Officier van justitie en advocaat aan de tand gevoeld over drugszaak Meppel

Zeven mannen werden in 2017 veroordeeld tot straffen tot acht jaar cel voor lidmaatschap van de bende die op grote schaal in cocaïne en speed handelde en ook zware wapens had. De hoofdverdachten waren Saied H. (38) uit Meppel en zijn voormalige plaatsgenoot Ivo J. (32). H. was volgens de rechtbank de bendeleider en kreeg acht jaar cel. J. was zijn rechterhand. Hij werd veroordeeld tot drie jaar cel. Zijn straf viel zoveel lager uit, omdat J. justitie heeft geholpen met het onderzoek.

J. legde na de arrestatie van de bendeleden in 2015 zo'n veertig verklaring af waarin tot in de kleinste details vertelde hoe de mannen te werk gingen en wie welke rol had binnen de groep. De andere verdachten hebben nagenoeg niks willen verklaren. Met J.'s verklaringen kun justitie het bewijs tegen de bende rond krijgen en op basis van onder meer zijn verklaringen zijn de mannen ook veroordeeld.

Officier van justitie Henk Mous eiste in 2017 drieënhalf jaar cel tegen J. en legde in de rechtszaal in Assen uit dat dat de helft lager was dan wanneer J. niet had meegewerkt. Mous hield niet alleen rekening met de meewerkende houding van J., maar ook met het feit dat zijn openhartigheid ten koste ging van zijn vrijheid. Justitie kreeg informatie dat hij in levensgevaar was. Hij moest maandenlang worden beveiligd en onderduiken. De rechtbank week nauwelijks af van de strafeis, de straf viel iets lager uit.

J. en H. hebben hun straffen inmiddels uitgezeten. Vier andere veroordeelde bendeleden zijn in hoger beroep gegaan. Hun advocaten waren tijdens de rechtszaak in Assen in 2017 al verbaasd dat Ivo J. van de ene op de andere dag was gaan meewerken met justitie, maar later kregen ze documenten in handen waaruit volgens hen blijkt dat er wel degelijk achter de schermen afspraken zijn gemaakt door het Openbaar Ministerie en J. De voormalig inwoner van Meppel bevestigde het zelf ook in 2019 in het tv-programma EenVandaag. Mous kwam speciaal in zijn cel, een paar weken na zijn arrestatie, vertelde hij.

Behalve dat J. verklaard heeft over de handel en wandel van de Meppeler drugsbende heeft hij ook verklaringen afgelegd in andere strafzaken. Justitie bekeek of er een deal gesloten kon worden met hem, maar dat ging uiteindelijk niet door. Advocaat Sanne Schuurman, die een 39-jarige verdachte uit Meppel bijstaat, heeft documenten waaruit volgens hem blijkt dat Ivo J. veelvuldig appcontact heeft gehad met de officier getuigenbescherming, de man die ging over het dealtraject.

Ook blijkt volgens Schuurman uit mailverkeer tussen J. en zijn voormalige advocaat Evert Kuiters dat officier van justitie Henk Mous na een zitting bij de rechtbank in Assen Kuiters in een app-bericht heeft laten weten dat J. het goed had gedaan. 'Lees: je hebt je keurig aan de voorwaarden gehouden, nu het OM nog', mailt de advocaat. Uit de documenten blijkt volgens Schuurman ook dat het Openbaar Ministerie J.'s advocaatkosten heeft betaald.

Tijdens de eerste zitting in hoger beroep, in november 2020, vroegen Schuurman en de advocaten die de medeverdachten bijstaan aan het hof om onder anderen Mous en Kuiters als getuigen te mogen horen om 'de onderste steen boven' te krijgen. Het hof stemde toe met die twee. Volgens Schuurman is J. door de beloften van justitie mogelijk beïnvloed toen hij de vele belastende verklaringen aflegde. Daardoor twijfelen de advocaten aan de betrouwbaarheid van zijn belastende verklaringen.

Op zich mag justitie afspraken maken met een verdachte, maar dan moeten de rechtbank en de andere advocaten daarover wel worden ingelicht. En dat is volgens Schuurman in deze zaak niet gebeurd. "Alles gebeurde achter de coulissen. Niet transparant en niet te controleren voor de verdediging", aldus Schuurman bij de vorige zitting in Leeuwarden.

Na de vorige zitting lag het hoger beroep, dat al lang op zich heeft laten wachten, ruim een jaar stil. Het hof wijdt dat aan corona. Vandaag mogen de advocaten van de vier verdachten die in 2017 in beroep zijn gegaan, en de advocaat van een medeverdachte die twee jaar later is veroordeeld voor betrokkenheid bij de cokehandel, vragen stellen aan Mous en Kuiters. Zij staan onder ede. Kuiters kan er als advocaat voor kiezen om te zwijgen, omdat hij officieel zijn geheimhoudingsplicht én verschoningsrecht heeft. Voor Mous geldt dat niet. Hij heeft altijd volgehouden dat er niks is gebeurd wat niet door de beugel kan.