De bodem staat vandaag op de voorgrond

Intensief beheer van ons land heeft de bodem geen goed gedaan, de vermestende stikstof ook niet. Natuurorganisaties zien in de bodem van hun terreinen de effecten ervan. Op het Drentse Scharreveld bijvoorbeeld laat jarenlange intensieve landbouw haar sporen na: bijzondere plantensoorten zijn op de oude heidevelden verdwenen en komen maar met moeite terug.

Ook al mag de natuur er haar gang weer gaan sinds de jaren negentig van de vorige eeuw: de bodem is door jarenlange verdroging en verzuring nog niet in staat een diversiteit aan planten te laten ontkiemen. Ecoloog Bertil Zoer van Het Drentse Landschap vertelt er in deze uitzending van ROEG! meer over.

Door maatregelen te nemen krijgen zeldzame plantensoorten weer een kans. Het Scharreveld is een voorbeeld, maar ook op het Dwingelderveld is een succes geboekt. Plantenkenner Hans Dekker van de provincie Drenthe legde eerder uit dat de bodem van het voormalige landbouwgebied flink onder handen is genomen; de bovenste laag van de bodem is verwijderd.

Ontdaan van alle meststoffen kan het rozenkransje nu weer bloeien. Dekker: "Het aanpakken van het landschap in combinatie met het toedienen van mineralen tegen verzuring van de bodem geeft dus een goed resultaat."

Een gezonde bodem gaat hand in hand met krioelende beestjes: de bodemfauna. Die bodemdiertjes voeden zich met organische stoffen, zoals bladeren en uitwerpselen. Een regenworm bijvoorbeeld neemt blaadjes mee de grond in. Zo zorgt hij voor de afbraak van die blaadjes, waarbij voedingsstoffen vrijkomen die de bodem vruchtbaar houden. Ook zorgt de regenworm ervoor dat er door zijn gekrioel ruimtes ontstaan in de bodem. Hierdoor kan water zich makkelijker verplaatsen en komt er meer zuurstof in de bodem.

De bodemflora, dat zijn micro-organismen zoals schimmels en bacteriën, zorgen ervoor dat organische stoffen verder worden afgebroken. Eerst gaan de schimmels aan de slag zodat de bacteriën de rest beter kunnen verteren.