VNN krijgt meer aanmeldingen in coronatijd: 'Alcohol- en drugsgebruik viel meer op'

Was die ongerustheid terecht als we naar de Drentse cijfers kijken? Volgens preventiespecialist Rob Otten van Verslavingszorg Noord-Nederland (VNN) liep het aantal aanmeldingen omhoog, maar geeft dat geen reden tot grote zorgen.

Hij erkent dat de cijfers van de laatste drie jaar hier en daar een groei laten zien. Als het om verslavingsgevallen met verdovende middelen gaat, is er tussen 2019 en 2020 sprake van een stijging. Qua softdrugs gaat het aantal aanmeldingen van 298 naar 344, terwijl die bij harddrugs van 536 naar 597 gingen. Het aantal verslavingsgevallen met alcohol schommelde van 2018 tot en met 2020 tussen de 950 en 975 aanmeldingen.

Speelt het coronavirus hier een rol in en geeft het aanzet tot ongerustheid? Otten vindt van niet. "Het gebruik is niet omhoog gegaan vanwege corona, zegt hij tegen ZO!34. Wel is het gebruik door het virus juist meer opgevallen, met meer aanmeldingen tot gevolg." Kroegen waren dicht en festivals gingen niet door, legt hij uit. "Dat zijn normaliter de plekken waar alcohol en drugs meer genuttigd wordt dan elders. Iemand die voornamelijk op het schoolplein blowde, moest het nu doen met de achtertuin van zijn ouders."

Door het sluiten van de horeca, werd er thuis ook meer gedronken, weet Otten. "Voor familie en vrienden viel het gebruik daarom eerder op, waardoor er sneller aan de bel werd getrokken." Hij beschouwt het als één van de twijfelachtige voordelen van de covid-pandemie.

Binnen de gehele provincie gaan de problemen met drugs, alcohol en tabak gelijk op. Geen enkele gemeente staat te boek als uitschieter. "Er zijn slechts lokale verschilletjes van een paar procent. In Emmen wordt bijvoorbeeld iets meer cocaïne gebruikt dan elders, terwijl daar het lachgas minder in trek was dan in de rest van de provincie."

Wat de Drentse jeugd betreft valt alcohol- en drugsgebruik relatief gezien mee, stelt Otten op basis van een GGD-onderzoek. Niet meer dan vier procent gebruikte in de afgelopen maand, wees het laatste onderzoek uit. Volgens Otten kan ervan uit worden gegaan dat dat aantal in de voorgaande maanden hetzelfde is geweest. Xtc en lachgas zijn het meest in trek.

Een serieus probleem is volgens Otten het gebruik van GHB. "Je kunt spreken van sterke lokale verschillen. Waar in de ene plaats sprake is van een brandhaard, is er in een dorp een paar kilometer verderop niets aan de hand." De populariteit van GHB is desondanks wel iets afgezwakt, merkt Otten op.

Wat hem opvalt is dat het gebruik van drugs door de jaren heen normaler is geworden. "De sociale acceptatie is toegenomen, het gebeurt minder stiekem. Het onderscheid tussen een biertje en een pilletje is afgenomen. Vroeger ging je naar het toilet om een lijntje coke te snuiven, nu kun je het bij wijze van spreken aan de bar doen."

Ook ziet hij dat de prijzen van drugs zijn afgenomen. "Voor xtc-pil betaalde je in de jaren zeventig al gauw 25 gulden, tegenwoordig vier euro. Dankzij internet en social media is er gemakkelijke aan te komen dan ooit."

Vreemd genoeg hebben bovengenoemde trends niet geleid tot een noemenswaardige stijging van het gebruik, zegt Otten. "Er is niet veel verschil met de situatie van 20 à 25 jaar geleden." Otten kan er zijn vinger niet helemaal achter krijgen, zegt hij. "Via de digitale snelweg stuit je ook sneller op de gezondheidsrisico's. Dus de rode vlaggen krijg je er gratis bij."

Filmpjes van jongeren onder invloed van alchohol of drugs onder meer YouTube of Dumpert zijn er ook volop. Social shamen, het schrikt kennelijk af, vermoedt Otten.

De preventiefunctionaris vindt overigens dat overmatig alcoholgebruik een veel groter probleem vormt. "Wel tien keer zo omvangrijk en bovendien veel schadelijker voor de gezondheid. Alleen valt het minder op, ook omdat alcoholgebruik domweg legaal is."

Het naleven van de 18 plus-regeling in de horeca - niet schenken aan minderjarige jongeren - wordt in zijn ogen nog onvoldoende nageleefd. "Er wordt te weinig gehandhaafd. Ik weet het, er zijn te weinig agenten en boa's voorhanden. Maar ik zou graag zien dat er meer op werd ingezet." Hoe vroeger je met drugs of alcohol begint, des te verslavingsgevoeliger je op latere leeftijd bent. "Ik pleit daarom op langere termijn voor het verhogen van de leeftijd voor alcoholconsumptie."