Gemeente Meppel zet zinnen op havenuitbreiding Staphorst: 'We kunnen niet anders'

De laatste maanden is dat grondig onderzocht. De gemeente hoopt het rapport ergens in de komende weken te presenteren, nog voor de gemeenteraadsverkiezingen. Maar ze kijkt nu vast naar grond van de buren, de gemeente Staphorst.

De haven van Meppel staat bomvol met containers. Elke container heeft een uniek kenteken en verraadt de afkomst: ze komen van over de hele wereld. Toch wijzen havenmedewerkers naar enkele lege plekken. De rijen containers kunnen nog breder, maar het was de afgelopen weken Chinees nieuwjaar. "Dan ligt de handel vanuit China compleet stil." Het kan dus nog drukker.

Schepen varen dagelijks tussen Meppel en de diepzeehavens van Rotterdam en Antwerpen. Beide zijn belangrijk: in Rotterdam wordt overgeladen op de schepen naar het Verre Oosten, Antwerpen is van oudsher de haven naar Afrika. Elke dag verlaat een schip met honderd containers Meppel en komen er evenveel terug.

Havenpersoneel kent de vaste klanten. Winkelbedrijven als Action en Blokker halen grote containers met winkelvoorraad uit Azië. Ook worden er van over de hele wereld grondstoffen binnengehaald voor voedingsproducten. De andere kant op gaan bijvoorbeeld containers met babyvoeding, van meerdere fabrieken in de regio.

Naast de containerterminal zitten andere bedrijven als jachthavens, overslagbedrijven en een asfaltfabriek. Een grote veevoeder- en kunstmestfabrikant haalt veel grondstoffen per boot naar Meppel. Eén kavel ligt nog braak: die is net verkocht. De allerlaatste. Daar zit de crux: Meppel zit vol en moet voor een goede economie kijken naar uitbreiding, zegt wethouder economie Henk ten Hulscher.

"De haven is voor ons als Meppel heel belangrijk", vertelt hij. "We werken samen met de havens in Zwolle en Kampen onder de naam 'Port of Zwolle'. Samen hebben we een economische waarde van 500 miljoen euro. We hebben in Meppel niet altijd in de gaten dat dat heel veel is. Uitbreiding is noodzakelijk, we kunnen niet anders."

"Het is belangrijk voor de economische toekomst van een regio", vult Jeroen van den Ende aan. Hij is directeur van Port of Zwolle en wil bedrijven de ruimte geven. "Huidige havenbedrijven zoeken ruimte om uit te breiden, maar er zijn ook nieuwe bedrijven die zich hier graag vestigen. Gezien de vooruitgang moet je die bedrijven een plek bieden. We laten nu een onderzoek uitvoeren om de mogelijkheden te verkennen, want in Meppel liggen mogelijkheden."

Wat Meppel geschikt maakt boven Kampen en Zwolle is het gebied Oevers S. Dat is een stuk braakliggende grond dat direct aansluit op de huidige industriële haven. Dat maakt de aanleg een stuk makkelijker. Ook liggen er geen woonwijken in de directe omgeving.

Port of Zwolle wil op Oevers S een verzamelplaats creëren voor bedrijven die grondstoffen verzamelen per schip. "Neem bedrijven die woningen afbreken. Het zou mooi zijn als al het steen straks per boot naar Meppel komt en hier omgezet wordt naar grondstof voor nieuwe woningen", vervolgt Van den Ende. Het is één van de voorbeelden van wat hij 'circulaire bedrijven' noemt. Het moet de nieuwe haven een duurzaam karakter geven.

Van den Ende vindt Meppel hiervoor geschikt vanwege de lange historie. "Meppel is van oudsher al een haven waar veel grondstoffen worden aangevoerd. Daar zijn ze hier heel goed in, er zit veel kennis en die willen we dus meer ruimte geven. Dat doen we wel zorgvuldig, want we weten dat er ook twijfels zijn bij dit plan."

"Maar regeren is ook wel een beetje vooruitzien", vervolgt de havendirecteur. "We zullen alle inwoners van de regio perspectief moeten geven op banen en een goed inkomen. De haven is een belangrijke factor in economische dynamiek. In de corona-tijd hebben we kort meegemaakt wat lege schappen zijn. Daar zijn we flink van geschrokken, daarom moet logistiek ruimte krijgen."

Hoeveel werkgelegenheid een grotere haven oplevert, durft Van den Ende niet te voorspellen. "Dat blijft spannend. Het belangrijkste is de impact op het achterland. Er zijn studies naar gedaan en die zeggen dat door elke werknemer aan de waterkant, vier mensen in het achterland een baan hebben. Zonder haven hebben de fabrieken geen spullen en kunnen ze niet aan de slag. Zij zijn afhankelijk van onze goede, maar ook goedkope transport."

Volgens wethouder Ten Hulscher is het een haalbaar plan. "We praten hier al langer over en er zijn meerdere onderzoeken gedaan. Het feit is dat de laatste ruimte nu verkocht is in de haven en voor verdere groei is uitbreiding nu noodzakelijk geworden. Daarom komt alles in een stroomversnelling."

Waar de bedrijventerreinen langs het water keurig op alfabet benoemd werden van Oevers A tot Oevers E, heet de plek voor uitbreiding Oevers S. Dat is niet voor niets: het ligt namelijk in de gemeente Staphorst. De huidige haven stopt letterlijk op de gemeente- en provinciegrens, uitbreiding gaat daar overheen.

"Er zijn afspraken gemaakt met de gemeente Staphorst over de plannen. Door de regionale samenwerking als regio Zwolle lopen die gesprekken goed", vertelt Ten Hulscher. De kans bestaat dus dat de gemeente Meppel en de provincie Drenthe dus iets groter worden. "Dat zou niet de eerste keer zijn. We hebben eerder stukken van Staphorst overgenomen en daar bijvoorbeeld de wijk Berggierslanden gecreëerd. Het is land van de buurman, maar dat maakt uitbreiding van de haven niet onhaalbaar. Zij hebben ook een belang bij groei van de regionale economie. Als lokale overheden hebben we wel geleerd om daarin flexibel te zijn."