Wit-Russische Brest is geen vriend meer van Coevorden: 'Het zij zo'
2 maart 2022, 14:11 • 3 minuten leestijd
Solidariteitsacties om de situatie in Wit-Rusland onder de aandacht te blijven houden. Daar is de stad Brest in Wit-Rusland niet meer van gediend. Dus heeft de stad in Wit-Rusland de stedenband met Coevorden verbroken.
Eigenlijk is dat helemaal geen teleurstelling, reageert burgemeester Renze Bergsma. "Het zij zo." Al was de band met de Wit-Russische stad goed. Vanuit beide kanten. In 2019 bestond de Wit-Russische stad Brest 1000 jaar. En als goede vriend ga je dan even een kopje koffie met gebak halen, en natuurlijk kan een goed cadeau niet ontbreken.
Verpakt in cadeaupapier, met een strik eromheen, kreeg Wit-Rusland een uniek cadeau vanuit Coevorden. Een rotonde. Of beter gezegd, een ontwerp voor een rotonde. Het cadeau was meer dan dat. Er zit nog een andere gedachte achter het cadeau. In Wit-Rusland zou die rotonde aangelegd en Coevorden zou precies eenzelfde rotonde aanleggen.
Brest
Behalve dat er een grote stad in Frankrijk die naam heeft, is er ook een grote stad in Wit-Rusland met die naam. In het Wit-Russische Brest wonen 364.000 mensen, waarmee het de zesde stad van het land is. En het is tien keer zoveel als het aantal inwoners in de gemeente Coevorden. Daarentegen past de stad Brest twee keer in de gemeente Coevorden.
Er zijn echter ook gelijkenissen tussen Brest en Coevorden. Naast de rotonde dan. Het zijn allebei vestingsteden. En allebei hebben ze internationale treinverbindingen. De spoorverbinding van Wit-Rusland vanuit Polen loopt via Brest. Om aan te tonen hoe belangrijk de trein is voor de stad, is er sinds 2002 het Brest Railway Museum gevestigd. Dat zit gevestigd in de buurt van Fort van Brest, een fort uit de 19de eeuw. Het is een van de toeristische trekpleisters en het symbool van de stad.
Maar Brest is toch echt een maatje groter dan Coevorden. Zo zijn er in de Wit-Russische stad twee universiteiten en heeft het een vliegveld. Voor de shoppers is er in het centrum Sovetskaya Street Brest, ook wel 'Brest's Broadway' genoemd. Dat is een grote promenade met cafés, restaurants, winkels en vele oude gebouwen. Langs de promenade staan allemaal gaslantaarns. Die worden iedere dag nog met de hand aangestoken, als een van de laatste steden in heel Europa.
En er is zelfs een planeet vernoemd naar Brest.
Nu lijkt er een einde te zijn gekomen aan die hechte vriendschap tussen de twee steden. Maar de gemeente wil wel contact blijven houden met de inwoners daar. "We voelen nog steeds de betrokkenheid met de mensen daar. We hebben daar ook nog steeds contact mee. Sommige leven in een verschrikkelijke positie op dit moment. Je probeert mee te blijven leven."
Overigens was de relatie de laatste twee jaar al wat minder geworden. Sinds de verkiezingen in Wit-Rusland ligt het stil.
Brief
In januari ontving de gemeente Coevorden een brief van de ambassade van Wit-Rusland. Brest is niet gediend van de acties van Coevorden. Zo stuurden raadsleden vorig jaar brieven naar politieke gevangenen in Brest. Op de dag van de mensenrechten vroeg Coevorden aandacht voor mensenrechten en democratie. En in 2020 stuurde Bert Bouwmeester, burgemeester destijds, ook al een brief naar Wit-Rusland. Daarin keek hij positief terug op de stedenband, maar ook over de gevolgen van de verkiezingen.
(Tekst gaat verder onder de foto)
Coevorden wil graag reageren op de brief, maar ze wachten even. Vanwege de onrust in Oekraïne, waar Russische troepen vanuit Wit-Rusland naar Oekraïne trekken. Volgens Oekraïne zijn er ook Wit-Russische legereenheden actief in het land.
In het gemeentehuis Coevorden begrijpen ze overigens wel waarom de Wit-Russen niet meer zitten te wachten op de stedenband. Want stiekem gebruikte Coevorden de stedenband de afgelopen jaren voor politieke statements richting de inwoners.
Sinds 2000
De samenwerking tussen Coevorden en Brest is begonnen uit economisch en logistiek belang in het jaar 2000. De spoorverbinding naar Rusland en China loopt via de Wit-Russische stad. Maar 'achter' Brest ligt een ander spoor, in de stad wordt dus van spoor gewisseld en daarmee vormt het een belangrijk knooppunt in het internationale spoornet. Beide steden zagen het wel zitten om naast de fysieke verbinding ook een symbolische te sluiten.
Of Brest en Coevorden ooit weer vriendjes worden? "Ik geloof niet dat het regime wat er nu zit een koerswijziging gaat inzetten", antwoordt burgemeester Bergsma. "Tegendeel blijkt zelfs de afgelopen dagen", doelend op de oorlog tussen Rusland en Oekraïne, waar ook Wit-Rusland een rol in speelt. "De stedenband kan alleen maar plaatsvinden als daar sprake is van democratie, mensenrechten, vrijheid van meningsuiting en er geen onderdrukking is. Er zitten zo'n 700 à 800 mensen van de oppositie gevangen daar. Dan kan je niet samenwerken met elkaar. Dat willen we niet."
