De gevaren van legale designerdrugs: 'Als je eraan begint, wil je meer'

Bas was verslaafd aan 3MMC
Bas was verslaafd aan 3MMC © RTV Drenthe
Bas is 16 jaar als hij verslaafd raakt aan amfetamine en 3MMC. Na vier jaar is het genoeg en gooit hij zijn leven drastisch om. Nu helpt hij anderen.
"Ik was vier jaar lang flink verslaafd en op den duur leidde dit tot een poging tot zelfmoord. Dat was het moment dat ik dacht: nu moet ik mijn leven gaan verbeteren, want zo werkt het niet meer." Bas zocht hulp. "Ik kreeg psychologische hulp en binnen zes weken zat ik in een kliniek. Die opname heeft mij geholpen."
Bas is te gast in het TV-programma De Staat van Drenthe waarin het gaat over designerdrugs en lachgas. Het zijn legale drugs, maar niet ongevaarlijk. Neurologen en jongerencoaches slaan alarm: de gezondheidsschade is groot.
3MMC, de drug die Bas gebruikte, is inmiddels verboden. Afgeleiden van 3MMC zijn nog wel legaal verkrijgbaar.
Bas vertelt onder andere over de gevaren van die legale designerdrugs. "Als je eenmaal begint, dan wil je meer. Je wordt er wakker en zelfverzekerder van." Bas werkt nu als persoonlijk begeleider en ziet dit ook bij cliënten. "Dat zelfverzekerde gevoel is een reden waarom ze het gebruiken."
Melissa over haar drugsverslaving
Melissa over haar drugsverslaving © RTV Drenthe
Ook Melissa uit Emmen was verslaafd, maar dan aan cannabis. "Ik rookte bijna iedere dag. Ik ben uiteindelijk gestopt met school omdat ik de stress niet meer trok. Ik had ook echt de overtuiging dat cannabis mijn oplossing was, mijn beste vriend. Dat was het enige wat ik nog over had. Ik zat achter mijn bureau en zag het niet meer zitten. Ik dacht: dit ben ik niet." Ook Melissa zocht hulp, kickte af en inmiddels heeft ze zich voor de kunstacademie aangemeld.
Marcel Seuninge van Verslavingszorg Noord-Nederland
Marcel Seuninge van Verslavingszorg Noord-Nederland © RTV Drenthe

Verbod

De legale drugs zijn makkelijk verkrijgbaar en niet verboden. "Legaal betekent niet dat het ongevaarlijk is en een verbod betekent ook niet dat het niet meer gebruikt gaat worden", legt Marcel Seuninga van Verslavingszorg Noord-Nederland uit. "Maar de beschikbaarheid van designerdrugs is wel heel erg makkelijk nu." Dit geldt ook voor lachgas volgens Bas: "Het is genormaliseerd. Als ik uitga dan kan je gewoon in plaats van een drankje, een ballonnetje kopen. Ik vind het niet normaal dat het zo makkelijk te verkrijgen is."
Neuroloog Arjen Schaafsma over de langertermijneffecten van lachgasgebruik
Neuroloog Arjen Schaafsma over de langertermijneffecten van lachgasgebruik © RTV Drenthe
Ook volgens Arjen Schaafsma, neuroloog in het Martini Ziekenhuis moet er iets gedaan worden aan de beschikbaarheid. "Als je het hebt over lachgas, dan zijn er koeriersdiensten die hier gewoon aan verdienen, daar moet je toch ook wat aan doen. Zeker als de sociale impact zo groot is. Daar heb je wel een verbod voor nodig."
Schaafsma ziet vooral patiënten die door gebruik van lachgas langetermijnschade hebben opgelopen. "Als mensen ergens aan beginnen, dan moeten ze wél weten waar ze aan beginnen. Dus voorlichting aan jongeren is heel belangrijk."

Harde aanpak

Hoe zorg je er dan voor dat jongeren de gevaren van de legale drugs inzien? Moet er een harde aanpak komen, net zoals op pakjes sigaretten met confronterende foto's? "Nee", zegt Marcel Seuninga van VNN. "Dit kan juist averechts werken." Volgens Seuninga maak je hiermee een groep die helemaal geen drugs zou gaan gebruiken, juist bewust van bepaalde drugs en wakker je onbedoeld ook nieuwsgierigheid aan.
Wat helpt dan wel? Seuninga: "Zingeving, weerbaarheid en de sociale norm is belangrijk om te benadrukken. Heel veel jongeren denken dat het normaal is om te drinken, te roken of drugs te gebruiken. Terwijl als je kijkt naar de cijfers dan is dat helemaal niet zo normaal. De meeste jongeren gebruiken geen drugs, de meeste jongeren drinken niet voor hun 16e. Als je dat probeert te beïnvloeden dan heeft dat meer effect."
Jongerencoach Mustapha El Barbaari
Jongerencoach Mustapha El Barbaari © RTV Drenthe

Accuut stoppen met gebruik

Jongerencoach Mustapha El Barbari ziet vooral dat jongeren acuut moeten stoppen met gebruiken, willen ze hun leven na een verslaving weer opbouwen. "Als je drugs gebruikt, en vooral designerdrugs zoals 3MMC, dan zorgt dat ervoor dat je gelukshormonen uitgeput raken. Als iemand je lief aankijkt bijvoorbeeld, dan zie je dan niet meer. Die beloning werkt niet meer zoals het hoort. Daarom is het volgens mij belangrijk dat iemand acuut stopt. Als dat niet gebeurt dan ga je geen geluksmomenten meer ervaren. Daar heb ik het met heel veel met jongeren in Meppel over: geluk zit in jezelf en niet in een pil."
Leven opbouwen
Bas en Melissa kickten af van de drugs en bouwden hun leven op. Bas ondervindt nu nog steeds klachten van zijn drugsgebruik. "Ik moet nadenken over wat ik zeg, dat is iets wat blijvend is. Mijn korte termijn geheugen werkt niet meer zoals het eerder deed. En dat komt allemaal door de negatieve effecten van de psychose die ik door drugsgebruik heb gekregen. Het zijn dingen waar ik nu mee moet leven." Daarom vindt hij het goed dat er ook ingezet wordt op voorlichting over de gevolgen van drugsgebruik op de langere termijn.
Daarnaast is het volgens Melissa belangrijk dat mensen andere doelen in het leven krijgen. "Als je geen hobby's hebt, zoek dan een hobby. Als je je leeg voelt van binnen, ga dan niet continu drugs gebruiken, maar doe dingen die je echt leuk vindt. Als je niet houdt van je vriendengroep en je geniet niet van de mensen om je heen, zoek dan hulp. Probeer nieuwe mensen te vinden," aldus Melissa.
Zoek je hulp of wil je over dit onderwerp praten dan kan je bij VNN terecht. Bel naar 088-2343434 of kijk op vnn.nl.
Denk jij aan zelfdoding? Neem 24/7 gratis en anoniem contact op met 113 Zelfmoordpreventie via 0800-113 of chat op 113.nl.

Heb je een nieuwstip, nieuwe informatie óf heb je een foutje gespot? Stuur een bericht, foto of filmpje via WhatsApp of mail de redactie.