Ruinerwoldvader eist 50.000 euro schadevergoeding voor tijd in cel

Dat werd vanmiddag duidelijk tijdens een zitting bij de rechtbank in Assen. Als een zaak tegen een verdachte wordt afgedaan zonder dat hij een straf of maatregel krijgt, mag diegene schadevergoeding vragen voor de tijd die hij of zij in voorarrest heeft gezeten. De standaard vergoeding is 100 euro per dag. De 69-jarige Ruinerwoldvader zat 504 dagen vast, tot 4 maart vorig jaar.

Van D. werd verdacht van onder meer jarenlange vrijheidsberoving en mishandeling van zijn negen kinderen en seksueel misbruik van enkelen van hen. Tussen 2010 en oktober 2019 woonde hij met zijn zes jongste kinderen op de afgelegen boerderij in Ruinerwold. Nadat één van hen het gezin ontvluchtte en hulp vroeg bij een kroeg in het dorp, ontdekte de politie de vader die met zes van zijn kinderen in afzondering leefde. Van D. predikte zijn eigen geloof en had de zes nooit aangegeven bij de burgerlijke stand. Drie oudere kinderen waren het gezin eerder ontvlucht.

Na uitgebreid onderzoek bepaalde de rechtbank in Assen begin maart vorig jaar dat Van D. niet in staat is om terecht te staan, omdat hij vanwege de gevolgen van een beroerte in 2016 de strafzaak niet zou begrijpen. Daardoor zou hij zichzelf niet goed kunnen verdedigen.

Volgens zijn advocaten Robert Snorn en Jana Andonovski heeft Van D. recht op schadevergoeding omdat hij er niks aan kon doen dat het onderzoek naar hem zo lang duurde. Bovendien heeft hij volgens hen meegewerkt aan het onderzoek, voor zover dat kon. Zo heeft Van D. meegewerkt aan onderzoek door het Pieter Baan Centrum en met een gesprek met de voorzitter van de rechtbank. De drie rechters hebben hem in de gevangenis bezocht omdat ze zelf een indruk van hem wilden krijgen.

Het totale onderzoek om de geestelijke toestand van de man in beeld te krijgen, duurde 9,5 maand. Daar kan hij zelf niks aan doen, stellen de advocaten. Daarna duurde het nog van oktober 2020 tot begin maart 2021 voor de rechtbank besloot dat de strafzaak moest worden stopgezet.

Als de rechter vindt dat Gerrit Jan van D. recht heeft op het geld, dan krijgt Van D. het geld niet zelf, want hij staat onder curatele. Zijn advocaat vermoedt dat het geld dan bij zijn 9 kinderen terechtkomt.

Het Openbaar Ministerie vindt dat Van D. geen recht heeft op schadevergoeding. Dat komt omdat de verdenking dat de Ruinerwoldvader misdrijven heeft gepleegd, er nog steeds is. "De mate van de verdenking is zodanig sterk dat die een toewijzing van vergoeding in de weg staat", aldus de officier van justitie.

Hij somde nogmaals op dat Van D. zijn zes jongste kinderen sinds hun geboorte afsloot van de buitenwereld en dat hun oudere broers en zus de opdracht kregen niet over ze te praten. Verder mishandelde hij zijn kinderen, zonderde hij ze soms af van hun broers en zussen en hebben twee van de negen volgens de aanklager aangifte gedaan van seksueel misbruik door hun vader. Daarvoor is bewijs gevonden in de eigen dagboeken van de man en vele video's die hij heeft gemaakt in de tijd voordat het gezin in Ruinerwold woonde, in Zwartsluis en Hasselt.

Na zijn vrijlating ging Van D. met zijn vijf jongste kinderen, die achter hun vader waren blijven staan, wonen in Ermelo. Na een maand deed één van hen aangifte van nieuw seksueel grensoverschrijdend gedrag. Daarna is Van D. gedwongen opgenomen in een zorginstelling in Harderwijk. Eind vorig jaar heeft de rechtbank in Gelderland die opname met een jaar verlengd.

Van D. was zelf niet bij de zitting. Over twee weken doet de rechtbank uitspraak.