Drie zonen op zoek naar Indiëgangers uit Meppel

Sinds een klein jaar plaatsen ze met grote regelmaat oproepen, foto's en krantenknipsels op sociale media, op zoek naar mannen uit Meppel die in voormalig Nederlands-Indië hebben gediend. Op zoek naar die enkeling die nog in leven is, maar vooral op zoek naar familie. Achter 'Oud Indiëgangers Meppel' gaan drie broers schuil. Het zijn Henk, Richard en Bob Spraakman.
De gebroeders Spraakman zijn de zoons van Joop Spraakman. In 1948 vertrok hij, als dienstplichtig marinier, naar Nederlands-Indië. Henk Spraakman: "Op zijn 21e vertrok hij met het SS Waterman en hij heeft er ongeveer anderhalf jaar gezeten. In die tijd is hij betrokken geweest bij negen gevechtsmissies en bij de tiende raakte hij zwaargewond. Hij werd geopereerd in Soerabaja en drie maanden later stond hij weer paraat en moest hij weer wacht lopen."

Kameraadschap

"Hij was beroepsmilitair en vertelde verhalen over Indië. Het ging altijd over kameraadschap, over 'sobat', sobat staat voor kameraad, voor 'vrienden voor het leven'. Dat is altijd een rode draad geweest in het leven van mijn familie en het leven van mijn vader. En eigenlijk ook de aanleiding van ons onderzoek naar Indiëgangers uit Meppel."
Joop Spraakman deelde zijn ervaringen. "Hij sprak erover, in het begin natuurlijk met mijn moeder, maar ook met ons, zeker op latere leeftijd." Dit in tegenstelling tot vele anderen die getraumatiseerd terugkwamen in Nederland, in een tijd van wederopbouw met weinig ruimte voor hun oorlogservaringen.
Spraakman: "Die mensen vielen stil. Dat had ook een beetje te maken met erkenning. Mensen kwamen terug uit het voormalig Nederlands-Indië en het was toch een heel rare oorlog, die dekolonisatie-oorlog. Ik wil Vietnam er niet bij betrekken, maar de soldaten die terugkwamen werden toch in het begin ook wel vreemd aangekeken En zelfs nu wordt er weer heel veel over gesproken."

Dankbetuigingen

In de krantenknipsels die de broers op sociale media zetten vallen de vele dankbetuigingen op. Spraakman: "De mensen kwamen terug en werden in de straat zelf, waar vrienden en kennissen woonden, warm onthaald. Dus niet in in het groot door de Nederlandse regering, maar wel in het klein. Voor de buurt waren het helden, en die werden feestelijk ontvangen en het was dan traditie dat ze de mensen in de krant wilden bedanken voor de fijne thuiskomst."
"Het leeft nog steeds", meent Spraakman, "als je je er een beetje in verdiept, vind je alleen op Facebook al diverse pagina's, landelijk maar ook lokaal. En op dat ene stukje in Oud Meppel kregen we zoveel reacties... Er bleken zelfs nog enkele Indiëgangers te leven in Meppel, want tegenwoordig zit iemand die negentig is ook op Facebook en achter de computer. Dat was voor ons de trigger."

Nu pas

"Ik ben in contact met mensen in het land die zeggen 'joh, beginnen jullie nu pas in Meppel? Wij hebben het hele traject al gehad'. Familie weet vaak helemaal niks omdat de soldaat, de man, de vader, de opa z'n mond hield. Nu is het weer een hot topic, er wordt over geweld gesproken en dergelijke. Mensen willen na zoveel jaar weten wat er zich heeft afgespeeld."
Het hele gesprek met Henk Spraakman is te horen in het Radio Drenthe-programma Drenthe Toen, zondagavond 24 februari, 19.00-21.00 uur. Daarna terug te luisteren via uitzending gemist of de podcast. De broers Spraakman zijn op twitter en Facebook te vinden als 'Oud Indiëgangers Meppel'.
Dekolonisatie Nederlands-Indië: algemeen

Tijdens de Tweede Wereldoorlog was Nederland zijn koloniale gezag over Nederlands-Indië tijdelijk kwijtgeraakt. Op 17 augustus 1945, twee dagen na de Japanse capitulatie, riepen de Indonesische leiders Soekarno en Hatta de onafhankelijke Republiek Indonesië uit. Nederland probeerde zijn gezag met militaire middelen te herstellen en een geleidelijk dekolonisatieproces onder Nederlandse leiding af te dwingen.

In deze strijd zette Nederland in de jaren 1945-1949 ruim 200.000 militairen in, onder wie 95.000 dienstplichtigen en 25.000 oorlogsvrijwilligers. Tijdens of door dit grootschalige conflict, dat op 27 december 1949 eindigde met de Nederlandse erkenning van de Indonesische onafhankelijkheid, kwamen ongeveer 6.000 militairen in dienst van het Koninkrijk om het leven. Bron: Veteraneninstituut

Heb je een nieuwstip, nieuwe informatie óf heb je een foutje gespot? Stuur een bericht, foto of filmpje via WhatsApp of mail de redactie.