Treant vier jaar na de fusie: 'Nooit meer geworden dan som der delen'
De vorming van de Treant Zorggroep begin 2015 was een fusie tegen wil en dank. Dat is het beeld dat naar voren komt uit gesprekken die RTV Drenthe en RTV Noord de afgelopen weken hebben gevoerd met diverse betrokkenen. De drie ziekenhuizen lijden al vier jaar op rij verlies. "Treant is nooit meer geworden dan de som der delen", constateert VVD-Kamerlid Arno Rutte.
Nee, dat ziekenhuiseigenaar Treant Zorggroep binnen vier jaar na de fusie op twee locaties de afdeling verloskunde zou sluiten, dat verwachtte zelfs Frits Kappers niet.De immer kritische actievoerder van Uitkijkpunt Bethesda is vol ongeloof over de sluiting van de afdelingen.
"Dat het Bethesda de afdeling verloskunde en kindergeneeskunde zou sluiten, had ik in mijn stoutste dromen niet durven vrezen", zegt hij.
Opslokking
De sluiting staat symbool voor het grotere verhaal. Treant heeft het moeilijk, al sinds 2010, wanneer de fusie van de ziekenhuizen Bethesda en Scheper Ziekenhuis tot Zorggroep Leveste Middenveld tot stand komt. Hoogeveen en Emmen zijn op papier wel samen, maar in de praktijk werken de ziekenhuizen nog langs elkaar heen.
Daar ligt een historie aan ten grondslag. Hoogeveen flirt namelijk eerst met het Diaconessenhuis in Meppel, maar wanneer de medisch specialisten in Meppel die fusie niet zien zitten, wordt er gepraat met Emmen. In Hoogeveen heerst de angst dat Emmen het Bethesda vooral opslokt.
'Ziekenhuis in Emmen slurpt Hoogeveen leeg'
Dan meldt zich in het voorjaar van 2011 een derde speler aan het front. Het Refaja Ziekenhuis voelt zich genoodzaakt de blik op Drenthe te werpen. Het Stadskanaalster ziekenhuis is de voorgaande jaren in gesprek met de Ommelander Ziekenhuis Groep (OZG), bestaand uit Lucas en Delfzicht. Die gesprekken verlopen moeizaam, temeer ook omdat de topmannen Jan Cooijmans en Guus Bruins niet elkaars dikste vrienden zijn. Hun relatie was moeizaam, bevestigen ingewijden. Ook noemt het Refaja de financiële positie van de OZG als spelbreker.
Het Refaja moet eigenlijk kiezen uit twee kwaden: of fuseren met het Ommelander Ziekenhuisgroep en zeker weten dat het Refaja op termijn verdwijnt, of naar Drenthe kijken in de hoop het langer vol te zullen houden.
'De fusie tot Treant was een verstandshuwelijk'
Het Refaja, gestuurd door oud-burgemeester Jur Stavast als toezichthouder en de Drent Guus Bruins als directeur, kiest voor Emmen en Hoogeveen.
De drie ziekenhuizen zien gaandeweg kansen ontstaan. De specialisten in Hoogeveen zien Stadskanaal als bondgenoot tegen het grotere Emmen, voor Emmen is de situatie prima: het blijft toch het grootste ziekenhuis. Mooie bijkomstigheid: wanneer Stadskanaal erbij komt, is het noordelijk deel van haar verzorgingsgebied veiliggesteld. Op 1 januari 2015 wordt de ziekenhuisorganisatie Treant geboren.
Tegenover elkaar
De fusiegroep is niet meer geworden dan de som der delen, zo weet Arno Rutte, Tweede Kamerlid en woordvoerder zorg voor coalitiepartij VVD. "Het lijkt wel alsof de verschillende ziekenhuislocaties van Treant eerder tegenover elkaar staan dan een gemeenschappelijk doel hebben voor het leveren van goede zorg", zegt Rutte.
'Ziekenhuislocaties eerder tegenover elkaar dan met elkaar'
Wat niet meehelpt is dat Treant in vier jaar tijd al drie bestuurders heeft versleten. Eric Janson, Marcel Kuin en Carla van de Wiel zijn in een tijdsbestek van drieënhalf jaar voorzitter van de Raad van Bestuur geweest.
Grote opgave
Treant beleeft roerige jaren. Zo worden Marcel Kuin als voorzitter en Guus Bruins als lid van de Raad van Bestuur de laan uit gestuurd en moet Treant in het geval van Bruins een ontslagvergoeding van 400.000 euro betalen. Er is ophef over het toevoegen van twee stafartsen aan de Raad van Bestuur en worden de afdelingen verloskunde in Hoogeveen en Stadskanaal gesloten.
De nieuwe voorzitter Rolf de Folter is sinds 1 december de interim-baas die Treant door de komende periode moet loodsen. Dat wordt een grote opgave, verwacht Rutte.
'Oppassen dat patiënten niet weglopen bij Treant'
De trend is namelijk: concentratie van zorg. Insiders geven aan: Hoogeveen en Stadskanaal zullen over tien jaar mogelijk een poliklinische zorglocatie zijn, met enkel dagopvang en ondersteunende zorg. En wanneer Treant haar plannen voor een nieuw interventiecentrum doorzet, is de afbouw van de twee bestaande ziekenhuizen helemaal onontkoombaar.
De opkomst van zogenoemde anderhalvelijns centra zullen dat gat moeten opvangen. In dergelijke centra werken huisartsen en specialisten samen. Coevorden heeft al zo'n centrum.
'Het veranderende zorglandschap in het Noorden'
Lokale bestuurders en inwoners zullen met de gedachte moeten leren leven dat de rol van de streekziekenhuizen verandert. De vraag is alleen of ze over hun eigen schaduw kunnen heenstappen.
RTV Drenthe en RTV Noord spraken de afgelopen maanden met verschillende betrokkenen over de fusie tot Treant Zorggroep en over de toekomst van ziekenhuiszorg in Zuidoost-Groningen en Drenthe. Uit die gesprekken is deze publicatie naar voren gekomen. De omroepen hebben zowel voormalig voorzitter van de Raad van Bestuur Carla van de Wiel als de nieuwe topman Rolf de Folter diverse keren om een interview gevraagd, maar die verzoeken zijn niet ingewilligd.
