Israel: 'Het is onmogelijk om vrij te zijn als je niet bestaat'

Josef B. Ruinerwoldzaak
Josef B. tijdens de rechtszaak © Heleen van den Broek
"Ik denk dat wij hier op een bepaalde manier allebei staan als slachtoffers van een uitermate gevaarlijk denkwijze. Een systeem dat ons allemaal vasthield als vliegen in een web. Daarin was geen ruimte voor vriendschappen. Gevoelens werden vertrapt alsof het afval is. En echte vrijheid was totaal onbekend."
Dat zei Israel, de oudste van de zes kinderen van Gerrit Jan van D. die jarenlang met hun vader in afzondering moesten leven op de boerderij aan de Buitenhuizerweg in Ruinerwold. Hij sprak vanmiddag samen met zijn oudere, eerder uit het gezin vertrokken broers Shin en Edino de rechtbank, maar vooral ook klusjesman Josef B. toe in de rechtszaal.
B. wordt verdacht van vrijheidsberoving en mishandeling van de kinderen, doordat hij jarenlang - ook voor de periode in Ruinerwold - panden huurde en verbouwde voor Van D., en het gezin voorzag van de noodzakelijke boodschappen en geld. Het geld dat hij als timmerman verdiende stond hij af aan het gezin. Van D. was degene die de kinderen van hun vrijheid beroofde en echt mishandelde, maar hij was medeverantwoordelijk doordat hij niks deed, stellen de kinderen.

'Deur niet op slot'

Israel ontvluchtte het gezin in oktober 2019, waarna het grote geheim naar buiten kwam. Van D. leefde als aartsvader met zijn kinderen en bereidde ze voor op een bestaan in een nieuwe wereld. Het gezin leefde volgens de regels van zijn geloof. Volgens Josef B. waren de kinderen in feite vrij om te gaan en staan waar ze wilden, maar de kinderen hebben dat heel anders ervaren.
De zes jongste waren niet aangegeven bij de burgerlijke stand bij hun geboorte en bestonden officieel niet. Israel: "De vrijheid om dit systeem te verlaten was er absoluut niet. Nee, natuurlijk was er geen slot op de deur! Natuurlijk was er geen afgebakend hek om het huis waar we fysiek niet doorheen konden. Want dat was helemaal niet nodig."
"Het was geen fysieke opsluiting. Het was geen fysieke gevangenis. Het was de psychische en mentale dwang die ons gevangenhield binnen het systeem en daarom was er echt geen enkele fysieke barrière meer nodig. Deze mentale dwang bestond uit de talloze bedreigingen die waren ingebouwd in het systeem."

'We waren niemand'

Vrijheid was ver te zoeken, aldus Israel. "We zijn geboren in een Nederland, een vrij land. We hebben ons hele leven hier geleefd. En toch bestonden we niet voor de maatschappij. We waren niemand, we konden niks, we hadden niks. Als we op een slechte dag allemaal ergens onder de grond begraven waren had niemand het ooit gemerkt."
"Door het missen van een identiteit was het totaal onmogelijk om zomaar de maatschappij in te gaan", vevolgde Israel. "Het was onmogelijk om een leven in vrijheid te leiden zonder daarbij enorme drempels over te moeten. Het is onmogelijk om vrij te zijn als je niet bestaat!"
Het steekt hem en zijn broers dat B. nog steeds het geloof van Van D. en de situatie waarin zij moesten leven verdedigt en nooit heeft ingegrepen. Oudste zoon Shin: "Meer dan twee decennia lang heeft Josef B. talloze mogelijkheden gehad om de held te kunnen zijn in ons levensverhaal. Om actie te ondernemen, om aangifte te doen, om in te grijpen, maar steeds weer, zelfs nu, kiest hij ervoor om de schuld en de verantwoordelijkheid naast zich neer te leggen en op anderen af te schuiven. Ongelofelijk!"
B. hoorde de verklaringen aan en zat ondertussen druk te schrijven, maar na afloop wilde hij niet reageren. B. heeft de hele dag nog niks gezegd. Hij beroept zich op zijn zwijgrecht en laat het woord over aan zijn advocaat Yehudi Moszkowicz.
Israel, Shin en Edino over hun tijd in Ruinerwold en de rol van Josef B:
Verklaring kinderen

Heb je een nieuwstip, nieuwe informatie óf heb je een foutje gespot? Stuur een bericht, foto of filmpje via WhatsApp of mail de redactie.