Hoe gaat Meppel de energietransitie en klimaatdoelen halen?
26 april 2019, 06:53 • 4 minuten leestijd
Hoe gaan we de energietransitie en klimaatdoelen halen? Een vraag die bij veel gemeentebesturen op de agenda staat. In Meppel hebben ze bij deze vragen zo hun eigen moeilijkheden. En dat terwijl nog lang niet duidelijk is hoe de klimaat- en energieopdracht er echt uit gaat zien.
Meppel is begonnen met een Routekaart, want de gemeente wil in 2040 al CO2-neutraal zijn. Dat is tien jaar eerder dan verplicht. Het college hoopt via de bevolking en bedrijven er achter te komen hoe de gemeente dit kan doen. Zodat er volgens wethouder Jaap van der Haar geen Veenkoloniale toestanden ontstaan, doelend op de verplichte doelstelling voor windmolens daar. Zowel raad als college zijn het eens dat het met de inwoners moet. Maar dan?
De doelen: hoe zit het?
De energietransitie en klimaatdoelen zitten vol met ingewikkelde processen. In een notendop: in 2015 werd het klimaatakkoord van Parijs gesloten. De uitstoot van het broeikasgas CO2 moet omlaag. Het akkoord heeft als doel de opwarming van de aarde te beperken tot ruim onder de 2 graden Celsius. Vanaf juli 2018 is een Nederlands Klimaatakkoord op hoofdlijnen bekend. Het reduceren van CO2 wordt verdeeld over een 5-tal onderwerpen: elektriciteit, industrie, mobiliteit, landbouw en bebouwing. In 2050 moet ons land CO2-neutraal zijn.
Energieregio's moeten leveren
Nederland is door het kabinet verdeeld in 30 energieregio’s en die moeten een Regionale Energie Strategie (RES) opstellen voor twee onderdelen: elektriciteit en bebouwing. Per regio dient naar het Rijk toe aangegeven te worden hoeveel grootschalige hernieuwbare elektriciteit opgewekt kan worden en wanneer welke wijk eindigt met het gebruik van aardgas. Meppel behoort tot de energieregio Drenthe. Als zo’n regio onvoldoende kan leveren wil Den Haag strengere maatregelen kunnen opleggen.
Waar zit het probleem van Meppel?
Meppel gebruikt jaarlijks 2 petajoule aan energie. Die hoeveelheid moet in 2050 schoon geleverd kunnen worden. Maar 0,9 is het maximaal haalbare, zo blijkt uit onderzoek. Dit vraagt om een grootschalige aanpak. Meppel heeft een beperkt grondoppervlak en relatief veel gebouwde omgeving. Nergens in Meppel is momenteel plek voor (grote) windmolens. De bestemmingsplannen zijn dichtgetimmerd. Zoals bijvoorbeeld in het agrarische buitengebied.
Hoe dan wel?
De ChristenUnie kwam daarom met het idee dat boeren kleine windmolens op het eigen erf mogen plaatsen voor hun eigen stroomvoorziening. Zonder aan het bestemmingsplan te komen. Wethouder Jaap van der Haar zei dat het plaatsen van grotere windmolens wel mogelijk is, maar dan moet de gemeenteraad bestemmingsplannen willen veranderen. Sterk Meppel wilde daarop weten of er al plannen voor grote molens zijn. Meppel is al wel benaderd door ondernemers voor het plaatsen van grote windmolens. De plekken en de hoogte zijn volgens wethouder Van der Haar niet gegeven.
Voor zonneparken zijn in theorie wel voldoende mogelijkheden. Maar ook daar is de vraag: waar wel en waar niet? Voor het winnen van aardwarmte is Meppel niet zo geschikt, zo blijkt uit onderzoek. In de Routekaart staat ook de suggestie dat Meppel een eigen energiebedrijf (eventueel met de regio) moet oprichten dat alleen schone energie gaat leveren. Dat kan ook via lokale energiecoöperaties.
Zorgen
“Op dit moment kunnen we het CO2-vraagstuk in Meppel niet oplossen. We zullen andere technische oplossingen moeten zoeken anders kunnen we straks niet aan de regels voldoen,” waarschuwde wethouder Van der Haar.
De raad maakt zich vooral zorgen over dat het allemaal niet snel genoeg gaat (CU en GL). Moeten de breedste schouders de zwaarste lasten dragen? Of moet er regionaal afgesproken worden dat ‘de vervuiler betaalt’ (SteM)? En hoe komt Meppel van het aardgas af.
De gemeenteraad wil in ieder geval een eerlijke verdeling van de kosten van de energietransitie en inwoners moeten meeprofiteren van schone energieopwekking, niet alleen de ontwikkelaars. In 2020 wil de raad een aangevulde Routekaart die is afgestemd op de Regionale Energie Strategie.
