Boeren willen betere bestrijding Jacobskruiskruid

Langs kanalen, provinciale wegen zoals de N375 tussen Pesse en Meppel of de A28 tussen Spier en Assen. Overal staat het Jacobskruiskruid. Het is een sterke plant die zich heel makkelijk verspreidt. En wegen en kanalen grenzen vaak aan boerenland, dus de giftige plant is tegenwoordig ook veel te vinden diep in akkers of langs kleine sloten tussen weilanden.

Koeien, varkens en paarden laten de bloeiende plant wel uit zichzelf staan. Maar eenmaal gemaaid en gedroogd en verdwenen via het kuilgras of mais wordt de plant niet meer herkend en gewoon mee opgegeten. Het gif van Jacobskruiskruid stapelt zich op in de lever, totdat een dier er niet meer tegen kan en doodziek kan worden.

LTO wil de afspraken met provincies, gemeenten, waterschappen en Rijkswaterstaat over de plant fors aanscherpen. Overheden gaan steeds meer over op 'ecologisch maaibeleid' wat betekent dat er minder gemaaid wordt en planten in de bermen de kans krijgen volop in bloei te komen. "Wij vinden de biodiversiteit belangrijk en willen ook dat planten groeien. Maar we willen niet dat er giftige planten groeien", zegt LTO Noord-voorzitter Dirk Bruins. "De plant moet beter gemaaid of weggehaald worden. Desnoods met bestrijdingsmiddelen als het echt niet anders kan."

Paardenhouder Jaap Haikens uit Papenvoort is niet zo voor dat laatste. "Als ik dat de loonwerker laat doen dan gaat de klaver en de paardenbloem er ook aan en die wil je juist wel graag in je land houden."

Dus verwijderen Haikens en zijn vrouw de planten met de hand. En niet alleen de bloeiende, ook de jonge planten worden verwijderd. "Dat is lastig om goed te doen maar wel het beste. Want die kleine plantjes van nu zijn de grote bloeiende planten van volgend jaar."

Haikens en een team van buurtbewoners in Papenvoort hebben de hele omgeving Jacobskruiskruid-vrij gemaakt. Langs de gemeentelijke wegen, langs de provinciale weg N857 en langs sloten. Haikens: "We hadden het aangekaart bij de gemeente Aa & Hunze en de wethouder zegde samenwerking tussen alle overheden samen toe en wil een gezamenlijk plan maken. Maar dat duurde ons te lang."

Wethouder Henk Heijerman beloofde met de Provincie Drenthe, Rijkswaterstaat en andere terreinbeheerders in gesprek te gaan om mogelijk een convenant op te stellen, maar met zoveel spelers is dat een lastig verhaal. Ondanks dat Haikens vindt dat de overheid verantwoordelijk is roept hij particulieren en bedrijven op de planten te verwijderen als ze op of bij je grond staan.

"Per geval wordt er gekeken of en hoe er actie wordt ondernomen", laat een woordvoerder van de provincie weten. "Waar het nodig blijkt, wordt er extra gemaaid langs provinciale wegen bij landerijen voor hooi en waar vee loopt. Er is gekozen voor individueel behandelen van meldingen om rekening te kunnen houden met ecologisch bermbeheer."

"Minder bekend maar al wel wetenschappelijk vastgesteld én minstens even gevaarlijk, is de invloed van kankerverwekkende PA's (pyrrolizidine alkaloïden) uit Jacobskruiskruid op bijenpopulaties. Alhoewel de werksters van de bijenvolken min of meer 'immuun' zijn voor het gif van de plant, blijken de bijenlarven dat niet", schrijft boerenorganisatie Farmers Defence Force (FDF) op haar site. "Deze kennis die al een aantal jaren geleden is vastgesteld bij onderzoek in Duitsland, wordt amper gedeeld. Bijensterfte schrijft men liever toe aan de landbouw."

Ze lijken akelig veel op elkaar en kunnen ook nog eens samen op één plek groeien: Jacobskruiskruid en het niet-giftige boerenwormkruid. In deze video leggen Dirk Bruins en Jaap Haikens uit hoe je de beide planten uit elkaar kan halen: