Provincie adviseert ministerie: 7 van 9 gaswinninglocaties in Unescogebied zijn niet geschikt

Koloniewoningen M.A. van Naamen van Eemneslaan / Frederiksoord
Koloniewoningen in Frederiksoord. Gaswinning in het gebied kan een gevaar zijn voor de werelderfgoedstatus © James van Leuven
De provincie Drenthe vindt zeven van de negen locaties waar Vermilion in de gemeente Westerveld naar gas wil boren niet geschikt. Zes van deze locaties zijn volgens de provincie niet geschikt, omdat dan mogelijk de werelderfgoedstatus in gevaar komt.
Het Canadese bedrijf Vermilion Energy wil in de gemeenten Westerveld en Weststellingwerf meer gas winnen. Maar uit onderzoek blijkt dat de locaties die het bedrijf heeft gekozen hiervoor eigenlijk allemaal ongeschikt zijn. Door de nieuwe gaswinning kan zelfs de Unesco-werelderfgoedstatus van de Koloniën van Weldadigheid in Frederiksoord en Wilhelminaoord in gevaar komen. Zelfs de status van de Koloniën in Veenhuizen en het Belgische Wortel kan er door in gevaar komen.
De locaties die Vermilion op het oog heeft liggen onder meer bij Wilhelminaoord, Vledder en Vledderveen. Die liggen dus in het werelderfgoedgebied, of in een aangewezen beschermingsgebied. Voor zes boorlocaties geldt da het werelderfgoed risico loopt, voor een van die locaties geldt dat het zelfs een 'ontoelaatbaar groot effect' heeft op de werelderfgoedstatus. De verwachting is dan ook dat gaswinning voor Unesco niet te rechtvaardigen is.
Het gaat om de volgende negen locaties. De rode locatie heeft een 'groot effect' op het werelderfgoed, de oranje locaties een 'matig effect' en de groene locaties hebben geen risico's.
In een brief aan Hans Vijlbrief, staatssecretaris van mijnbouw, schrijft de provincie dat gaswinning in dit gebied geen schade dient toe te brengen aan het werelderfgoed in de Koloniën van Weldadigheid. "Nadrukkelijk wijzen wij u erop dat niet alleen de gebouwen, maar ook de landschappelijke inrichting deel uitmaken van het werelderfgoed."

Zes locaties ongeschikt vanwege werelderfgoed

Daarom acht de provincie dat zes locaties (de locaties 1 tot en met 4, 6 en 9, zie kaart boven) niet geschikt zijn voor het winnen van gas. "Omdat voor Unesco uitgangspunt is dat landen maximaal rekening houden met de waarden van het werelderfgoed en er aantoonbaar geen alternatieve opties zijn die het werelderfgoed niet aantasten. Verder zijn voor dit cultureel erfgoed de mogelijkheden voor compenserende maatregelen zeer beperkt: de waarde van het erfgoed hangt namelijk samen met authenticiteit en is onvervangbaar", schrijft de provincie in de brief.
De andere drie locaties zijn niet meteen geschikt. Die liggen bijvoorbeeld te dicht bij Natura 2000-gebied, herbergen beschermde dier- en plantensoorten of zijn belangrijk in cultuurhistorisch en archeologisch oogpunt.

Essenlandschap

Uit onderzoek komt naar voren dat alle locaties negatief beïnvloed worden bij gaswinning. "Dit geldt in grote mate voor locatie 8, dat zich in het landschappelijk waardevolle essenlandschap bevindt", schrijft de provincie. Locatie 8 ligt aan de weg De Jaren, vlakbij Vledder. Dat is een historische weg uit 1832, met een historische relatie tussen nederzettingen en essen. Deze locaties bevindt zich op de cultuurhistorische waardevolle es van Vledder.
De provincie schrijft aan staatssecretaris Vijlbrief dat het behoud en de bescherming van de archeologisch en cultuurhistorisch waardevolle essen centraal staat in beleid van de provincie. "Locatie 8 zien wij niet als geschikt alternatief aangezien dit het landschap op de es zwaar aantast", luidt het advies van de provincie aan de staatssecretaris.

Twee locaties blijven over, of toch niet?

In dat opzicht blijven er volgens de provincie nog twee locaties over. Een bij Noordwolde en een in de buurt van Vledder. Van de locatie bij Noordwolde schrijft het ministerie zelf al dat die waarschijnlijk afvalt, vanwege technische redenen.
Van de plek bij Vledder schrijft de provincie nog dat er met name bij deze plek sprake is van stikstofdepositie als er gas wordt gewonnen. "Er kunnen echter volgens het rapport verlichtende of compenserende maatregelen genomen worden." Dit veld ligt ongeveer 40 meter ten zuiden van het stikstofgevoelige Natura 2000-gebied Drents-Friese Wold en het Leggelderveld. Bij de aanleg van de boorinstallaties gaat het waarschijnlijk al fout. Dan komt er al stikstof vrij en wordt de maximale hoeveelheid stikstof die op de grond mag komen overschreden.
Gaswinning natuur
Een kwetsbaar gedeelte natuur, vlakbij een mogelijke gaswinlocatie © RTV Drenthe / Josien Feitsma
De provincie adviseert de staatssecretaris om een natuurtoets te doen en uiteindelijk te kiezen voor een locatie waar de effecten geminimaliseerd of verlicht kunnen worden. "Wij adviseren u als onderdeel van de vergunningen, de aanvrager op te dragen verlichtende maatregelen te nemen."
Het is uiteindelijk aan de staatssecretaris om een keuze te maken. De verwachting is dat de staatssecretaris deze zomer een locatie aanwijst om verder te onderzoeken.

Heb je een nieuwstip, nieuwe informatie óf heb je een foutje gespot? Stuur een bericht, foto of filmpje via WhatsApp of mail de redactie.