoop Westerbork kan veel meer zien
Veertien schotels
Maar waarom zijn het in totaal veertien telescopen? Oosterloo zegt dat er een trucje is toegepast. "Hoe groter de telescoop is, hoe beter je kunt zien. We hebben veertien schotels in totaal en door alles op een slimme manier te combineren kunnen we hetzelfde zien als één schotel van 3 kilometer in doorsnee", vertelt de wetenschapper.
Belangrijke ontdekkingen
En met al die techniek zijn belangrijke ontdekkingen gedaan. Eén van de belangrijkste is volgens Oosterloo de ontdekking van donkere materie: "Dat is materie wat er wel is, omdat we de zwaartekracht kunnen meten, maar we niet kunnen zien. Het is één van de belangrijkste ontdekking die is gedaan met de schotels in Westerbork", vertelt onderzoeker Oosterloo.
