Gedeputeerde Cees Bijl: 'Je neemt nooit op een goed moment afscheid'

De 66-jarige Bijl besloot mede door de coronacrisis te willen stoppen als gedeputeerde. "Ik heb mezelf afgevraagd of ik nog anderhalf jaar de kans wil lopen om vooral thuis te zitten en tegen een scherm te praten. Daar ben ik geen bestuurder voor geworden. Ik wil met mensen in contact komen", geeft Bijl aan in het Radio Drenthe-programma Cassata.

"En mijn gedachte was: als ik nu stop, dan is er nog anderhalf jaar voor iemand die het overneemt. Dat is een mooie periode, als een tussenklus of als opstap naar een volgende periode. Bovendien speelt ook mee dat ik inmiddels de pensioengerechtigde leeftijd heb bereikt."

"Je neemt nooit op een goed moment afscheid, want er zijn altijd dingen die doorlopen", beseft de PvdA-bestuurder. "En da's maar goed ook. Ik heb mij voorgenomen om tot de laatste snik volledig bezig te blijven. Wat ik wel merk is dat het de laatste weken geen zin heeft om nieuwe dingen op te starten. Er worden zaken voorgelegd waarbij ik denk: dat moet echt iemand anders doen. Ik heb bijvoorbeeld de slinger gegeven aan het idee om veel meer te doen met fietspaden. Maar de klus is aan mijn opvolger om dat in te kleuren."

Die opvolger gaat, als het aan de Statenfractie van PvdA Drenthe ligt, Nelleke Vedelaar worden. Zij is vorige maand voorgedragen als nieuwe gedeputeerde. Vedelaar was van 2017 tot 2021 partijvoorzitter van de PvdA en daarvoor onder meer wethouder in Zwolle. Bijl hoopt dat zijn opvolger 'gaat genieten van de bestuurscultuur in Drenthe'. "We zijn soms wat te bescheiden. Maar we werken in deze provincie met twaalf gemeenten en vier waterschappen echt goed samen. Dat is redelijk uniek in Nederland. We doen heel veel dingen samen. Daar kun je zoveel plezier aan beleven."

Bijl was eerder burgemeester van achtereenvolgens Leeuwarderadeel, Meppel en Emmen. In 2016 volgde hij Ard van der Tuuk op in het college van Gedeputeerde Staten. "Als gedeputeerde gaat het weer volledig over de inhoud. Als burgemeester ben je meer van het proces en de eindverantwoordelijkheid", legt Bijl de verschillen uit. "Openbaar bestuur is echt hartstikke leuk, maar ik vind burgemeester eigenlijk mijn leukste baan. Dat komt door het contact met de mensen. Als je een gemeentehuis inloopt, is er één groot verschil met een provinciehuis. Daar heb je loketten, daar komen burgers. In een provinciehuis heb je geen enkel loket."

Volgens Bijl beschikt de provincie over 'heel veel denkkracht'. "Je hebt allemaal ambtenaren die zich echt op een specifiek onderwerp richten. En dat terwijl zeker de laatste jaren, bezuinigingen bij de gemeenten voor een groot deel zijn opgevangen door de organisatie uit te kleden. En dat merken we op tal van terreinen", aldus Bijl. "Van volkshuisvesting tot bestemmingsplannen. Gemeenten hebben gewoon te weinig mensen in dienst om hun taken goed te kunnen uitoefenen. Het is niet voor niets dat we bij de nieuwe begroting ruimte hebben gezocht om gemeenten vanuit de provincie te steunen."

Nog zo'n drie weken, dan zit zijn werk als gedeputeerde erop. Toch blijven er nog wel wat hoofdpijndossiers liggen, zoals Groningen Airport Eelde, dat nog altijd wacht op een structurele bijdrage voor onderhoud en beheer. "Ik had bewust 1 december als afscheidsdatum gekozen, acht maanden na de verkiezingen. Ik dacht toen dat er dan wel een kabinet zou zitten", zegt Bijl. "Maar wie had nu kunnen voorzien dat de formatie zo lang duurt? Je kan me van veel de schuld geven, maar niet dat de formatie zoveel tijd in beslag neemt."

"Ik kan geen ijzer met handen breken", beseft Bijl. "Een nieuw kabinet moet met de Kamer een luchtvaartnota vaststellen en op basis daarvan moet worden bekeken wat de rol van Groningen Airport Eelde is. Direct of indirect kun je niet zonder steun van het Rijk om een vliegveld in de lucht te houden."

Als gedeputeerde maakte Bijl ook successen mee, zoals de werelderfgoedstatus voor de Koloniën van Weldadigheid. "Je bouwt vaak voort op de dossiers van je voorgangers. Dat is een proces van meer dan tien jaar geweest. Dat hebben we met z'n allen goed kunnen afronden", blijft Bijl bescheiden over zijn rol. "Een ander succes is dat we met het kabinet nu overeenstemming hebben bereikt om Coevorden te verbinden met de Duitse spoorlijnen. Dan duurt het nog vier jaar voordat de trein gaat rijden, maar de deal is er. Dat zijn toch mooie stappen. En kijk naar het hele cultuurbeleid in Drenthe, wat we daar de afgelopen jaren allemaal mee hebben gedaan. Daar ben ik wel tevreden over."

Vertrekken uit de Drentse politiek doet Bijl dus niet, want hij wordt waarnemend burgemeester in de gemeente Midden-Drenthe. Commissaris van de Koning Jetta Klijnsma zal hem per 1 december benoemen. "Ik had aangegeven dat ik in de toekomst beschikbaar zou zijn voor een waarnemerschap. Dat is sneller gegaan dan gepland. Ik heb er thuis natuurlijk met mijn vrouw over gesproken en het leek ons goed om dit nog een keer te doen. En tegen Jetta zeg je natuurlijk niet zomaar nee."

"Het aardige is: ik heb in 1989 gesolliciteerd bij de gemeente Westerbork naar de functie van burgemeester. Toen ben ik het niet geworden, Aaltje Emmens werd het. Dat ging wel even door mijn hoofd toen de vraag gesteld werd om naar Midden-Drenthe te komen. Het heeft een tijdje geduurd, maar het gaat me dan tóch lukken. Want Westerbork is nu onderdeel van Midden-Drenthe."