Natuur- en Milieufederatie Drenthe wil dat oliewinning in Schoonebeek definitief stopt

Directeur Reinder Hoekstra van de organisatie legt uit dat de oliewinning van de NAM twee keer voor CO2-uitstoot zorgt. "Het begint bij de winning en olieproductie. Om de stroperige Schoonebeker aardolie naar boven te krijgen, is heel veel stoom nodig die de olie vloeibaarder maakt zodat het kan worden opgepompt. Het maken van die stoom kost heel veel energie. Om die energie te maken produceert de NAM CO2 in de Warmte Kracht Installatie (WKI) en de Olie Behandelings Installatie (OBI) als bijproduct CO2."

De stoomfabriek van de NAM draait overigens niet op aardolie, maar op gas van de Gasunie en aardgas dat bij de oliewinning mee naar boven komt. Maar ook energie maken uit gas levert veel CO2 op. Hoekstra schat dat de WKI en de OBI samen goed zijn voor een CO2-uitstoot ter grootte van een flinke zuivelfabriek.

Maar het blijkt veel meer, leert navraag bij de NAM en de Nederlandse Emissie Autoriteit. De uitstoot van de oliewinning in Schoonebeek is gemiddeld twee tot drie keer zoveel als de fabriek van Avebe in Gasselternijveen en drie tot vijf keer zoveel als van de grote kaasfabriek van DOC in Hoogeveen. En zeven tot elf keer zoveel als de grasdrogerij in Ruinerwold.

Volgens de NAM en de Nederlandse Emissie Autoriteit is de gemiddelde uitstoot over de afgelopen acht jaar 150 kiloton CO2 per jaar. Maar er zijn ook uitschieters van 180 tot 230 kiloton CO2, als de olieproductie op volle toeren draait. Gemiddeld stoot de NAM bij de oliewinning bijna net zoveel CO2 uit als alle chemische fabrieken op het Getec-industrieterrein in Emmen bij elkaar.

De NAM is de op een na grootste industriële CO2-uitstoter van Drenthe. Dat blijkt uit cijfers van de Nederlandse Emissie Autoriteit, waar de NAM overigens zelf ook helemaal niet geheimzinnig over doet.

Er is geen maximum wat de NAM in Schoonebeek aan CO2 mag uitstoten, aldus Michiel van der Linde van de Nederlandse Emissie Autoriteit. "Bepaalde activiteiten, zoals de oliewinning door de NAM, vallen onder Europese regels, de zogeheten ETS-vergunning. Dat werkt met emissierechten. Er is geen limiet op de uitstoot. Maar de NAM, die dat emissierecht heeft, moet een prijs betalen voor de eigen CO2-uitstoot. Dus hoe hoger de uitstoot, hoe meer ze moeten betalen."

"En dan is er natuurlijk de tweede keer dat aardolie CO2 uitstoot: na raffinage" gaat Hoekstra verder. "Want dan is er bijvoorbeeld diesel voor het wegverkeer of kerosine voor het vliegverkeer van gemaakt. Verbranding van die brandstoffen veroorzaakt ook veel CO2-uitstoot. Maar moeten we daar nu eigenlijk wel mee doorgaan? Vanuit het klimaatperspectief is het antwoord heel duidelijk: nee. Dit draagt bij aan de klimaatverandering."

"Sluiting van de oliewinning in Schoonebeek zal dus direct een bijdrage leveren aan het behalen van de inmiddels sterk aangescherpte CO2-reductiedoelstellingen. Daarom moeten we, voordat we gaan praten over nieuwe vormen van verwerking van het afvalwater, ons eerst de vraag willen stellen of we door moeten gaan met deze winning."

De NAM geeft aan in de toekomst te kijken naar hoe de WKI en de OBI in Schoonebeek duurzamer kunnen worden gemaakt. "Je kan bijvoorbeeld denken aan elektrische boilers die op groene stroom werken of draaien op gebruik van groengas of hergebruik van warmte uit andere installaties. Maar daar is het nu nog te vroeg voor", laat Hein Dek van de NAM weten.

Als de oliewinning stopt, is het ook in één klap gedaan met een ander probleem, zegt directeur Hoekstra van de Natuur en Milieu Federatie Drenthe. "Het gaat dan om de grote hoeveelheden afvalwater die vrij komen als de aardolie eenmaal boven de grond is. Dat afvalwater, waar behalve veel zout ook mijnbouwchemicaliën in zitten, wordt in lege gasveleden in Twente gestopt. Na jarenlange protesten in die regio, en ook lekkages, besloot de NAM onlangs plotseling dat al het afvalwater onder Schoonebeek de grond in moet. Als we stoppen met de oliewinning, is er ook geen afvalwater meer."

De NAM wil niet reageren op het pleidooi van de Natuur en Milieu Federatie Drenthe om te stoppen met de oliewinning in Schoonebeek. En wat milieu en energie-gedeputeerde Tjisse Stelsptra betreft, is het daarvoor ook nog te vroeg: "Natuurlijk moet op termijn gestopt worden met het winnen en gebruiken van alle fossiele brandstoffen, dus ook aardolie." Maar zover zijn we volgens Stelpstra nog niet "omdat we nog onvoldoende duurzame en schone energiebronnen hebben en we tot die tijd dus ook afhankelijk zijn van aardolie."

Eén voorstander heeft de Natuur en Milieu Federatie Drenthe meteen al aan haar zijde: collegepartij GroenLinks in Provinciale Staten. Fractievoorzitter Elke Slagt heeft statenvragen ingediend over de CO-2 footprint van de oliewinning en vraagt aan Gedeputeerde Staten om samen met de NAM een plan te maken om de aardoliewinning af te bouwen.