Terug in de tijd: het ontstaan van Drentse dorpshuizen in de roerige jaren ‘60

Bijna ieder dorp heeft wel een dorpshuis. Het is voor velen een belangrijke ontmoetingsplek. Verschillende dorpshuizen in Drenthe vieren hun 50-jarig jubileum. Maar wat vond er 50 jaar geleden plaats waardoor we die dorpshuizen toen nodig hadden?
Bij dorpshuis De Weidehoek in Wijster zijn de voorbereidingen van het jubileumfeest in volle gang. Zo richt Bart de Vries een tentoonstelling in over de geschiedenis van het dorpshuis. 50 jaar geleden was De Vries al betrokken bij de jeugdsoos van het dorp dat later bij het dorpshuis werd gevoegd.
"Het huidige dorpshuis is niet meer te vergelijken met eerder. Toen ik in de jeugdsoos zat, was er geen eigen jeugdruimte. Nu is er een schitterende nieuwe vleugel bijgebouwd, de zaal is veel groter en er is een biljartruimte bijgekomen. De functies zijn aanzienlijk verbeterd!"

Lees meer: Twick in Wijster opent gloednieuwe jeugdsoos

De Vries was 17 jaar toen het dorpshuis in zijn buurt werd opgericht. "Ik vond het geweldig dat zo'n voorziening, met name voor de jeugd, hier tot stand gebracht werd. Je wilde iets nieuws in die periode van de jaren '60. Die roerige tijd drong ook langzaam door in Wijster, dus wat vernieuwende activiteiten vonden we wel leuk."

Landelijke bands

Het dorpshuis werd een cultureel podium voor artiesten uit de buurt, maar ook voor ver uit de omgeving. "Er was een periode, met name van '69 tot '80 dat er veel landelijke bands optraden hier in De Weidehoek. Bepaalde theatermakers vonden het gebouw in Wijster interessant om hier theatervoorstellingen te geven. Onder andere theater in het rond heeft hier gespeeld. Maar ook professionele theatergezelschappen zoals De Voorziening en Stee, dat waren Noordelijke theatergezelschappen die hier de première gaven. Op de één of andere manier sprak het gebouw hen aan."
Wijster was volgens De Vries het 44e dorpshuis van de regio. De behoefte aan een ontmoetingsplek leefde volgens hem onder de bewoners. "Men constateerde hier in het dorp, we hadden toen twee cafés, dat dat toch onvoldoende mogelijkheden bood voor allerlei verenigingen en allerlei nieuwe ontwikkelingen. In die periode was het ook belangrijk dat er een rijksbeleid was die stimuleerde om dit soort gemeenschapshuizen tot stand te brengen. Dan kun je nagaan dat in die periode in Drenthe heel wat van dit soort dorpshuizen zijn gerealiseerd."

Veranderde samenleving

Ook de BOKD bevestigt dat de periode rond 1968 een belangrijk moment was in de geschiedenis van de dorpshuizen. "Er waren toen veel veranderingen in de samenleving. Zo kwam er meer aandacht voor de gemeenschap. Het was een omslag van wonen en werken naar woongemeenschappen. Die behoefte ontstond bij de bewoners en werd gestimuleerd door de overheid", vertelt de woordvoerder.
"Er zullen ook andere factoren een rol hebben gespeeld, bijvoorbeeld nieuwbouw van dorpshuizen omdat het oude dorpshuis was afgeschreven of niet meer aan de eisen van de tijd voldeed. Zwartemeer had bijvoorbeeld in de jaren twintig van de vorige eeuw een dorpshuis, maar dat was wat anders dan de huidige Meerstal."

Gemeente redt De Weidehoek

Wijster, Nieuw-Balinge, Wachtum, Angelslo, al deze dorpshuizen of wijkcentra komen daarom uit die tijd. Maar het was niet altijd makkelijk om ook die dorpshuizen te blijven garanderen weet ook De Vries.
“Ik denk dat het ongeveer in '83 was dat elk moment het faillissement kon worden uitgesproken, zo erg was het. Er was een schuld die De Weidehoek niet meer kon aflossen, want de kas was leeg. Uiteindelijk heeft de gemeente Beilen, wat toen nog bestond, de reddende hand aangereikt en heeft die schulden overgenomen. Ik weet dat de penningmeester er toentertijd veel slapeloze nachten van gehad heeft en ik zat toen zelf in het bestuur en echt elke dag dacht je: zal het vandaag gebeuren of lukt het nog?”

Jubileumfeest

De Vries zit ondertussen niet meer in het bestuur. Bart Kranen neemt nu die taak op zich. Hij ziet de toekomst ondertussen positief tegemoet. "Ik zou willen zeggen dat het er nu goed uit ziet en dat we onze financiën op orde hebben. Dat neemt niet weg dat het ieder jaar wel een klus is om de begroting sluitend te maken en over het algemeen lukt dat ook wel aardig."
Het jubileumfeest is donderdagavond van start gegaan en zal nog duren tot zaterdag. De tentoonstelling over de 50-jarige geschiedenis kunt u nog tot zondag aanschouwen.

Heb je een nieuwstip, nieuwe informatie óf heb je een foutje gespot? Stuur een bericht, foto of filmpje via WhatsApp of mail de redactie.