Geitenhouders of koppige inwoners? Waarom 1e Exloërmond ook wel Bokkemond wordt genoemd

Bovenstaande vragen werden de afgelopen jaren allemaal ingestuurd naar Zoek het uit!, en zoals je ziet geeft de ene vraag het antwoord op de andere. De bijnaam van 1e Exloërmond is Bokkemond. Maar waarom wordt het dorp zo genoemd?

1e Exloërmond, dat vlak bij de provinciegrens met Groningen ligt, is halverwege de 19e eeuw ontstaan. Dit was ten tijde van het verwijderen van de veenbodemlaag uit de Exloër Venen. Er werd rond 1829 een kanaal gegraven, het Noorderhoofddiep, om onder andere turf naar de stad Groningen te brengen. Langs het kanaal ontstond bebouwing.

Door de vervening kwam er meer werkgelegenheid en groeide de bevolking. Het hoogste aantal inwoners telde 1e Exloërmond in het jaar 1919, toen er 636 inwoners waren (ter vergelijking, in 2021 telde het dorp 375 inwoners).

In het jaar 1928 werd de eerste winkel in het dorp geopend. Het was een bakkerij met een winkelruimte waar naast de bakkerijproducten ook grutterswaren en levensmiddelen werden verkocht. Het Noorderhoofddiep werd rond 1970 gedempt.

Maar waarom werd het dorp dan Bokkemond genoemd? Had het te maken met de nukkigheid van de inwoners? Werden er extreem veel geiten gehouden?

Jacco Spranger, bestuurslid van de Historische Vereniging Carspel Oderen, én medeauteur van het boekje '150 jaar Eerste Exloërmond 1852-2002', weet raad. "Nee, het heeft niets te maken met geiten, en ook niet met de koppigheid van de inwoners van het dorp."

"Vroeger zaten er aan het Noorderhoofddiep, dat ook wel 1e Exloërmond werd genoemd, aftakkingen. Zijkanaaltjes. En over deze zijkanaaltjes waren loopbruggen gebouwd, om van A naar B te kunnen komen. En die loopbruggen, die werden in die tijd ook wel bokken genoemd. Daar komt die naam vandaan."

Het Noorderhoofddiep is er niet meer, de zijkanaaltjes zijn grotendeels verdwenen. De loopbruggen zijn ook weg.

Bijna alles is gedempt, en de straat is verlegd naar de plek waar eerst het grote kanaal liep, weet Pranger. "En dat is dus de 1e Exloërmond. Er is vijftien of twintig jaar geleden nog wel gekeken of alles weer in ere hersteld kon worden, of de kanalen weer open konden worden gegooid. Maar dat bleek financieel niet haalbaar, veel te duur. Bovendien is er bij de demping van het kanaal veel rommel gebruikt, om dat weer weg te halen is niet haalbaar."

Ben jij ook wel eens benieuwd naar waarom iets is zoals het is? Heb je iets bijzonders gezien waar je vragen bij hebt? Of wil je gewoon alles weten? Stuur je vragen in naar Zoek het uit!