Provincie Drenthe geeft meer dan vijfduizend Shell Papers vrij

Shell Papers
Shell Papers © RTV Drenthe
De provincie Drenthe heeft ruim vijfduizend documenten over Shell vrijgegeven. Daarmee is de provincie, na de gemeente Assen, het tweede bestuursorgaan dat heeft besloten de Shell Papers openbaar te maken. Een overwinning voor het onderzoeksteam, al moet het echte spitwerk nog beginnen.
Het duurde bijna drie jaar, maar dan heb je ook wat: 53.737 pagina's aan correspondentie, rapporten en verslagen over het gas- en oliebedrijf Shell, die de provincie Drenthe openbaar heeft gemaakt.

Allerlei documenten

Een eerste blik op de inhoud: niet alleen voor de hand liggende onderwerpen als gaswinning en bevingsschade komen veelvuldig aan bod. De documenten gaan bijvoorbeeld ook over de energietransitie, de mogelijke productie van waterstof en de ondergrondse opslag van CO2.
Aanleiding voor openbaarmaking was het zogeheten 'Shell Papers Wob-verzoek' dat het Platform Authentieke Journalistiek (PAJ) indiende bij negen ministeries, drie provincies en vijf gemeenten waarvan bekend is dat ze met Shell te maken hebben.
Voor analyse en publicatie van deze documenten werkt het PAJ samen met Follow the Money, RTV Drenthe en RTV Noord.

Grondig onderzoek

Shell onderhoudt, sinds de oprichting eind negentiende eeuw, nauwe banden met Nederlandse overheden. De naam van de olie- en gasgigant duikt geregeld op in economisch, fiscaal, internationaal, milieu- en zelfs onderwijsbeleid. Voorbeelden zijn het voornemen om de dividendbelasting af te schaffen, ontwikkelingen rond de energietransitie en uiteraard de aardbevingsellende in Groningen.
Het PAJ en Follow the Money vonden het daarom hoog tijd om eens grondig te onderzoeken hoe deze banden eruitzien. Welke invloed heeft Shell op de Nederlandse politiek? Hoe worden achter de schermen de verschillende belangen gewogen en wat geeft de doorslag? En wat zijn de gevolgen?

Tweede bestuursorgaan

Vandaar in april 2019 het beroep op de Wet openbaarheid van bestuur. Sindsdien hebben slechts vier bestuursorganen het Wob-verzoek in behandeling genomen. Daarvan kwam de gemeente Assen in december 2020 als eerste over de brug.
De provincie Drenthe is nu dus het tweede bestuursorgaan dat heeft besloten tot openbaarmaking van de documenten. Naar verwachting voegen de gemeente en de provincie Groningen zich komende zomer ook bij dit gezelschap.

Weigeraars

Onder aanvoering van het ministerie van Economische Zaken en Klimaat wezen de overige dertien bestuursorganen het Wob-verzoek vooralsnog af. Ze vinden het 'te onbepaald', bewerkelijk en daarmee onuitvoerbaar. Het PAJ probeert hen via een bezwaarprocedure, en indien nodig met een gang naar de rechter, op andere gedachten te brengen.
Juridisch adviseur en Wob-expert Roger Vleugels, die het team al drie jaar bijstaat in de procedure, hoopt dat de openbaarmaking door Drenthe een positief effect heeft op de weigeraars. "Het is nu nogmaals aangetoond dat deze Wob, hoewel omvangrijk, gewoon is uit te voeren. Hopelijk dienen de noordelijke bestuursorganen als wegbereiders voor de ministeries en de gemeenten Amsterdam, Rotterdam en Den Haag."

Hoe nu verder?

Het Shell Papers-team gaat de stukken uit Drenthe gereedmaken maken voor analyse. Daarvoor zullen we weer de hulp van het publiek inroepen. Bij de documenten van de gemeente Assen heeft dit meer dan 600 tips opgeleverd. Daarvoor maken we de documenten nu doorzoekbaar in het Shell Papers Dashboard op Follow the Money. Ga op het Dashboard naar de tab documenten, selecteer bij 'WOB' Drenthe en typ een term in de zoekbalk (bijvoorbeeld 'NAM', 'gas', et cetera). Het kan nog wel een paar weken duren voor we met 53.737 pagina's zo ver zijn, dus nog even geduld.

Heb je een nieuwstip, nieuwe informatie óf heb je een foutje gespot? Stuur een bericht, foto of filmpje via WhatsApp of mail de redactie.