Kabinet wil 2G coronasysteem, maar wat is dat eigenlijk?

Maar wat is nou eigenlijk het verschil? Deze vraag kwam binnen bij Zoek het uit!.

Op dit moment werkt Nederland met een 3G-toegangssysteem voor verschillende sectoren, zoals de horeca en bij evenementen. 3G staat voor de drie G's van Gevaccineerd, Genezen of Getest. Dit heeft alles te maken met het coronatoegangsbewijs (CTB) dat werkt door middel van een QR-code.

Voldoe je aan een van de drie G's, dan krijgt degene die jouw QR-code scant een groen scherm met een vinkje te zien en mag je, na identificatie, naar binnen. Je CTB is dus je bewijs dat je gevaccineerd bent tegen corona, hersteld bent van corona of negatief getest bent op corona.

Nu wil het demissionaire kabinet over naar een 2G-systeem. Er valt dus een van de G's weg: getest. Alleen mensen die gevaccineerd zijn tegen corona óf aantoonbaar genezen, krijgen nog een vinkje in een groen scherm bij het scannen van de QR-code. Ben je dus niet gevaccineerd en is niet bewezen dat je corona hebt gehad? Dan mag je niet naar binnen, ook niet als je door middel van een test kan aantonen dat je op dat moment geen corona hebt.

Het demissionaire kabinet zou het liefst meteen het 2G-beleid willen invoeren om de verspreiding van het coronavirus snel af te remmen. Maar de bewindslieden hadden tot nu toe aarzelingen om aan de benodigde wetgeving te werken, zei De Jonge op de coronapersconferentie. "Anderhalve week geleden hebben we niet de keuze gemaakt dit wetgevingstraject voor te bereiden, nu maken we die keuze wel met de oplopende besmettingsgraad en de toenemende druk op de zorgsector."

Het is niet duidelijk of de mogelijkheid van 2G (gevaccineerd of genezen) een meerderheid gaat krijgen in de Eerste- en de Tweede Kamer. De Tweede Kamer debatteert vandaag over de "harde klap" die het demissionaire kabinet aan het coronavirus wil geven. Er is verdeeldheid over 2G. Binnen de coalitiepartijen heeft de ChristenUnie veel moeite met de maatregel. Bij de oppositie is het grootste deel van de partijen tegen de invoering van 2G.

Een werkgever of locatie in bijvoorbeeld de horeca kan zelf kiezen of het een 2G of 3G-toegangsbeleid volgt. De app CoronaCheck zou daarop moeten worden aangepast, aldus De Jonge. Bij een 2G-beleid mogen mensen binnen rondlopen en bij 3G-beleid moeten mensen zitten.

Het idee erachter is dat mensen die niet gevaccineerd zijn, meer risico lopen op een ernstig ziekteverloop na besmetting. Toegang met een coronapas is namelijk nooit waterdicht, zei De Jonge. Er kan altijd iemand aanwezig zijn die toch besmet is, ondanks vaccinaties of testen, en het virus verspreidt.

De coronaminister heeft inmiddels de spoedwetgeving in gang gezet in de hoop daar over drie weken wel mee te kunnen beginnen, zei hij tijdens de coronapersconferentie. Het alternatief is volgens hem dat locaties dicht zouden moeten en dat is in zijn ogen "oneerlijk".

Hiermee maakt De Jonge een draai ten opzichte van zijn eerdere herhaaldelijke bewering dat er in Nederland nooit met een 2G-systeem gewerkt zou gaan worden. Volgens De Jonge maakt hij deze keuze nu toch omdat hij denkt dat dit een "onvermijdelijke keuze" is om te voorkomen "dat alles voor iedereen dichtgaat en om de samenleving zo veel en lang mogelijk open te houden".

Zoals gezegd, wie, om wat voor reden dan ook, niet is gevaccineerd tegen corona en geen herstelbewijs kan tonen, is in zaken waar ze het 2G-systeem gebruiken niet meer welkom. Op deze manier worden ze buitengesloten van een deel van de samenleving, 'om ze te beschermen'. De redenatie die het kabinet volgt: "Wie niet gevaccineerd is loopt een grotere kans om ernstig ziek te worden, dus moeten we zorgen dat deze mensen niet besmet raken."

Wat het herstelbewijs betreft, dat krijg je alleen als je middels een PCR-test van de GGD positief getest bent op corona. Aan het begin van de coronapandemie waren deze tests echter niet voor iedereen beschikbaar. Hoewel het mogelijk is om door middel van een bloedtest aan te tonen of je antistoffen tegen corona hebt aangemaakt, en dus al corona gehad hebt, is de uitslag van zo'n test in Nederland niet geldig voor het coronatoegangsbewijs.

De mensen die bij 2G naar binnen mogen, hoeven zich niet te laten testen. Toch kunnen ook gevaccineerde mensen corona bij zich dragen én verspreiden. De vraag is dus hoe effectief het 2G-beleid zal zijn in het terugdringen van het aantal positieve testen.

Het gevolg van invoering van het model is wel dat het mensen uitsluit van deelname aan een deel van het openbare leven, zolang zij zich niet laten vaccineren. Hoogleraar medische ethiek Mariëtte van den Hoven van het Amsterdam UMC is daarom tegen invoering. Volgens haar worden ongevaccineerde mensen onterecht over één kam geschoren. "Terwijl het belangrijk is om aandacht te houden voor de diversiteit in de samenleving", zo zegt ze tegen de NOS.

Ook Theo Boer, universitair hoogleraar medische ethiek en medisch ethicus van de Nederlandse Gezondheidsraad, is niet te porren voor het 2G-systeem.

Hij zet grote vraagtekens bij het beleid en is tegen de invoering ervan, zo blijkt uit een artikel van RTLnieuws. "Het is een ethische kwestie: je moet als land zoveel mogelijk mensen beschermen, maar tegelijkertijd heeft dat gevolgen voor de groep ongevaccineerden. Ik vind het persoonlijk bar en boos om mensen uit te sluiten en ze geen mogelijkheid te geven om te participeren in de maatschappij."

Volgens Boer worden ongevaccineerde mensen door het 2G-beleid in een verdomhoekje gezet. "Geef ze maar een naam: de dommies, de wappies, de refo's. Het komt over alsof zij er niets van hebben begrepen, maar 'wij' gevaccineerden wel. Dat is het beeld dat geschetst wordt. Ze doen niet meer mee. Ze zijn slecht."

Verder twijfelt Boer of die effectiviteit van het 2G-beleid wel deugt. "Ik vind dat iedereen zich moet laten vaccineren, voor de duidelijkheid. Maar we moeten niet te onzorgvuldig worden met die QR-code. Gevaccineerden kunnen alsnog het virus krijgen, maar lijken soms nonchalant te worden. Dat vind ik ernstig."

"Je zou bijna het omgekeerde willen doen van het 2G-beleid: zorgen dat iedereen gevaccineerd is, maar gevaccineerden óók nog een test laten doen. Een gevaccineerde kan in principe gevaarlijker zijn dan een ongevaccineerde, want die is beter op zijn hoede omdat hij weet dat hij besmet kan raken", besluit Boer.

Vooralsnog staat op vrijdag 3 december weer een weegmoment en een persconferentie gepland.

Heb jij ook een vraag over het coronabeleid? Of over iets heel anders? Stuur die dan in!