​Leven voor Assen-Oost: 'Het is ons kent ons'

Nederlands Hervormd Jeugd- en Meisjeskoor met Truus rechtsonder (Rechten: eigen foto)
Nederlands Hervormd Jeugd- en Meisjeskoor met Truus rechtsonder (Rechten: eigen foto)
Kom je van 'over het spoor', dan betekent dat in Assen dat je uit Assen-Oost komt. Uit het Rode Dorp, het Blauwe of het Witte Dorp of een andere buurt. Truus Dijkema werd er geboren en kent de wijk als geen ander. Ze schreef er een boek over.
Truus ('alsjeblieft geen mevrouw Dijkema') is vergroeid met de wijk, dat komt door een leven lang vrijwilligerswerk. Truus heeft het niet van een vreemde. Oma Geertruida Dijkema was ook al actief als vrijwilliger in dezelfde wijk.

Van tonnnetje tot wc

Truus is er geboren in 1945, en heeft de nodige veranderingen voorbij zien komen. Zo hadden veel huizen in de wijk tot de jaren 60 geen eigen badkamer of wc, wel een tonnetje. Truus: "Ik vond dat nooit zo prettig. Twee keer in de week kwamen ze van de gemeente de tonnetjes legen. De ene keer was het vol en de andere keer niet, en waar moest je er dan mee heen? Mijn vader dumpte dat soms in een grote sloot. Maar je bent ermee groot geworden. Dat was gewoon."
Badderen deed je in de tobbe: "Eerst de oudste, dan kwam er warm water bij en dan mocht m'n zus." Later werd dat het badhuis. "Voor een kwartje. Dan werd er een klok gezet. Twintig minuten. Je kreeg een cel, dan werd er op de deur geklopt: 'Aankleden, klaar!'"

Doppen voor De Wilco

De Wilco was een grote conservenfabriek aan de rand van de wijk. Veel buurtbewoners deden thuiswerk, zoals fruit schillen, bonen punten en wortels koppen. Met een vrachtwagen werden groente en fruit in kratten bij de mensen thuis afgeleverd en als het werk niet op tijd klaar was, dan hielp je elkaar.
Truus roemt de onderlinge saamhorigheid in de buurt. "Het is 'ons kent ons' en als je er vandaan komt wil je er niet meer weg." Dat 'over het spoor' weleens negatief in het nieuws was, komt, volgens Truus door een enkeling die wat fout deed. "Dan werd de hele wijk te kijk gezet, terwijl er zoveel mensen zijn waar je niks van hoort."

Sociale woningbouw met bed

De bouw van sociale huurwoningen in Assen-Oost kwam zo rond 1915 op gang. Als eerste werd het Rode Dorp gebouwd, daarna volgden het Blauwe en het Witte Dorp. De namen verwijzen vermoedelijk naar de kleuren van de dakpannen, aanvankelijk bij het Rode en het Blauwe Dorp. Net na de Eerste Wereldoorlog kwamen er veel nieuwe woningen bij. Wie in die tijd een sociale huurwoning betrok kreeg er standaard een tweepersoonsledikant bij.

Wijkagent en kleuterjuf

In haar boek laat Dijkema ook anderen aan het woord. Wijkagent Berend van Vemde bijvoorbeeld. Hij omschreef Assen-Oost, waar ook villa's staan, als 'speklappen en biefstuk'. Hij wist het vertrouwen van de wijk te winnen. Dat geldt ook voor kleuterjuf Martina Ferrari, die zich sterk maakte voor goed kleuteronderwijs in de wijk en vele huisbezoeken aflegde om de soms wantrouwige ouders aan haar kant te krijgen.
Het hele gesprek met Truus Dijkema wordt uitgezonden op zondagmiddag 13 januari tussen 14.00-16.00 uur.
'Leven voor Assen-Oost. De familiegeschiedenis van Truus Dijkema' is uitgegeven door Boekscout.nl. We mogen een exemplaar verloten. Meedoen? Mail naar drenthetoen@rtvdrenthe.nl.

Heb je een nieuwstip, nieuwe informatie óf heb je een foutje gespot? Stuur een bericht, foto of filmpje via WhatsApp of mail de redactie.