Monsterklus: Engelse locomotief uit Tweede Wereldoorlog terug naar Noordwolde
24 april 2019, 18:13 • 3 minuten leestijd
Noordwolde heeft een ambitieus plan: een historische locomotief restaureren en midden in het dorp zetten. Het moet een monument worden voor de tram die begin vorige eeuw in de regio reed. Het bijzondere aan de trein is dat deze ooit meedeed met de invasie tijdens D-Day in WOII.
De klus is enorm: de loc bestaat nu alleen uit losse onderdelen en is verre van compleet. Het gaat om een Engelse invasielocomotief WD 70031, de latere NS 164.
Geallieerden
Twintig van deze loc’s worden in juli 1944 tijdens D-Day met landingsvaartuigen op het invasiestrand in Normandië in Frankrijk gezet. Bij de geallieerde invasie in 1944 is de verwachting dat de terugtrekkende Duitsers alles gaan vernielen wat zij achter moeten laten.
Daarom worden vele duizenden, simpel gebouwde Engelse en Amerikaanse locomotieven samen met goederenwagens na de invasie op het Europese vasteland afgeleverd. Achter de linies worden ze ingezet voor het transport van goederen en legeronderdelen.
NS164
De meeste locomotieven gaan na de bevrijding terug naar Engeland. Vijf blijven er in Nijmegen achter. Ze worden na een paar proefritten overgenomen door de Nederlandse Tramweg Maatschappij, actief in Noord-Nederland. De loc’s krijgen de nummers NS 161 t/m 165.
Twaalf jaar rijden de groene invasielocomotieven heen en weer in de hoek van Overijssel/Drenthe/Friesland en door het gebied van de Maatschappij van Weldadigheid. Ze rijden vooral op de lijn Steenwijk - Frederiksoord - Noordwolde - Hijkersmilde. In 1962 stopt het goederenvervoer per tram en verdwenen de trams en de rails.
Waar bleven de oorlogsloc's?
De NS 162 en 164 zijn als enige over. Ze belanden bij een steenkolenmijn in Limburg. Na 1970 werkt de 162 bij een vuilstort in België en gaat daar kapot. In 1996 slagen vrijwilligers van de Stichting Tot Behoud Van Af te Voeren Nederlands Spoorwegmaterieel (STIBANS) er na lange tijd in om de machine te kopen. STIBANS en later de Stichting 162 restaureren de trein. De 164 is inmiddels ook opgedoken en dient als plukloc: onderdelen ervan worden gebruikt om de 162 weer rijdend te maken.
De 164 - of wat daar van over is - wordt geschonken aan het oorlogsmuseum in Overloon. Het plan om de machine daar optisch te restaureren en tentoon te stellen mislukt en door ruimteproblemen wil het museum er weer vanaf. Daar komt het initiatief uit Noordwolde om de hoek. Vorige week werden de restanten van de locomotief naar de renbaan vervoerd.
“We hopen een plek te vinden waar we hem binnen kunnen gaan restaureren” vertelt Jacob Meijer van Dorpsarchief Noordwolde. "Alleen het casco is over, de motor is naar de 162 gegaan. We hebben dozen vol onderdelen mee gekregen maar wat we niet hebben zullen onze vrijwilligers zelf moeten gaan maken." Onder leiding van mede-initiatiefnemer Dirk Jan Dundas is een team gevormd dat binnen een jaar de loc wil renoveren. Een monsterklus.
Voormalig tramstation beste locatie
"Volgend jaar met de viering van 75 jaar vrijheid moet het ambitieuze restauratieproject klaar zijn. De locatie hebben we al bedacht: voor het oude tramstation midden in het dorp " zegt Meijer.
Meer weten over de historie van loc 162 en de tram in de grensregio van Drenthe/Overijssel/Friesland? Bekijk de site van Drenthe Toen.
