Tuinders merken effect stoppen Russisch gas: '40 procent kan omvallen'

ANP-150576218
Kwekers van bijvoorbeeld komkommers gaan mogelijk zware tijden tegemoet © ANP / Ruud Morijn
Tuinders die afhankelijk zijn van dagprijzen voor aardgas merken vandaag al een 'negatief effect' van het dichtdraaien van de Russische gaskraan, waarschuwt brancheorganisatie Glastuinbouw Nederland.
Het gasbedrijf Gazprom is vanaf vandaag gestopt met het leveren van aardgas aan GasTerra. De Nederlandse gashandelaar, in handen van onder meer Shell, Esso Nederland en de Nederlandse staat, weigert te betalen in roebels zoals de Russen willen.

Geen verrassing

Glastuinbouw Nederland waarschuwt dat vanaf vandaag ongeveer de helft van de Nederlandse tuinders al te maken krijgt met hogere prijzen, omdat zij met dagprijzen voor gas werken. Door het wegvallen van Russisch gas zullen die dagprijzen hoger zijn, schat de organisatie in. "In Drenthe hebben veel tuinders de gasprijzen wel vastgelegd, dus zij merken er nog niet zoveel van", zegt Cees Ruhé uit Erica, voorzitter van Glastuinbouw Groningen/Drenthe. "Maar ja, er zijn ook mensen die dagprijzen moeten betalen..."
Een grote verrassing was het besluit van Gazprom niet. "Ze hadden het al aangekondigd", verzucht Ruhé. "GasTerra volgde de officiële lijn van de politiek en heeft gezegd niet in roebels te willen betalen. Tja, dan gebeurt dit."

40 procent kan omvallen

Ruhé maakt zich zorgen over de toekomst van de Drentse tuinders. "Die toekomst ziet er natuurlijk niet goed uit. Als een heel grote leverancier stopt, moeten andere dat overnemen. Dan wordt gas schaars en gaat de prijs omhoog." Volgens Ruhé is de gasprijs zó hoog, dat tuinders er bijna niet voor kunnen kweken.
De ultieme consequentie is dat sommige tuinders kopje onder gaan. "Zoals het nu lijkt, kan 40 procent van de tuinders omvallen", schetst Ruhé. "Het begint met enkele tuinders, maar dit kan heel lang gaan duren. Gascontracten worden vaak voor twee tot vier jaar afgesloten. Als de prijzen dan nog zo hoog zijn, wordt het ook voor hen heel lastig."

Geen steun van het Rijk

Eerder vroegen de glastuinbouwers het kabinet al om hulp. Maar zonder succes. "Onze hulpvraag heeft niets opgeleverd", zegt Ruhé. "Er is wel een soort van borgstellingsregeling in gang gezet. Maar tot nu toe is er geen ondersteuning voor tuinders die bijvoorbeeld sneller van het gas willen. De situatie is nu dat je nauwelijks de kosten kan betalen, dus dan heb je ook geen geld om te investeren." De landelijke Glastuinbouw Nederland heeft opnieuw aangeklopt bij het kabinet, weet Ruhé. "Maar zekerheid hebben we niet."
Overigens is Glastuinbouw Nederland niet bezorgd over de voorraad voor komende zomer. Wel zijn er zorgen over het najaar.

Geen zorgen voor Nederlandse huishoudens

Het besluit van Gazprom om geen gas meer te leveren aan GasTerra, heeft geen gevolgen voor de levering van gas aan Nederlandse huishoudens. Dat laat klimaat- en energieminister Rob Jetten in een schriftelijke reactie weten. Ook het bedrijfsleven zal naar verwachting geen nadelen ondervinden. Het kabinet blijft de ontwikkelingen nauwlettend in de gaten houden.
Het gasnoodplan van het ministerie van Economische Zaken (EZK) hoeft overigens nog niet te worden geactiveerd. Dit bescherm- en herstelplan gas beschrijft welke maatregelen worden genomen als een gascrisis dreigt of als deze zich al voordoet. Er staat onder meer in beschreven hoe gas wordt verdeeld als het schaars wordt. Pas als er een tekort aan gas dreigt, wordt dat plan van kracht. Het ministerie heeft echter geen signalen die op zo'n tekort wijzen.
In het plan staat een maatregelenladder die beschrijft welke stappen er moeten worden gezet, afhankelijk van de ernst van de crisis. De minst verregaande maatregel is iedereen op te roepen tot minder gasgebruik. Als de crisis verergert, kan een extra heffing op gas worden opgelegd of kunnen industrieën worden gedwongen andere brandstof te gebruiken. Als het plan wordt geactiveerd, krijgen zogeheten extra beschermde afnemers, zoals huishoudens en ziekenhuizen, voorrang bij de verdeling van gas.

Heb je een nieuwstip, nieuwe informatie óf heb je een foutje gespot? Stuur een bericht, foto of filmpje via WhatsApp of mail de redactie.