Gemeenten rond gasopslag Langelo blijven erbij: niet helemaal vullen

Een van de ondergrondse gasbergingen van Nederland ligt in Langelo bij Norg, in de gemeente Noordenveld. Op dit moment is dat veld met vier miljard kubieke meter gas gevuld.

"We vinden het ophogen naar de maximale capaciteit niet wenselijk", zegt burgemeester Klaas Smid van de gemeente Noordenveld. De gemeente heeft daarom met de gemeenten Aa en Hunze, Tynaarlo, Westerkwartier en de provincie Drenthe half mei een brief gestuurd aan staatssecretaris Vijlbrief van Economische Zaken. De partijen pleiten in de brief voor het aanhouden van maximaal vier miljard kubieke meter. 'Dit om het maximale drukbereik te voorkomen en daarmee het voorkomen van - meer - schade door bodembeweging en mogelijke risico's op bevingen', zo schrijven de gemeenten en provincie.

"Honderd procent vullen betekent het ophogen van de gasopslag naar 6 miljard kubieke meter", duidt projectleider Strategie en Ontwikkeling Menno Nienhuis van de gemeente Noordenveld. "Het hoogste dat we ooit gehad hebben is maximaal 5 miljard kubieke meter." Voor het ophogen naar 6 miljard kubieke meter is al een vergunning afgegeven in 2019. Dat kan niet teruggedraaid worden.

Het Groninger gasveld gaat volgens planning in 2023 of 2024 volledig dicht. Alternatief gas haalde Nederland tot voor kort uit Rusland. Eind mei draaiden de Russen de gaskraan naar Nederland dicht omdat het Nederlandse bedrijf GasTerra weigerde in roebels te betalen.

Sindsdien staat de gasmarkt behoorlijk onder druk. Daarom komt de Mijnraad met het advies de komende zomerperiode de gasvoorraad bij Norg volledig te vullen. In zijn brief schrijft de Mijnraad het volgende: 'Beschouw dit als een verzekeringspremie. Daarmee kan een situatie vermeden worden waarbij we tegen het najaar 'ontdekken' dat de bergingen niet voldoende gevuld zijn. En dat we moeten constateren dat dat ook niet meer gaat lukken, omdat alle andere Europese landen net zo hard op zoek zijn naar gas als Nederland. Het (deels) uitvallen van de gasvoorziening zal tot een maatschappelijke ontwrichting kunnen leiden die de gevolgen van de corona-epidemie kan overtreffen.'

In het advies van de Mijnraad staat verder dat 'wanneer de opslag bij Norg deze zomer langzaam gevuld wordt met gas naar 100 procent, het beroep op het Groningenveld kleiner is.'

Tijdens het vullen (het injecteren) van het aardgas, stijgt de bodem enkele millimeters. In de winter, tijdens het leeghalen van de opslag, daalt de bodem weer. Met het stijgen en dalen van de bodem nemen mogelijke schades toe. Het gaat dan om schade door bodemdaling, -stijging en (trillingen van) aardbevingen. Voor veel omwonenden van de gasopslag bij Norg geldt de omgekeerde bewijslast niet meer. Kortom; gebieden in Noord-Drenthe worden uitgesloten van schadeclaims. Reden daarvoor is dat TNO en de TU Delft in maart 2021 een rapport uitbrachten waaruit blijkt 'dat diepe bodemdaling (en -stijging) in de gasopslag Norg en het Groningenveld niet leidt of heeft geleid tot schade aan gebouwen.'

In Drenthe gold de omgekeerde bewijslast wel korte tijd, maar na het verschijnen van het rapport van de TNO en de TU Delft paste het Instituut Mijnbouwschade Groningen (IMG), verantwoordelijk voor schadeafhandeling, dit aan. "Het IMG erkent de gasopslag in Langelo niet meer als schadebron", zegt Wisse Hummel van de Tijdelijke Werkgroep Mijnbouwschade Een (TWME). "Alle uitgekeerde schadevergoedingen tot nu toe komen niet van de gasopslag, maar van een gebied van 35 kilometer rond het Groningse Huizinge."

Hierdoor vallen veel gedupeerden buiten de boot. "Je kunt je voorstellen dat het vertrouwen rond de schadeafhandeling weg is", stelt Hummel van de TWME. "De huidige schadeafhandeling is al niet correct, laat staan dat het functioneert als ze de opslag voor 100 procent gaan vullen. Wij hebben geen vertrouwen in een gasopslag als buurman."

Lokale en regionale bestuurders in Drenthe hopen dat de minister bij het IMG aandringt op een terugkeer hiervan in Drenthe. Burgemeester Klaas Smid: "Op dit moment vindt in samenwerking met het ministerie van Economische Zaken, de gemeente Westerkwartier, de provincie en de Tijdelijke Werkgroep Mijnbouwschade Een een toetsing plaats door een onafhankelijke deskundige op dat vlak. Dit doen we omdat wij van mening zijn dat het IMG veel te drastische conclusies en consequenties aan het TNO/TU Delft-rapport heeft verbonden waarin bijvoorbeeld gestapelde mijnbouw en effecten van het Groningenveld niet zijn meegenomen."