Provincie: Meppel loopt risico's door eigen grondbeleid

17 januari 2019, 22:29 • 4 minuten leestijd

Het eerste deel van Nieuwveense Landen staat er na jaren vertraging (Rechten: Serge Vinkenvleugel/RTV Drenthe)

Meppel loopt financiële risico’s. Dat zegt toezichthouder de provincie Drenthe. De gemeente heeft een aanzienlijke voorraad grond in haar bezit maar het is de vraag of de ‘boekwaarde’ van deze gronden overeenkomt met de werkelijke toekomstige verkoopwaarde. Er bestaat dus het risico dat deze gronden verkeerd op de balans staan. Volgens de provincie is Meppel wel op de goede weg.

De gemeente is het niet eens met de provincie. “We doen dit al jaren zo”, zegt wethouder Jaap van der Haar. “En we zijn in Nederland niet de enige.”

De provincie Drenthe is toezichthouder op de financiën van alle gemeenten. De provincie doet onderzoek naar de begrotingen en jaarrekeningen, oftewel: de gemeentelijke huishoudboekjes. Volgens de provincie voert Meppel als enige een zeer actief grondbeleid, andere gemeenten voeren een passief grondbeleid.

“Dit brengt met zich mee dat zij een aanzienlijke voorraad grond hebben en een hoge daarmee samenhangende boekwaarde. Een risico van actief grondbeleid is dat wanneer de economische omstandigheden ervoor zorgen dat er geen gronden meer worden verkocht er een financieel probleem kan ontstaan”, zo schrijven Gedeputeerde Staten aan de gemeente.

Ook de accountant heeft al sinds 2017 moeite met de grondexploitatie van Meppel en waarschuwt opnieuw. “De gemeente heeft nog steeds een forse voorraad grondexploitatie op de balans. Dit blijft een belangrijk aandachtspunt, ook in relatie tot de financiële positie.” Volgens wethouder Jaap van der Haar gaat de gemeente dit jaar onderzoek doen naar de waarde van de grondposities en het risico dat de gemeente daardoor wel of niet loopt. “Als de gronden een waardevermindering hebben dan zal Meppel deze bezittingen moeten afwaarderen”, waarschuwt de provincie in een adviesbrief.

Wethouder Van der Haar is het niet eens met de provincie. Hij legt dit uit aan de hand van een fictief voorbeeld. "Stel een stuk grond kost ons 100 euro bij aankoop, wij leggen er infrastructuur in, waardoor er gebouwd kan worden. Dat kost ons 200 euro. We willen verkopen voor 500 euro, maar we hebben het voor 300 in de boeken staan, de feitelijke kostprijs. Als we door marktomstandigheden geen 500 krijgen niet krijgen, kunnen we nog zakken tot 300 euro voordat we verlies lijden op onze aankoop en investering. Daarom nemen we dit niet op in de risico reserve." Meppel verwacht de komende jaren positieve cijfers voor de grondverkoop.

Maar Meppel kwam al eens flink in de problemen door haar grondbeleid. Voor de economische crisis van 2008 kocht Meppel landbouwgrond voor de aanleg van 6.000 woningen voor de wijk Nieuwveense Landen. Maar door de crisis kelderde de vraag naar nieuwbouwwoningen fors. In Nieuwveense Landen ging de schop niet in de grond en de gemeente moest miljoenen verlies nemen door de bouwgrond af te boeken tot de waarde van landbouwgrond. Nieuwveense Landen wordt inmiddels aangelegd, maar zal waarschijnlijk in 2040 2.000 woningen tellen en geen 6.000.

Ook op andere projecten, zoals Het Vledder moest verlies worden genomen. En dan heeft de gemeente nog de helft van het Bleekerseiland in bezit. Ooit gekocht voor 1,3 miljoen euro. En Woonconcept kocht het andere deel voor dezelfde prijs. In totaal ging er 2,6 miljoen over de toonbank. Onlangs moest Woonconcept 800.000 verlies nemen toen ze haar deel wilde verkopen. Wat gaat er gebeuren als de gemeente op korte termijn haar deel wil verkopen?

De manier waarop Meppel omgaat met haar grondposities kan volgens de provincie gevolgen hebben voor het weerstandsvermogen van de gemeente. Oftewel: heeft Meppel voldoende vet op de botten als er ergens wat mis gaat? Volgens de provincie zijn er verbeteringen in het weerstandsvermogen maar zijn er nog steeds risico’s. Volgens wethouder Van der Haar zijn die er niet doordat er een zeer ruime marge zit tussen het bedrag waarvoor Meppel de grond wil verkopen en de bodemprijs als het echt allemaal tegen zit. “We houden alleen reserves over als we echt verlies dreigen te lijden”, aldus de wethouder. Dus blijft er een verschil tussen hoeveel Meppel denkt te moeten achterhouden als reserve en wat de provincie beter vindt.

Meppel mag volgens Van der Haar dan een buitenbeentje in de provincie zijn hoe ze omgaat met grondexploitatie en de risico-afdekking ervan, landelijk gezien doen meer gemeenten het op deze manier. “Breda en Dordrecht doen het op dezelfde wijze. En dat zijn toch niet de minste gemeenten.” De wethouder wil niet tot in het oneindige met de provincie blijven discussiëren over hoe dit moet worden aangepakt. Hij wil om z’n minst uitkomen op op het punt agree to disagree.