Hoe een enorme kei met Oud en Nieuw in Paterswolde terechtkomt

De kei van Eelde/Paterswolde is niet meer weg te denken uit het straatbeeld. Hij staat te pronken op de rotonde tussen de twee dorpen in. Als herkennings- en verbindingspunt.
Dat de steen op deze plek terechtkwam, had nogal wat voeten in de aarde. Want hoewel de kei is gevonden in Eelde bij graafwerkzaamheden voor het riool, ligt hij in 1973 in Peize.

In de grond van meneer Kloos

"Hij is ons ontvallen", zegt Jan Pelleboer op Oudejaarsavond tegen zijn vriendengroep. Ze zitten samen in café Van Wijk als Pelleboer ineens over de kei begint. Al twee maanden schrijft het dorpsblaadje erover. Het ding is gigantisch: één meter veertig hoog en twee meter breed. Hij ligt in de grond van ene meneer Kloos.
"Maar die kon niet goed met de gemeente", zegt Jo Ubels. Hij is erbij, die Oudejaarsavond in het café. "Dus Kloos verkocht de kei niet aan de gemeente, maar gaf hem aan zijn neef in Peize."
Het dorp Peize ligt zes kilometer verderop, maar hoort bij een andere gemeente. En dat is een probleem voor de inwoners van Eelde en Paterswolde, die in korte tijd erg gehecht raken aan 'hun' kei. "Hij is hier gevonden", zegt Ubels. "Hij hoort in onze dorpen te liggen."

Zelfs de burgemeester heeft geprobeerd om de kei in Eelde en Paterswolde te houden, maar zonder succes.

'Geen alcohol meer'

Het is half zeven 's avonds als de mannen het plan opvatten om de kei terug te halen. "Vanaf nu wordt er geen alcohol meer genuttigd", zegt Ubels tegen de vriendengroep. Hij wordt benoemd als woordvoerder en regelt alles. Iemand anders heeft beschikking over een kraanmachine en weer een ander kan aan een vrachtwagen komen.
Als om klokslag negen uur de groep weer bij elkaar komt, heeft de woordvoerder al van alles geregeld. De politie is geïnformeerd, burgemeester Wiebenga gebeld en ondernemers schenken geld voor het geval er iets mis gaat. Ubels: "Met een paar telefoontjes had ik zo 2.500 gulden bij elkaar!"
Ubels weet in die korte tijd zelfs de actie te verzekeren. "Bij de Boerenleenbank", vertelt Ubels. "Ja, tegenwoordig kan dat niet meer. Maar om half negen 's avonds hadden we een afspraak op het kantoor van de bank. Voor 38 euro waren we verzekerd."
De enige die dan nog niet geïnformeerd is over het plan, is de neef uit Peize die de kei in zijn bezit heeft. Gerrit Overdiep heet deze man. En - saillant detail - deze heer Overdiep is de president van de Groninger rechtbank. "Dus één misstap en we belandden zo in de cel", aldus Ubels.

Drie keer flikkeren met zaklamp

In een auto met aanhangwagen rijden Ubels en drie vrienden die avond het erf op van Gerrit Overdiep. De man woont in een historisch pand; de Havezathe ter Hansouwe. De vrienden bellen aan en worden hartelijk welkom geheten. "Drankje jongens?" Maar nee, ze willen niets drinken.
Eerst denkt Overdiep dat de jongens komen voor z'n hekken. Maar nee. "We komen voor de kei", zegt Ubels. Of het komt door het kleine aanhangwagentje waarmee de mannen de kei lijken te willen vervoeren of door de opmerking dat ze nuchter willen blijven, dat blijft onduidelijk. Maar Overdiep gaat akkoord. Waarschijnlijk met de gedachte dat het verplaatsen van de kei toch niet lukt met dat aanhangwagentje.
Een van de vrienden loopt naar buiten, knippert drie keer met een zaklamp. "En toen kwam het spul tevoorschijn", zegt Ubels.
Het applaus was een prachtig moment
Jo Ubels

Op een paar honderd meter afstand staat een waar konvooi te wachten. Zes auto's met knipperlichten, een vrachtwagen en een hijskraan. Volgens de overlevering aanschouwt Overdiep met enige verbazing hoe de kei vakkundig in de vrachtwagen wordt getild en dan wordt vervoerd naar zijn nieuwe bestemming.
Een paar Peizenaren balen dat de wegen tijdelijk zijn afgesloten, maar verder verloopt de operatie soepel. Het lukt de vriendengroep om de kei in Paterswolde te krijgen en in een plantsoen te hijsen. Op de kruising van de Hoofdweg en de B. Boermalaan komt de twaalf ton wegende kolos te liggen.

Ereplek

"Ja, er was applaus", zegt Grietje, de vrouw van Jo Ubels. Ze staat in het publiek als om klokslag twaalf uur Jo op de kei klimt. "Dat was een prachtig moment", zegt ze. De hele nacht is het feest bij Huize Ubels.
In de daaropvolgende weken ontstaat nog een discussie over of de kei nou gestolen is of niet, maar de burgemeester komt er al snel uit met Gerrit Overdiep uit Peize. De steen blijft waar hij ligt. En als hij in 2014 verplaatst moet worden, omdat de rotonde vernieuwd wordt, krijgt hij een ereplekje. De kei ligt op de rotonde tussen Eelde en Paterswolde in. "Waar hij thuishoort", aldus Ubels.
Het hele verhaal over de oudejaarsstunt wordt vanmiddag uitgezonden op de radio in Drenthe Toen, tussen 14:00 tot 16:00 uur.

Heb je een nieuwstip, nieuwe informatie óf heb je een foutje gespot? Stuur een bericht, foto of filmpje via WhatsApp of mail de redactie.