Paasvuren onder een vergrootglas: voortaan jaarlijkse registratie van fijnstof-uitstoot door RIVM
Het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM) gaat voortaan jaarlijks onderzoek doen naar de uitstoot van fijnstof door paasvuren. Nadat vorig jaar voor het eerst was becijferd dat de piek waarmee dit gepaard gaat vergelijkbaar is met die van vuurwerk tijdens de jaarwisseling, komen de paasbulten vanaf dit jaar onder een vergrootglas te liggen.
Na het eerste onderzoek vorig jaar komt er nu dus een permanente, jaarlijkse registratie van de emissiecijfers. Daarbij wordt overigens niet alleen gekeken naar fijnstof, maar ook naar de zogenoemde PAKs: schadelijke stoffen die kanker kunnen veroorzaken. Bij het eerste onderzoek vorig jaar is gebleken dat er relatief veel PAKs vrijkomen.
Onder vuur
De paasbulten en andere vreugdevuren zijn vanwege de uitstoot van fijnstof de laatste jaren steeds meer onder vuur komen te liggen. Vandaar dat de roep voor een verbod op deze eeuwenoude traditie alsmaar krachtiger wordt. Een woordvoerder van het RIVM benadrukt echter dat het slechts de cijfers registreert en geen aanbevelingen doet richting de politiek. "Wij publiceren de cijfers alleen maar. De beleidsmakers kunnen daar gebruik van maken", aldus RIVM-onderzoeker Margreet van Zanten.
Eerder vandaag werd bekend dat de paasvuren in veel gemeenten dit jaar niet doorgaan vanwege de droogte. Lees hier of er in uw gemeente wel of geen paasvuur is.
Niet alleen paasvuren
De registratie, zoals dat vanaf nu dus ieder jaar plaatsvindt, behelst overigens alle zogenoemde vreugdevuren. Behalve de paasvuren gaat het ook om nieuwjaarsvuren en overige vreugdevuren zoals kerstboomverbrandingen. Volgens de laatste cijfers van het RIVM gingen er in 2017 bij alle vreugdevuren samen in totaal circa 25.700 ton aan snoeihout en pallets in vlammen op.
Het was vorig jaar voor het eerst dat de fijnstof-uitstoot door paasvuren werd berekend. Dat gebeurde op verzoek van de Stichting Houtrookvrij, die pleit voor een landelijk verbod. De uitstoot ervan werd overigens niet gemeten met speciale apparatuur, maar werd berekend op basis van vergaarde informatie over de vreugdevuren.
Kankerverwekkende stoffen
Tijdens dit paasvurenonderzoek is er behalve naar fijnstof ook gekeken naar zogenoemde polycyclische aromatische koolwaterstoffen (PAKs). Deze stoffen, die kanker kunnen veroorzaken, ontstaan als organisch materiaal op hoge temperaturen verbrandt. Deze stoffen komen via inademing of via de huid het lichaam binnen.
Uit schattingen van het RIVM blijkt dat vreugdevuren verantwoordelijk zijn voor circa 6 procent van de totale emissie van PAKs in ons land. Gedurende de drie dagen dat vreugdevuren worden ontstoken - met Pasen en de jaarwisseling - is er sprake van een piek. Die ligt volgens het RIVM “een factor 10 hoger” dan de emissies van PAKs uit alle andere vervuilende bronnen samen. Bij die andere vervuilers gaat het onder meer om huishoudens, industrie en verkeer.
Piek in uitstoot
Als het om de uitstoot van fijnstof gaat, zijn de vreugdevuren op jaarbasis ‘slechts’ verantwoordelijk voor circa 1 procent van de totale emissie in ons land, zo meldde RTV Oost eerder al. Daarmee is die emissie volgens een RIVM-woordvoerder relatief bescheiden.
Maar net als bij PAKs is ook bij fijnstof sprake van een forse piek, geconcentreerd in een drietal dagen. De vreugdevuren stoten in die korte tijd evenveel fijnstof uit als alle andere vervuilers samen, aldus het RIVM in een verklaring. Vergelijkbaar met de piek van vuurwerk tijdens de jaarwisseling.
Mensen overlijden eerder door fijnstof
De cijfers worden voortaan gepubliceerd op Emissieregistratie.nl. Aan de hand daarvan kan worden nagegaan of Nederland voldoet aan de internationale normen voor luchtkwaliteit.
In Nederland overlijden jaarlijks enige duizenden mensen enkele dagen tot maanden eerder door kortdurende blootstelling aan hoge concentraties fijnstof. Het gaat daarbij vooral om ouderen en mensen met hart-, vaat- of longaandoeningen, aldus het RIVM.
Voor eerst onderzoek vreugdevuren
Dat het RIVM niet eerder onderzoek deed naar vreugdevuren komt doordat het aandeel in de totale Nederlandse luchtverontreiniging verwaarloosbaar was. Doordat andere vervuilers als industrie en verkeer echter steeds schoner worden, wordt het aandeel van de vreugdevuren gaandeweg alsmaar groter.
