Lekkerste kopje thee ooit na de crash bij Zuidwolde

Op geringe hoogte sprong de vlieger uit zijn Lightning. Het brandende toestel viel met een enorme klap neer. (Fotomontage Gerrit Boxem)
Op geringe hoogte sprong de vlieger uit zijn Lightning. Het brandende toestel viel met een enorme klap neer. (Fotomontage Gerrit Boxem)
Gerrit Boxem is altijd bezig met het uitpluizen van luchtvaartgeschiedenissen. Vooral in de Tweede Wereldoorlogstijd valt er veel te oogsten. Zo ontdekt hij het verhaal van de Amerikaanse kapitein Hiram Turner Jr. die neerstortte bij Zuidwolde.
“15 augustus 1944 was één van die dagen waarop het luchtruim boven Zuid-Drenthe gevuld was met geallieerde vliegtuigen", vertelt Gerrit Boxem. "Bommenwerpers, rustig vliegend op grote hoogte en de escortejagers in de lagere regionen. Die rol van escorte verveelde de jachtvliegers al lang, omdat er in deze fase van de oorlog nauwelijks nog Luftwaffe-jagers te bespeuren waren.”

Messerschmitts

Maar plotseling stortten zich twintig Duitse Messerschmitts op de Amerikaanse formaties. Het vredige tafereel was in een oogwenk veranderd in een inferno.
“De piloten van de P-38 Lightnings, die het escorte voor de bommenwerpers vormden, hadden al snel in de gaten wat er aan de hand was. Maar ze arriveerden te laat op het slagveld om nog veel te kunnen uitrichten. Slechts één Duitse jager wisten ze neer te halen. Die kwam neer in Benderse, een buurtschap in de gemeente Ruinen,” aldus Boxem.

Parachute

De escorte-piloten zinden op wraak. Met huilende motoren doken ze op het door Duitse jagers gebruikte vliegveld Havelte af, de duim op de afvuurknoppen van hun boordkanon. De Duitse afweerkanonnen kunnen ze aanvankelijk maar moeilijk in het vizier krijgen, maar uiteindelijk weten ze toch twee Lightnings zodanig te treffen dat ze crashen.
“Het ene toestel kwam neer bij Uffelte, waarbij de piloot omkwam. Het andere vliegtuig, bestuurd door captain Hiram Turner Jr., stortte neer bij Zuidwolde. Hij wist bijtijds met parachute uit zijn toestel te springen, maar brak wel een been", verteld Boxem.

De lekkerste kop thee van zijn leven

Als er in 1962 op de vliegbasis Leeuwarden een NAVO-schietcompetitie wordt gehouden, is de hoofdscheidsrechter dezelfde Hiram Turner. Ondertussen was hij opgeklommen tot de rang van kolonel-vlieger. Hij maakt van de gelegenheid gebruik om zijn Zuidwoldiger helpers van destijds uit te nodigen op de vliegbasis.
Boxem: “Turner vertelt dat een kleine jongen, dat was de toen 10-jarige Harm Dragt, naar hem toe was gekomen en hulp had gehaald. Er kwam daardoor snel een dokter om zijn gebroken been te spalken. Daarna werd Turner naar de boerderij van Roelof Schrotenboer gebracht en het was daar dat hij, naar eigen zeggen, de lekkerste kop thee van zijn leven voorgeschoteld kreeg.”

Morfine-injectie

Het was de laatste thee die de Zuidwoldiger familie nog in huis had en die ze had bewaard voor een bijzondere gelegenheid. Tijdens de ontmoeting op de vliegbasis Leeuwarden, 18 jaar later, overhandigt kolonel Turner als dank voor de goede zorgen aan mevrouw Schrotenboer een groot pakket thee. Voor haar man had Turner een fles meegebracht met vocht dat in de regel niet uit theekopjes wordt gedronken.
De inmiddels 28-jarige Dragt is er ook bij in Leeuwarden, weet Boxem. "Op verzoek van de piloot doet hij zijn relaas. Om bij de vlieger te komen moest hij eerst door een weiland en een zes meter brede sloot. De piloot waarschuwde hem voor explosiegevaar van het dichtbij neergestorte toestel en vroeg hem vervolgens, terwijl hij hem een injectiespuit in de handen duwde, of hij hem een morfine-injectie in zijn been wilde geven. Dragt durfde dat niet. Hij en zijn vader en enkele buren hebben de piloot bij het brandende wrak weggesleept."
De redders van destijds konden niet voorkomen dat de Duitsers Turner krijgsgevangen namen. Aan het eind van de oorlog komt hij weer op vrije voeten.
Het hele gesprek met Gerrit Boxem is te horen in Drenthe Toen op Radio Drenthe, zondag 19 mei tussen 14 en 16.00 uur. Daarna is dat gesprek terug te luisteren op uitzending gemist en in de podcast van Drenthe Toen.

Heb je een nieuwstip, nieuwe informatie óf heb je een foutje gespot? Stuur een bericht, foto of filmpje via WhatsApp of mail de redactie.