Actiegroep Stop Gaswinning Marsdijk Nu is moegestreden: 'Onze onvrede wordt niet gehoord'

Met de uitspraak komt er een einde aan een zes jaar lange strijd van inwoners, gemeenten en (natuur)belangenorganisaties tegen het winningplan Westerveld. Dat plan beschrijft onder meer hoeveel gas de NAM mag winnen uit de elf velden en op welke manier dat gebeurt.

Tegenstanders kwamen in het verweer omdat er volgens hen in het plan te weinig aandacht werd besteed aan de aardbevingsrisico's in het winningsgebied en de gevolgen daarvan. Ook beklaagden ze zich over de manier waarop de NAM en het ministerie van Economische Zaken en Klimaat (EZK) de schade-afhandeling wil vormgeven. Inwoners willen dat de bewijslast net als in Groningen bij de NAM komt te liggen. Nu moeten veel Noord-Drenten zelf bewijzen dat schade aan huizen door aardbevingen komt.

Voorzitter Gerrit Eerland van Stop Gaswinning Marsdijk Nu baalt als een stekker van de uitspraak, die hij deels wel had zien aankomen. Desondanks valt de uitkomst van de slepende zaak rauw op zijn dak. "De grootste teleurstelling is dat er door de Raad van State helemaal niet in is gegaan op onze argumenten. Over bodemverontreiniging in de Drentsche Aa, schade-afhandeling en de kans op aardbevingen bijvoorbeeld", zegt Eerland.

De inwoner van de Asser wijk Marsdijk vergelijkt zijn strijd bij de Raad van State met die van slachtoffers van de toeslagenaffaire. Tegen het geld, de middelen en de lange adem van de overheid blijkt het lastig vechten.

"Er is een duidelijk verschil tussen de macht van overheidsinstanties en Shell aan de ene kant, en individuele burgers aan de andere kant. De procedure is juridisch ingewikkeld en zij hebben de kennis die wij als burgers niet hebben. Onze onvrede is er wel, maar die wordt niet gehoord."

De actiegroep stond bepaald niet alleen tegenover het ministerie van EZK. Zes gemeenten uit het winningsgebied schaarden zich achter de inwoners en dienden gelijktijdig bezwaar in tegen het winningsplan. Burgemeester Anno Wietze Hiemstra van Aa en Hunze voert namens de zes gemeenten het woord. Hij is wat minder pessimistisch en ziet dat de procedure wel degelijk zin heeft gehad.

Hiemstra wijst erop dat de NAM voortaan bij het slaan van nieuwe putten een wijziging van het winningsplan moet indienen. Voorheen hoefde dat niet, maar de Raad van State bepaalde tijdens de procedure dat het gaswinningsbedrijf dat in de toekomst wel moet doen.

Ook is er op aandringen van de raad strenger gekeken naar de gemaakte risico-analyses. Hiemstra: "Mede door ons beroep is er veel beter onderzocht wat de risico's van de gaswinning voor onze inwoners zijn. Die zijn nu een stuk beter in kaart gebracht."

Voor Eerland voelt de uitspraak van de raad desalniettemin als een nederlaag. De gaswinning onder Assen mag immers doorgaan en de schade-afhandeling blijft voorlopig zoals die is. Verder procederen ziet de actiegroep niet zitten. Het trage proces en de bijkomende kosten demotiveert hen.

Eerland: "We zouden nog naar het Europese Hof voor de Rechten van de Mens kunnen stappen, maar zo'n procedure duurt misschien wel tien tot vijftien jaar. En ik moet eerlijk zeggen dat we het strijden gewoon een beetje moe zijn."

Ook de gemeenten leggen zich neer bij de uitspraak van de Raad van State, maar dat wil volgens Hiemstra niet zeggen dat het laatste woord erover is gezegd. De Noord-Drentse gemeenteraden hebben elk een duidelijk signaal afgegeven richting de minster van EZK dat ze geen gaswinning meer willen in hun gemeente.

Het fatsoenlijk afhandelen van de schade blijft hoog op de politieke agenda. "We willen een eerlijke behandeling ten opzichte van Groningen en dan moet het niet uitmaken of je schade hebt door een groot of een klein gasveld. Daar blijven we voor knokken."