P. C. Hooft-prijswinnaar Arnon Grunberg wordt zich in Drenthe écht bewust van de stilte

Arnon Grunberg in gesprek met de eigenaren van landgoed Bosch en Vaart in Vries
Arnon Grunberg in gesprek met de eigenaren van landgoed Bosch en Vaart in Vries © RTV Drenthe / Ronald Oostingh
Als New York je woonplaats is, dan kan het contrast met het rustige Vries in Noord-Drenthe bijna niet groter. De brug over, rechtsaf over een hobbelig zandpaadje, nog verder weg van het al weinige geluid dat er was, kom je uit bij landgoed Bosch en Vaart. Een wit, statig pand aan het Noord-Willemskanaal.
Schrijver Arnon Grunberg, die de toeterende gele taxi's en hoge wolkenkrabbers van de Amerikaanse grote stad gewend is, wandelt binnen in een oase van rust en groen. "Een verademing", spreekt hij kalm en tevreden.

Droogkomisch en melancholisch

De schrijver - die onlangs de prestigieuze P.C. Hooft-prijs in ontvangst mocht nemen - wandelt het landgoed op richting een grote kas van zwart staal met honderden kleine raampjes. In het midden een tafel met daarop zelfgebakken cake met chocoladestukjes, taart met noten of gewoon een simpel baksel zonder poespas. Om de tafel de trotse eigenaren van landgoed Bosch en Vaart.
Grunberg gaat met ze in gesprek. Over vroeger, het opgroeien en het levensdoel van eigenaar Pieter Battjes om nooit meer in een arbeiderswoning te willen wonen, zoals zijn ouders vroeger in Slochteren wel deden. "U praat droogkomisch, maar kijkt er ook ietwat melancholisch bij", observeert de schrijver na een half uur vol anekdotes en levensverhalen.

Landgoederen

Voorgaande alinea schetst globaal wat Grunberg de hele week in Drenthe en omstreken doet. Luisteren, observeren en noteren. "Dat doe ik op uitnodiging van de Rijksuniversiteit Groningen en het Drentse Landschap", legt de schrijver uit. "De vraag was of ik een tijd in Drenthe wilde zitten om mij te verdiepen in het Drentse cultuurlandschap." Dit in het kader van het project 'Fictie op de Buitenplaats'.
De nieuwsgierige Grunberg zegt graag in een wereld terecht te komen die hij niet goed kent. De onderwerpen buitenplaatsen en kastelen boeien hem dan ook zeer, vertelt hij. "Tijdens gesprekken met de universiteit en het Drentse Landschap kwamen we al gauw op dat onderwerp. En over de klassenverschillen, de oude adel die min of meer verdwenen is. Ik vind het leuk om mij daarin te verdiepen en zo te leren."
Bekijk hier waarom schrijver Arnon Grunberg naar onze provincie is getrokken. (Tekst gaat verder onder de video)
Schrijver Arnon Grunberg bezoekt landgoederen en kastelen in Assen en omstreken

Verborgen parels

De landgoedeigenaren vertellen net zoals de zelfgemaakte cake is geworden: smakelijk. Terwijl regen zachtjes op de raampjes van de kas tikt, vertelt eigenaar Battjes over het moment dat hij het landgoed kocht. De ziel leek redelijk uit het pand verdwenen. "Op zolder stonden wel dertig potten en pannen om de regen op te vangen", blikt hij terug. Grunberg krabbelt wat in zijn rode notitieblokje.
"De verhalen die ik deze week hoor zijn zeer verschillend", vertelt hij. "Ik heb gesproken met mensen die uit een familie komen die al jaren op zo'n landgoed wonen. Dat merk je ook in de manier hoe ze erover praten. Deze heren van vandaag komen niet uit zo'n traditie. Waar de traditionele families vooral bezig zijn met het verleden, zijn deze heren naar mijn idee meer bezig met de toekomst."
Grunberg noemt het programma van deze week druk, maar geniet vooral van de mooie verhalen van de mensen die wonen in soms verborgen parels. "Als je hier langsrijdt heb je niet het idee dat dit hier allemaal achter zit. En ook de verhalen van de bewoners en de geschiedenis. En ook over het verleden, de klassenverschillen waar heden ten dage niet veel over wordt gepraat, maar die er nog wel zijn. Dat komt aan de oppervlakte."
(Tekst gaat verder onder de foto)
Landgoed Bosch en Vaart in Vries
Arnon Grunberg bezocht ook landgoed Bosch en Vaart in Vries © RTV Drenthe / Ronald Oostingh

Kat in Assen

De schrijver bezoekt niet alleen landgoederen, hij overnacht zelf ook een week lang op een. Landgoed Overcingel in Assen is de plek waar Grunberg zich een week lang nog meer onderdompelt in het landgoedleven. "Ik woon zelf in New York of Amsterdam, dan is deze stilte echt een merkwaardige ervaring. En dan in zo'n groot landgoed met meubels die niet van jou zijn. Ik kan mij voorstellen hoe een vereenzaamde kasteelheer zich soms voelt", lacht Grunberg.
Van het drukke Westen naar het rustige Noorden, weg van de waan van de dag. In een groot huis inclusief kat. Die ook geluiden kan maken. "De eerste avond wilde ik een glas water uit de keuken halen, maar ik kon het licht niet vinden. Ik dacht: 'Wat hoor ik toch?'", vertelt de schrijver. "Ik kan mij voorstellen dat je dan wel helemaal gek wordt. Dat je in geesten gaat geloven", sluit hij af met een knipoog.
Na het observeren en luisteren mag Grunberg gaan doen waar hij vaak voor geprezen is: schrijven. Tijdens een symposium op vrijdag vertelt hij over zijn ervaringen van afgelopen week. En in NRC komt een langer verhaal over zijn week. En of 'ie nog eens terugkomt naar de rust? "Ja. Als je echt het lawaai gewend bent, dan merk je dat je echt bewust wordt van de stilte."

Heb je een nieuwstip, nieuwe informatie óf heb je een foutje gespot? Stuur een bericht, foto of filmpje via WhatsApp of mail de redactie.