Afkeer tegen Rusland zit Byzantijns Koor Drenthe dwars: 'Nog geen concertaanvraag gehad'

220412_byzantijnskoor
Het Byzantijns Koor Drenthe tijdens een optreden een aantal jaren geleden in het Drents Museum © Byzantijns Koor Drenthe
Toen de coronamaatregelen begin dit jaar werden losgelaten, leidde dat tot blije gezichten bij het Byzantijns Koor Drenthe. Eindelijk weer samen repeteren en samen optreden, net als voorheen. Dat vooruitzicht stemde de circa dertig mannen van het koor al op voorhand gelukkig, maar dat veranderde toen de Russen halverwege februari Oekraïne binnenvielen. Want ook het koor ondervindt hinder van het Rusland-boycot in Nederland.
"We hebben nog geen aanvraag voor een concert gehad", zegt Hans Katerberg somber. Als de voorzitter van het Byzantijns Koor de agenda van het koor erop naslaat, ziet hij tot dusver maar één concert gepland staan. "In december in Rolde, en dat was al gepland voor corona. Ik ga ervan uit dat het nog gewoon doorgaat", zegt Katerberg. Hij durft met zekerheid te zeggen dat die agenda er heel anders had uitgezien als Rusland en Oekraïne niet in conflict waren geweest. "Normaal gesproken hebben we elk seizoen wel zes concerten staan."

'Niet verbonden met de Russisch Orthodoxe kerk'

Zelf had Katerberg de link tussen zijn koor en de oorlog die Vladimir Poetin in gang heeft gezet niet zo snel gelegd. "We zingen weliswaar Russische volksliederen als de Kalinka en het Volgalied, maar we zijn totaal niet verbonden met de Russisch Orthodoxe kerk", legt hij uit. Geen overbodige toelichting vindt Katerberg, aangezien patriarch Kirill van Moskou, de leider van de Russisch-orthodoxe kerk, de oorlog in Oekraïne verdedigt in zijn preken.
"Wij zingen Byzantijnse liederen. Dat doen we niet in het Russisch, maar in het Slavisch. Dat kun je vergelijken met de Oudhollandse taal uit de Statenbijbel uit de 17e eeuw. Die Oudhollandse taal spreken we nu niet meer, en zo moet je het Slavisch eigenlijk ook zien. Dat wordt ook amper meer gesproken, maar de Slavische liederen worden nog wel in de kerk gezongen. Het zijn gewoon prachtige, religieuze liederen, zonder een link met de Russisch Orthodoxe kerk", benadrukt Katerberg. "Sterker nog, om met ons mee te willen zingen hoef je niet eens gelovig te zijn."

Liederen wel gepast?

Los van het feit dat de concertagenda van het Byzantijns Koor Drenthe wat aan de lege kant is, kreeg het koor uit Beilen nog geen directe signalen dat hun liederen momenteel niet gewenst zijn. Dat gold al wel voor een ander koor in het Noorden, dat hetzelfde repertoire heeft als het Byzantijns Koor Drenthe. "Een van onze leden zingt daar ook en hij vertelde dat tijdens een recent optreden vriendelijk werd gevraagd of het Russische repertoire achterwege kon blijven. En ook enkele van onze eigen leden hebben zich al hardop afgevraagd of het zingen van Russische volksliederen nog wel gepast is", verzucht Katerberg.
Dat het Drentse koor niet wordt geboekt, hoeft niet te betekenen dat ze tot aan december niet optreden. "We kunnen zelf natuurlijk ook een concert organiseren", zegt Katerberg. De vraag of daar dan wel publiek op afkomt is echter ook een vraagstuk dat het koorbestuur bezighoudt. "Zo kijken wij met veel nieuwsgierigheid naar het concert dat op 18 april in Hoorn door twee Byzantijnse koren wordt gegeven, dat doen ze zelfs ten bate van Oekraïense oorlogsslachtoffers. Aan de hand van dat concert kunnen wij misschien inschatten wat wij zouden kunnen verwachten."
Kort na de Tweede Wereldoorlog waren Duitse concerten vast ook niet populair
Hans Katerberg - Voorzitter Byzantijns Koor Drenthe
De hele situatie rondom het koor dat hij zo liefheeft, houdt Katerberg bezig. "Ja, daar hoeven we niet moeilijk om te doen, al slaap ik er gelukkig nog niet slecht van", lacht hij. "Maar ik snap de twijfels bij sommige mensen. Kort na de Tweede Wereldoorlog waren Duitse concerten vast ook niet populair. Maar", wil hij nog maar eens benadrukken, "het is een cultuur waar wij met ons koor voor staan en waaruit we putten. Dat staat los van politiek."

Ontroering

Hoewel de mening van de koorleden slechts een druppel op een gloeiende plaat is, hopen ze stuk voor stuk dat de oorlog in Oekraïne snel tot een einde komt. "Het brengt namelijk ook spanningen met zich mee", weet Katerberg. Zo sprak hij onlangs nog met een ex-lid van het koor, dat van Russische komaf is. "Hij vertelde hoe zijn familie in Rusland wordt overladen met nepnieuws, waardoor ze niet begrijpen wat er in Oekraïne écht allemaal aan de hand is. Zulke woordenwisselingen kunnen leiden tot familieproblemen."
Katerberg kan slechts hopen dat het in zijn mannenkoor snel weer alleen over de muziek gaat. "We hebben helaas wat leden verloren aan de gevolgen van corona en daarnaast hebben we twee jaar niet kunnen repeteren, daardoor is ons niveau wat achteruit gehold", klinkt het. Hij laat er desondanks geen misverstand over bestaan of de Slavische liederen nog wel de moeite waard zijn. "De muziek is zo ontroerend, daar kun je niks op tegen hebben", motiveert hij. "Luister het gewoon eens, dan raakt het je vanzelf."

Heb je een nieuwstip, nieuwe informatie óf heb je een foutje gespot? Stuur een bericht, foto of filmpje via WhatsApp of mail de redactie.